Dışkı bakılarına göre atlarda helmint enfeksiyonlarının genel durumu

Abstract

ÖZET Dışkı Bakılarına Göre Atlarda Helmint Enfeksiyonlarının Genel Durumu Bu çalışma, Karacabey, Sultansuyu ve Anadolu Tarım İşletmelerindeki atlarda helmint enfeksiyonlarının yayılışını saptamak için yapılmıştır. Ocak-Aralık 1990 tarihleri arasında 1897 atın dışkı örneği, üç farklı tarım işletmesinden alınmış ve helmintler yönünden incelenmiştir. Bu süre boyunca dışkı örnekleri, Kara cabey T.l. 'nden ayda bir, Sultansuyu ve Anadolu Tarım İşlet melerinden yılda iki defa alınmıştır. Laboratuvarda, dışkı örneklerinin incelenmesi, başlı ca santrifüj flotasyon (ZnClp+KaCl), sedimentasyon ve Baermann- ^.'etzel teknikleri ile yapılmıştır. Bunlara ilaveten, dışkı kültürü hazırlanmış ve dışkı yumurta sayımı yapılmıştır. Bu yöntemlere ek olarak, tektırnaklılarm Oxyuris enfeksiyonu yönünden şeffaf yapışkan-bant (selofan bant) yöntemi uygulanmıştır. Helmint enfeksiyonlarının yayılışı ile bu enfeksiyon ların yayılışında yaş (genç-yaşlı), cinsiyet (erkek-dişi) ve ırkın (Arap-Eaf linger) etkisi de araştırılmıştır. Euna ilaveten, helmint enfeksiyonlarmdaki mevsimsel değişiklik, her ay gidilen Karacabey T.î.'ndeki atlarda izlenmiştir. o Khi-Kare (X ) testi, istatistik analizde kullanılmış ve farklı yaş, cinsiyet ile ırk gruplarındaki sonuçların istatistik açıdan önemli olup olmadığı saptanmıştır. İncelenen atların sayısı 772 olmasına karşın, dışkısayısı 1897 dir. İncelenen 772 hayvanın 707 'si (% 91.58) bir ya da daha fazla helmint türüyle enfekte bulunmuştur. Helmint enfeksiyonlarının genel yayılışı Karacabey, Sultansuyu ve Anadolu Tarım İşletmelerinde sırasıyla, % 88.59» 94.82 ve 96.68 olmuştur. Bazı helmint enfeksiyonlarının yayılışı ise aşağıdaki şekilde belirlenmiştir. Strongylidae % 88.86, A.perfoliata % 15.80, P.equorum % 17-35 ve O.equi % 1.16 dır. Trematod yumurtaları ile, S.weeteri, D.arnfieldi ve Habronema sp. ' nin yumurta veya larvalarına hiç rastlanmamıştır^ Genç ve yaşlı at grupları arasında Strongylidae enfeksiyonunun yayılışında bazı farklılıklar gözlenmiştir. Enfek siyon, yaşlılarda (% 94. 4-1) gençlerden (% 83.06) daha fazla olmuştur. Gruplar arası fark istatistik açıdan önemli bulun muştur (P<0.01). Anoplocephala perfoliata ve O.equi enfeksi yonlarının yayılışı genç gruplarda daha yaygın olmuş, ancak farklılık istatistik açıdan önemli bulunmamıştır. Parascaris equorum'un yayılışı gençlerde (°/ 28.30) yaşlılardan (% 6.85) daha fazla olmuş ve bu farklılık önemli bulunmuştur (P<0.01) Strongylidae ve A.perfoliata enfeksiyonları dişilerde erkeklerden daha yaygın bulunurken, O.equi enfeksiyonu her iki cinsiyette benzer bulunmuştur. Parascaris equorum enfek siyonu erkeklerde daha fazla bulunmuş ve cinsiyete ilgili yayılış farklılığı yalnızca P.equorum enfeksiyonunda saptan mıştır (P<0.01). Strongylidae enfeksiyonunun yayılışı Arap ve Haflin- ger atlarda benzer bulunmuştur. Ancak, P.equorum ve O.equi enfeksiyonları Haf linger atlarında yaygın olmuş, bu durumArap atlarında gözlenmemiş^ bu enfeksiyonlar için gruplar arası farklılıklar da sırasıyla, P<0.01 ve P<0.05 olarak önemli bulunmuştur. Bu durumun tersine, A.perfoliata enfeksiyonu Arap atlarında daha yaygın görülmüş ve farklılık önemli bulunmuştur (P<0.01). Oxyuris equi yumurtaları anal bölgeye yapıştığından, dışkıda genel olarak bulunmamaktadırlar. Bu nedenle O. equi enfeksiyonunun teşhisinde yapışkan-bant (selofan bant) kullanılmış ve bu metot güvenilir bulunmuştur. Bu metot ile üç tarım işletmesindeki 480 atın 68'inde (% 14.16) 0. equi enfeksiyonu saptanmıştır. Oxyuris equi enfeksiyonunun yayılışı yaşlı, dişi ve Eaf linger atlarında diğerlerine oranla daha yüksek oranda rastlanmış ve farklılıklar tüm gruplarda önemli bulunmuştur (P<0.01). Strongylidae enfeksiyonundaki mevsimsel değişiklikler yalnızca Karacabey T.î.'ndeki atlarda gözlenmiş ve iki farklı yükselme (Martta % 76.92 ve eylülde % 94.11) saptanmıştır. Parascaris equorum'un yayılışı en fazla eylül ayında (% 19.11) gözlenirken, A.perfoliata* nın yayılışı en yüksek mart (% 24.61) ayında bulunmuştur. Strongylidae ile enfekte atlarda bireysel olarak en yüksek dışkı yumurta sayısı 6570 olup, enfekte atlardaki en yüksek ortalama dışkı yumurta atılışı ocak (1590 epg.) ve kasım (1327 epg.) aylarında gözlenmiştir. Aylık dışkı kültürlerinde larva identifikasyonlarma göre Strongylidae enfeksiyonundan sorumlu cins ve türlerin dağılımı;- 90 - Trichonema sp. % 89.22, S. vulgaris % 1.08, S.edentatrus % 0.86, Triodontophorus sp. % 0.65, Poteriostomum sp. % 0.39, S.equinus % 0.16, Oesophagodontus sp. % 0.08, Gyalocephalus sp. % 0.08 ve diğer türler % 7.45 dir.

