Güney Anadolu bölgesinde yetişen satureja türlerinin uçucu yağlarının kimyasal bileşimleri ve antimikrobiyal aktivitelerinin araştırılması

Abstract

70 8. ÖZET Lamiaceae familyasından Satureja cinsine ait bitkiler başlıca Avrupa ve Asya kıtasına dağılmış olarak bulunmaktadırlar. Bu cinse ait bazı türler baharat olarak bilindikleri gibi tıbbi amaçla da kullanılmaktadırlar. Satureja türlerinden elde edilen uçucu yağlar genellikle fenollerle karakterize edilmekte fakat bazı Satureja yağlan fenolleri taşımamaktadır. Yapılan kemotaksonomik çalışmalarda bazı kemotiplerin varlığı da saptanmıştır. Anadolu'da 14 Satureja türü bulunmaktadır. Bu türlerden beş tanesi Güney Anadolu Bölgesi'nde doğal olarak yetişmektedir. Bu türler: S.hortensis, S.thymbra, S.cuneifolia, S.cilicica ve S.amani'dir. Bunlardan S.cilicica ve S.amani endemik türlerdir. İncelenen bu türlerde uçucu yağ miktarları sırasıyla %4.8, %3.7, %2.5, %1.6 ve %3.8'dir. Bu uçucu yağların kapiler gaz kromatografisi ile yapılan analizlerinde 34 terpenik bileşik saptanmıştır. S.hortensis uçucu yağı ana bileşen olarak timol(%47.02) ve karvakrol (%36.79) içermektedir. Timol, S.thymbra ve S.amani yağlarında yüksek oranda(%7 1.199 ve %61.49) bulunurken karvakrol S.cuneifolia ve S.cilicica uçucu yağlarının ana bileşenini oluşturmaktadır(%83.92 ve %63.765). Bu uçucu yağların antibakteriyal ve antifungal etkileri araştırıldığında ; tüm örneklerin Staphylococcus aureus, Streptococcus faecalis, Bacillus subtilis, Escherichia coli, Candida albicans ve Candida tropicalis üzerinde etkili oldukları saptanmıştır.

71 9. SUMMARY COMPOSITIONS AND ANTIMICROBIAL ACTIVITIES OF TEE ESSENTIAL OILS OF SATUREJA SPECIES GROWING IN SOUTH ANATOLIA Plants belonging to the Satureja genus of Lamiaceae family are mainly distributed in Eurasia. Some species of these plants are well known as a culinary herb and used medicinally. The essential oils obtained from Satureja species have been characterized by phenols, but some Satureja oils which did not consist of large amounts of phenols have also been described. In chemotaxonomic studies of numerous species, several chemotypes are frequently noted. Fourteen Satureja species are distributed in Anatolia. Five of them are growing wild in south Anatolia. These are: S.hortensis, S.thymbra S.cuneifolia, S.cilicica and S.amani. Among them, S.cilicica and S.amani are endemic species. Oil yields(v/w) of the investigated species were 4.8%, 3.7%, 2.5%, 1.6% and 3.8% respectively. The oils were analyzed by capillary GLC. Thirty- four terpenic components were identified in the oils. The main components in S.hortensis oil were thymol (47.02%) and carvacrol (36.79). While thymol was found high percentage in S.thymbra and S.amani oils (71.199% and 61.49%), carvacrol was the major component in the oils of S.cuneifolia and S.cilicica (83.92% and 63.765%). The antimicrobial and the antifungal activities of the essential oils were also investigated. All the essential oils were effective against Staphylococcus aureus, Streptococcus faecalis, Bacillus subtilis, Escherichia coli, Candida albicans and Candida tropicalis