Karaköy jerseylerinde tip puantajı meme ve beden ölçüleri ile süt verimi arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu çalışma, Karaköy Tarım İşletmesindeki seleksiyon uygulamalarında yararlı olabilecek bazı kriterleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmada 180 adet Jersey inekte laktasyonlarmın birinci, beşinci ve dokuzuncu aylarında ortak puantaj sistemi yardımı ile tip puantajı uygulanmış ve değişik meme özellikleri tesbit edilmiştir. Ayrıca laktasyonun ortasında beş farklı beden ölçüsü de alınmıştır. Tüm bu özelliklere ait kalıtım dereceleri ve bu özelliklerle laktasyon süt verimi arasındaki fenotipik ve genetik ilişkiler araştırılmıştır. Tip puantaj değerleri üzerine laktasyon döneminin etkisinin önemsiz, yaşın etkisinin genel görünüş hariç önemli ve boğanın etkisinin ise genel olarak önemli olduğu belirlenmiştir (p<0.05 ve p<0.01). Tip puantaj değerlerine ait tekrarlama dereceleri 0.32 ile 0.60 arasında değişmiştir. Kalıtım dereceleri arasında en düşük değer 0.01 2 olup meme sistemi puanı için ve laktasyonun birinci ayında, en yüksek değer ise 0.5 1 1 olup yine meme sistemi puanı için laktasyonun dokuzuncu ayında hesaplanmıştır. Laktasyon süt verimi ile toplam puan ve meme sistemi arasında 0.32-0.38, sütçülük karakteri arasında 0.53-0.56, genel görünüş ve beden kapasitesi arasında ise -0.05 ile 0.18 düzeylerinde fenotipik korrelasyonlar hesaplanmıştır. Genetik korrelasyonlar ise fenotipik korrelasyonlardan laktasyonun birinci ayında daha düşük, dokuzuncu ayında ise daha yüksek bulunmuştur. Meme özellikleri üzerine yaş, boğa ve laktasyon döneminin etkileri genel olarak istatistiki anlamda yüksek düzeyde (p<0.01) önemli hesaplanmıştır. Meme ölçümlerine ait kalıtım derecelerinin en düşüğü ön meme başı uzunluğunda (0.03) ve en yükseği isememe uzunluğunda (0.76) tahmin edilmiştir. Meme yüksekliği hariç, meme özellikleri ile laktasyon süt verimi arasında genel olarak pozitif ve düşük düzeyde fenotpk korrelasyonîar, daha yüksek genetik korrelasyonîar hesaplanmıştır. Beden ölçülerine yaşın ve boğamn etkileri (cidago yüksekliği ve ön incik çevresi hariç) istatistiki anlamda yüksek düzeyde önemli (p<0.01) bulunmuştur. Beden ölçülerine ait kalıtım dereceleri 0.13 (göps çevresi) ile 0.60 (göğüs derinliği) arasında değişmiştir. Beden ölçüleri ile laktasyon süt verimi arasında düşük fenotıpik ve orta düzeyde genetik korrelasyonîar elde edilmiştir. Elde edilen bulgular ışığında tip puantajmın yapılacak seleksiyon çalışmalarında dikkate alınmasının faydalı olacağı, meme sisteminin iyileştirilmesinin süt verimine olumlu katkıda bulunacağı sonuçlarına varılmıştır.

The relationships between type scoring, udder and body measurement on milk yield in Jersey cattle The relationships between type scoring, udder and body measurement on milk yield were studied in Jersey cattle. The study was carried on 180 Jersey cows in Karaköy State Farm. Type scoring by unified score card system was applied, various udder characteristics were determined at first, fifth and nineth months of the lactation and five different body measurement were taken at the middle of the lactation. Heritabilities of all the characteristics and phenotypic and genetic correlations between these characteristics and milk yield were investigated. Stage of lactation had no significant effect on type scores. Except general appearance, age and sire effects were significant on type scores (p<0.05 and p<0.01). Repeatabilities of type scores were varied from 0.32 to 0.60. The lowest heritability was estimated for mammary system at first month of the lactation (0.01 2), and the highest was again for mammary system at nineth month of lactation (0.5 11). Phenotypic correlations between milk yield and final score and mammary system were varied from 0.32 to 0.38. The phenotypic correlation between milk yield and dairy characters were 0.53 and 0.56; general appearance and body capasity were -0.05 and 0.1 8. Genetic correlation were lover at first month of lactation and greater at nineth month of lactation than phenotypic correlations.The effects of age, sire, and stage of lactation on udder characteristics were found significant (p < 0.01). The lowest heritability estimate was found for rear teat length (0.03) and the greatest was udder length (0.76) at nineth month of the lactation. Except udder height, the phenotypic correlations between milk yield and udder characteristics were pozitive but low, the genetic correlations on the other hand were positive and high. Except withers height and front cannon bone circumference, age and sire effects on body measurements were significant (p<0.01). The heritabilities for body measurements were ranged from 0.13 to 0.60. Low phenotypic and intermediate genetic correlations were found between body measurements and milk yield. It was concluded that type scoring along with conformation of mammary system should be considered in selection programs for higher milk production.