Değişik süre ve ısılarda çözülmüş dondurulmuş boğa spermasının morfolojik özellikleriyle dölverimi üzerinde araştırmalar

Abstract

43 ÖZET Bu çalışma, değişik ısı ve sürelerde çözülmüş dondurulmuş boğa spermasının başlıca spermatolojik özelliklerinden spermatozoa motilitesi ve akrozom morfolojisiyle, bu spermalarla tohumlanan inek ve düvelerden elde edilen dölverimi arasındaki ilişkiyi araştırıp dondurulmuş boğa sperması için en uygun çözme ısı ve süresini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Araştırmada Çukurova Tarım İşletmesi Müdürlüğü bünyesinde bulunan bölge sun' i tohumlama laboratuvanna ait siyah - alaca (holştayn) ırkı boğa kullanılmıştır. Bu boğadan alınan ejakulatlar spermatolojik özellikleri değerlendirilerek tris sulandıncısıyla sulandırıp 0.5 mi. lik payetler içinde sıvı azot buharında dondurulmuştur. Dondurulan bu spermalar 40 <>C 10, 40 5 sn, 38 oC 10 sn, 38 oC 5 sn, 35 <>C 15 sn (kontrol grubu) ısı ve sürelerinde çözülerek spermatozoa motilitesi ve akrozom morfolojisi incelenmiştir. Bu değerler sırasıyla 40 °C 10 sn'de % 65.7, % 12.3, 40 °C 5 sn'de % 63.2, % 19.3, 38 <>C 10 sn'de % 66.0, % 11.4, 38 <>C 5 sn'de % 64.2, % 18.7, 35 oC 15 sn (kontrol grubu) de % 65.4, % 9.2 olarak bulunmuştur. İnek ve düveler bir tohumlama dozunda 25 x 106 milyon motil spermatozoa bulunduran dondurulmuş spermalarla tohumlanmış olup, payetler sırasıyla 40 °C 10 sn, 40 oC 5 sn, 38 °C 10 sn, 38 °C 5 sn, 35 °C 15 sn (kontrol grubu) ısı ve sürelerinde çözülerek tohumlamalar yapılmış ve gebelik oranlan saptanmıştır. Çalışmada dondurulmuş boğa spermalanyla İskenderun ve Dörtyol ilçelerinde toplam 1067 inek ve düve tohumlanmıştır. İskenderun ilçesinde 40 °C 10 sn'de çözülen spermalarla yapılan 120 tohumlamadan elde edilen gebelik sayısı ve oranı sırasıyla 84, % 70.0, 40 °C 5 sn'de çözülüp tohumlanan 124 inek ve düvede gebelik sayısı ve oranı 80, % 64.5 38 °C 10 sn'de çözülüp, tohumlanan 123 inek ve düvede 83, % 67.5, 38 oC 5 sn'de çözülüp tohumlanan 120 inek ve düvede 74, % 61.7, 35°C15 sn'de (kontrol grubu) çözülüp, tohumlanan 109 inek ve düvede 77, % 70.6 olarak saptanmıştır. İskenderun ilçesinde dondurulmuş sperma ile yapılan toplam44 596 tohumlamadan elde edilen gebelik sayısı 398 olurken gebelik oranı % 66.8 saptanmıştır. Dörtyol ilçesinde dondurulmuş boğa spermasıyla yapılan tohumlamalardan saptanan gebelik sayısı ve oranlar ise sırasıyla 40 °C 10'de çözülüp tohumlanan 84 inek ve düvede 61, % 72.6 40 °C 5 sn'de çözülüp tohumlanan 94 inek ve düvede 61, % 64.9 38 oC 10 sn'de çözülüp tohumlanan 98 inek ve düvede 69, % 70.4 38 <>C 5 sn'de çözülüp tohumlaman 97 inek ve düvede 61, % 62.9, 35 <>C 15 sn (kontrol grubu)' de çözülüp tohumlanan 98 tohumlamadan 68, % 69.4 olmuştur. Toplam 471 tohumlamanın gerçekleştirildiği Dörtyol ilçesinde ise gebelik sayısı ve oram 320 ve % 67.9 olarak saptanmıştır. Bu iki ilçede* elde edilen genel ortalama gebelik oranı % 67.3 olarak gerçekleşmiştir. Bu çalışmada değişik ısı ve sürelerde çözülen dondurulmuş boğa spermasının motilitesi ve akrozom bozukluğunun dölverimiyle ilişkisi saptanarak dondurulmuş spermayı en uygun çözme ısı ve süresinin 38 C 10 sn, 40 C 10 sn ve 35 C 15 sn (kontrol grubu) olduğu belirlenmiştir.

45 8. SUMMARY Studies on the fertility and morphologic characteristics of frozen bull semen thawing at different times and temperatures The purpose of this study was to search the relation between the fertility and the motility and the acrosom morphology of frozen bull semen thawed at different temperatures and times; and to determine the most optimum thawing temperature and time for frozen bull semen. In the present study one Holstein bull was used at Çukurova Agricultural Administration Laboratories. Collected ejaculates were evaluated spermatologically diluted with Tris extender and frozen with liguid nitrogen vapour in straws of 0.5 ml. Frozen semen have been thawed at 40 oC for 10 s (sec), 40 °C for 5 s, 38 °C for 10 s, 38 °C for 5 s and 35 <>C for 15 s (control group), motility and acrosomal defect ratios were 65.7%; 12.3%; 63.2%; 19.3%; 66.0 %; 11.4 %; 64.2%; 18.7 % and 65.4 %; 9.2%, respectively. In İskenderun, with respect to the thawing temperatures and times, the number of cows and heifers inseminated with 25 x 106 million spermatozoon per insemination dose, conception and fertility ratios were as follows : 120, 84, 70.0 %; 124, 80, 64.5 %; 123, 83, 67.5 %; 120, 74, 61.7 % and 109, 77, 70.6 % respectively. Totally, 596 inseminations were resulted in 398 conception and the conception ratio was 66.8 % in İskenderun. The number of cows and heifers, conception and conception ratios with the inseminations of frozen semen after thawing at the mentioned temperatures and times were 84, 61, 72.6 %, 94, 61,64.9%; 98, 69, 70.4 %; 97, 61, 62.9 % and 98,68, 69.4 % respectively. Total number of insemination was 47 1 and conception and conception ratio were 320 and 67.9 % respectively, in Dörtyol. The general mean of conception ratio was 67.3 % in both countries.46 In this study, the relation between the motility and the acrosomal defect ratios of frozen bull semen thawed at different temperatures and times and the fertility was detected. The optimum thawing temperatures and times have been determined as 38 oC for 10 s, 40 oC for 10 s and 35 oC for 15 s (control group).