- 91 - 8. SUMMARY The General Status of Helminth Infections in Horses According to Faecal Examinations. This study was carried out to determine the spread of helminth infections of horses in the Karacabey, Sultansuyu and Anadolu State Farms. Between January and December 1990, a total of 1897 faecal samples of horses were taken from three different state farms and were examined for helminths. During this period, faecal samples were collected once a month from Karacabey and twice a year from the Sultansuyu and Anadolu State Farms. In the laboratory, the examination of faecal samples were performed mainly by the techniques of centrifuge flota tion (ZnClp+NaCl), sedimentation and the Baermann-Wetzel technique. As well as this, faecal cultures were prepared and faecal egg counts were made. In addition to these meth ods, the transparent adhesive-tape (cellophane tape) method was used for equine Oxyuris infections. The distribution of helminth infections and the effect of age (young-old), sex (male-feiaale) and breed (Arabian-Haflinger) of the horses on this distribution were recorded. In addition to this, the seasonal variation of helmint infections was followed only in the horses of the Karacabey State Farm which was visited monthly. The Chi-square (X ) test was used for statistical analyses and the statistical importance between the results- 92 - for the groups of different age, sex and breed was determined. While the number of horses examined was 772, the number of faecal samples examined was 1897. Of these 772 horses, 707 (91.58 %) were found to be infected with one or more helminth species. The general distribution of hel minth infections was found to be 88.59, 94.82 and 96.68 % in the Karacabey, Sultansuyu and Anadolu State Farms, respec tively. The prevalence of some helminth infections was deter mined as follows; Strongylidae 88.86 %, A.perfoliata 15.80 %, P.equorum 17.35 % and O.equi 1.16 %. No trematode eggs were encountered, nor were eggs or larvae of S.westeri, Habronema sp. and D.arnfieldi seen. Some differences were observed in the distribution of Strongylidae infections between young and old horse groups. Infections were found to be higher in old horses (94.41 %) than in young horses (83.06 %). The difference between the groups was found to be statistically signifi cant (P<0.01). The prevalence of A.perfoliata and O.equi infections was higher in young groups, but the differences were not found to be statistically important. The prevalence of P.equorum in young horses (28.30 %) was higher than in old horses (6.85 %) and the difference was significant (P<0.01). Strongylidae and A.perfoliata infections were found to be higher in females than males. While O.equi infections were found to be similar in both sexes, P.equorum infections-93 - were higher in males. Significant sex differences (P<0.01) were recorded only in the distribution of P.equorum infec tions. The prevalence of Strongylidae infections was similar in Arabian and Haf linger horses. However, P.equorum and 0. equi infections were widespread in Haflinger horses but not so in Arabian horses. The differences were found to be sig nificant (P<0.01 and P<0. 05, respectively). Contrary to this situation, A.perfoliata infection was common among the Arabian horses and the difference was significant (P<0.01). Oxyuris equi eggs stick to the anal region and are not usually found in the faeces. Therefore, the adhesive- tape (cellophane tape) method was used for the diagnosis of O.equi and this method was found to be reliable. Using this method, 480 of the horses examined in the three state farms, 68 (14.16 °/o) were found to be infected with O.equi. The distribution of O.equi was higher in old, female and Haflinger horses than in the others. The differences were found to be significant in all groups (P<0.01). The seasonal variation in Strongylidae infections was observed only in the horses of the Karacabey State Farm, and two distinct peaks (76.92 % in March and 94.11 % in September) were recorded. While the prevalence of P.equorum was higher in September (19.11 %), A.perfoliata was higher in Farch (24.61 #). Among the horses infected with Strongylidae, the highest individual faecal egg count was 65?0. The highest- 94 - seasonal mean faecal egg counts of infected horses were recorded in January (1590 epg.) and November (1327 epg.). According to the monthly coprocultures, the results of the distribution of genus and species responsible for the Strongylidae infections were as follows; Trichonema sp. 89.22 %, S. vulgaris 1.08 #, S.edentatus 0.86 %, Triodontopho- rus sp. 0.65%* Poteriostomum sp. 0.39 %, S.equinus 0.16 %, Oesophagodontus sp. 0.08 #, Gyalocephalus sp. 0.08 % and others 7**5 %.