Samsun yöresi mandalarında sindirim sistemi helmintleri

Abstract

-60- 7-ÖZET Bu çalışma Samsun yöresi mandalarının sindirim sis temi helmint faunasını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, Ocak 1993 - Şubat 1994 tarihleri arasında manda kesiminin yoğun olduğu Samsun-Merkez, Bafra, Ladik, Taflan, Kavak ve Dereköy mezbahalarında yürütülmüştür. Araştırma süresince 0-3 yaş grubundan 45, 4 yaş ve üzeri grubun dan 55 olmak üzere toplam 100 mandanın sindirim sistemi incelenmiştir. Bakısı yapılacak hayvanların sindirim sistemi ana tomik olarak bölümlere ayrılıp laboratuvara getirilmiş ve burada önce dışkı muayeneleri, daha sonra ayrı ayrı organ incelemeleri yapılmıştır. İncelenen 100 mandanın % 78 i sindirim sistemi hel- mintleri ile enfekte bulunmuştur. Hayvanlarda 1 trematod ve 12 nematod olmak üzere toplam 13 helmint türü bulunurken hiçbir sestoda rastlanmamıştır. Bulunan helmint türleri C.daubneyi (% 31), G.pulchrum {% 28), O.radiatum (% 23), C.bovis (% 20), P.nodulosa (% 17), S.cervi (% 10), O.venulosum (% 4), B.phle- botomum (% 4), H.contortus (% 3), Trichuris ovis (% 3), T. dis color (% 1), C.ovina (% 1), O.ostertagi (% 1) olarak teşhis edilmiştir. İncelenen mandaların % 46.15 i tek türle, % 53.85 i birden fazla türle enfekte bulunmuş ve bir mandada en fazla beş tür etken saptanmıştır.1 -61- Enfeksiyon her iki yaş grubunda da birbirine çok yakın değerlerde (% 77.7 - % 78.1) bulunmuştur. Hayvanlardan toplanan 11.662 parazitin 7981 i (% 68.43) 0-3 grubundan, 3681 ide (% 31.56) 4 yaş ve üzeri grubundan olmuştur. Mandalarda enfeksiyonun cinsiyete göre dağılımında 0-3 yaş grubunda erkek hayvanların % 80.5 i, dişilerin % 69.2 si; 4 yaş ve üzeri grubunda ise erkek mandaların % 66.6 sı, dişilerin de % 80.9 u enfekte bulunmuştur. Mevsimlere göre mandalarda enfeksiyona 0-3 yaş grubunda en fazla yazın {% 88.8) en düşük kışın (% 71.4) rastlanmış, enfeksiyon oranları ilkbaharda (% 81.8) ve sonbaharda (% 83.3) birbirine yakın değerlerde bulunmuştur. Dört yaş ve üzeri grubunda ise enfeksiyona en fazla kışın (% 87.5) rast lanmış ve bunu ilkbahar (% 75.0), sonbahar (% 73.3) ve yaz mevsimleri (% 71.4) izlemiştir. Dışkı bakılarında % 39 olarak belirlenen enfeksiyon oranının otopsi bulgularına {% 78) oranla oldukça düşük düzeyde olduğu görülmüştür. Bu araştırmada saptanan türlerden O.ostertagi, C. bovis, B.phlebotomum, O.venulosum, T.ovis ve T.discolor'a ülkemiz mandalarında ilk kez rastlanmaktadır.

62- 8- SUMMARY Gastrointestinal Helminths of Buffaloes in Samsun Region. This study was made to determine the gastrointes tinal helminth fauna in buffaloes in the region of Samsun. In this investigation, a total of 100 buffaloes (45 buffaloes from 0-3 age groups and 55 buffaloes from above 4 age groups) were examined for helminth infections at slaugh terhouses in Samsun, Bafra, Ladik, Taflan, Kavak and Dereköy between January 1993 and February 1994. Firstly, faeces samples removed from the rectum we re examined for gastrointestinal helminths and other parasi tes. Secondly, the digestive tract were sectioned anatomically (oesophagus, rumen-ret i culum, abomasum, small intestines, caecum and large intestines) and examined individually. According to necropsy results, Seventy-eight out of a hundered of (78%) buffaloes were found to be infected with various helminths. One trematode species and 12 nematode species were found, making a total of 13 helminth species. On the other hand cestodes were not found in any animals. The collected helminths were identified as follows: C.dubneyi (31%), G.pulchrum (28%), O.radiatum (23%), C.bovis (20%), P.nodulosa (17%), S.cervi (10%), O.venulosum (4%), B. phlebotomum (4%), H.contortus (3%), T.ovis (3%), T. discolor (1%), C.ovina (1%), O.ostertagi (1%).-63- Mono and polyspecific infections were observed in buffaloes in 46.15% and 53.85% respectively. The maximum num ber of helminth species encountered in the infections of buf faloes were 5 species. The infection rate was nearly equal (77.7% and 78.1%) in two age groups. A total of 11.662 parasites (7981 parasites from 0-3 age groups and 3681 parasites from above 4 age groups) were obtained from infected buffaloes. In 0-3 age groups, helminth infection rates in males were found higher than in females. In above 4 age groups in fection rate in females was higher than in males. In buffaloes from 0-3 age groups, the highest infec tion rate was determined in summer (88.8%) and the lowest in winter(71.4%). In above 4 age groups, the highest prevalence was determined in winter (87. 5%), the lowest in summer (71.4%). The rates of helminth infection according to nec ropsy results (78%) were found higher than the rates accor ding to faecal examination results (39%). Ostertagia ostertagi, C.bovis, B.phlebotomum, O.ve- nulosum, T.ovis and T. discolor species were found in the Turkish buffalo population for the first time.