Sütçü ineklerde erken postpartum dönemde ve tohumlama anında GnRH enjeksiyonlarının döl verimine etkisi

Abstract

47 6. ÖZET Bu çalışma, erken postpartum dönemde ve tohumlama anında `Gonadotropin Releasing Hormon` uygulamalarının reprodüktif performans üzerine etkisini tespit etmek amacı ile yapıldı. Araştırmada materyal olarak, yıllık süt verimleri 6000-7000 kg olan 50 baş süt ineği kullanıldı. Bu hayvanlar üç gruba ayrıldı. I. gruba doğumu izleyen 14. günde, H gruba doğumu izleyen 14. günde ve tohumlama anında 5 mi GnRH (receptal) İ.M. uygulanırken, İÜ. grup kontrol grubu olarak belirlendi ve herhangi bir uygulama yapılmadı. Her üç gruptaki ineklerden, buzağılamalarını izleyen 10. günden başlıyarak haftada üç kez, sabah sağımından sonra, gebe kalana kadar süt örnekleri toplandı. Toplanan süt örneklerinde östrüs, gizli kızgınlık ve siklus sürelerine bakıldı. Tohumlamadan 20-23 gün sonra alman süt örneklerinde ise, erken gebelik tanısı yapıldı. Çalışma bulgularına göre; gruplar arasında istatistiksel açıdan önemli olmayan farklılıklar gözlendi. Buzağılama-ilk progesteron artış aralığı, GnRH uygulanan gruplarda kontrol grubuna göre ortalama 5 gün, buzağılama-ilk östrüs aralığı, 14. günde GnRH uygulanan gruplarda kontrol grubuna göre 4 günlük bir kısalma gösterdi. Buzağılama-ilk tohumlama aralığı, gruplar arasında farklılık göstermedi. Buzağılama-gebe kalma aralığı II. grupta diğer iki gruba göre 12 gün daha kısa bulundu. İlk tohumlamada elde edilen gebelik oram, grup I de %28.5, grup II de %57.1, grup IH te %46.7 olarak tespit edildi. Gruplar arasında siklus süreleri ile gizli kızgınlıkların oluşumunda bir farklılık gözlenmedi. Sonuç olarak; sütçü ineklerde postpartum dönemi kısaltmak için doğumdan sonraki 14. günde GnRH uygulamasının bu aralıkları önemli oranda etkilemediği, aksine endometritis olgularım arttırdığı gözlenmiştir. Ayrıca, tohumlama anında uygulanan GnRHın ise tekrar gebe kalma süresini 12 gün kısalttığının gözlenmesine rağmen, bu farkın istatistiksel açıdan önemli olmadığı saptandı. Araştırmada uygulanan GnRH etkili hormonun doğumdan sonraki 14. günde ve tohumlama anında üreme performansını artırmada, rutin olarak kullanılmasının, olumlu bir etkisinin olmadığı sonucuna varıldı. Anahtar kelimeler: GnRH. Süt inekleri. Progesteron. Üreme parametreleri.

48 7. SUMMARY `Effects of GnRH treatments in the early postpartum period and at the time of insemination on the fertility of dairy cows`. This study was conducted to determine if the early postpartum period and at the time of insemination of gonadotropin releasing hormone treatment would effect on reproductive performance. A group of fifty cows of milk yield ranging from 6000 to 7000 kg per lactation included into the experiment. Milk samples were collected from all cows three times weekly starting up on day 10 after calving until pregnancy to measure milk progesterone levels. Animals were observed for repeated estruses and pregnancy diagnoses were made by rectal palpations 45 days after artificial insemination. There were no significant differences among treatment groups with respect to intervals from calving to first progesterone rise, to first estrus, to first artificial insemination and to conception (P>0.05). Administration of gonadotropin releasing hormone either on day 14 or both on day 14 and at the time of artificial insemination did not improve fertility. The conception rates at first service were %28.5 in group I, %57.1 in group II and %46.7 in control group. The conception rates at first and second service were not improved by hormone treatment. In addition, there was no decrease of short cycles and silence heats in the GnRH treated group of cows when compared to the control group. On the other hand, GnRH treatment on day 14 postpartum and the treatments both on day 14 postpartum and at the time of artificial insemination led to an increase in the incidence of postpartum endometritis compared to the controls. Also, it has been revealed that, treatment with GnRH on day 14 postpartum and at the time of artificial insemination did not effect the postpartum period significantly. These observations do not support the routine use of receptal on the day 14 postpartum and at the time of first and second artificial insemination as a means to improve conception rate in lactating dairy cows. Keywords: GnRH, Dairy cows, Progesterone, Reproductive parameters.