Deneysel ortodontik diş hareketleri üzerine düşük doz asetilsalisilik asit uygulamasının zaman ile ilişkisi

Abstract

66 ÖZET Deneysel ortodontik diş haketleri üzerine, düşük doz asetilsalisilik asit uygulamasının zamanla ilişkisini ve bu uygulamaların diğer organlarda yan etkilerinin olup almadığını araştırmak amacıyla planlanan çalışmada, 50 adet 90+10 günlük ve 200±20 gr ağırlığında Albino Wistar rat'ı kullanılmıştır. Her grupta 10 rat olacak şekilde beş grup oluşturulmuştur. I. GRUP: Kontrol grubu olup, sadece dişlere ortodontik aygıt uygulanmıştır. II. GRUP: Plasebo grubu olup, ortodontik aygıt uygulaması yapılmış ve her 24 saatte bir per os yolla distile su verilmiştir. III. GRUP: Deney grubu olup ortodontik aygıt uygulaması yapılmış ve her 24 saatte bir per os yolla 0.5 mg/ml aspirin verilmiştir. IV. GRUP: Deney grubu olup ortodontik aygıt uygulaması yapılmış ve her 48 saatte bir per os yolla 0.5 mg/ml aspirin verilmiştir. V. GRUP: Deney grubu olup ortodontik aygıt uygulaması yapılmış ve her 72 saatte bir per os yolla 0.5 mg/ml aspirin verilmiştir. Dişlere uygulanan ortodontik aygıt lateral yönde 20 gr kuvvet uygulayan aktif spring olup, deneyin 12. gününde aktive edilmiş, deney grubu olan III., IV. ve V. gruplara sırasıyla 24, 48 ve 72 saat arayla oro-gastrik sonda aracılığıyla per os yoldan 0.5 mg/ml asetilsalisilik asit uygulaması yapılmıştır. Deney süresi olan 24 günün sonunda ratlar servikal dislokasyon yöntemiyle öldürülmüş, %10'luk formalin solüsyonundaki fîksasyon işleminden sonra, EDTA ile dekalsifiye edilmiş ve 5 mikron kalınlığında frontal kesitler alınıp histolojik preperatlar Hematoksilen Eozin ile boyanarak hazırlanmıştır. Kullanılan aygıtın ve asetilsalisilik asit uygulama şeklinin herhangi bir hasara neden olmadığı ve çevre dokulara zarar vermediği saptanmıştır.67 Çalışma sonunda, ağız içinde ve röntgenler üzerinde yapılan ölçümlerin statistiksel olarak değerlendirilmesinde, kontrol ve plasebo grupları arasında ve deney gruplarının kendi aralarında istatistiksel olarak belirgin bir fark saptanamamıştır. Ancak kontrol ve plasebo grupları ile deney grupları arasında diş hareketinin miktarı açısından istatistiksel olarak PO.01 düzeyinde 'önemli' fark saptanmıştır. Aspirin uygulaması yapılan gruplarda, kontrol ve plasebo gruplarına oranla belirgin oranda diş hareketinin fazla olması, aspirin uygulamasının deneysel ortodontik diş hareketlerini arttırdığını işaret etmektedir. Ancak uygulamanın belirli aralıklarla yapılmasının bir farklılık yaratmadığını göstermektedir. Yapılan histolojik değerlendirme sonunda; kuvvetin uygulandığı yönde periodontal aralığın genişlediği, periodontal liflerin gerilip, alveol kemikte yoğun osteoblastik faliyetin olduğu saptanmıştır. Dişin hareket ettiği tarafta ise periodontal aralığın daraldığı, alveol kemik yüzeyinde osteoklast ve Howship lakünalarının arttığı, buna bağlı olarak alveol kemikte belirgin rezorbsiyon alanlarının varlığı, nadir dentin ve sement rezorbsiyonu, premaksiller suturda aralanma ve yoğun iltihabi hücre infîltrasyonu saptanmıştır. Ortodontik diş hareketinin değerini saptamada en önemli kriter olarak bildirilen multinükleer osteoklastlann ve Howship lakünalarının histolojik incelemesinde, kontrol ve plasebo grupları arasında ve deney gruplarının kendi arasında istatistiksel olarak belirgin bir fark saptanamamıştır. Ancak kontrol ve plasebo grupları île deney grupları arasında istatistiksel olarak P<0.01 düzeyinde 'önemli' fark saptanmıştır. Aspirin uygulaması yapılan gruplarda multinükleer osteoklast ve Howship lakünalan sayılarının, kontrol ve plasebo gruplarına oranla belirgin oranda fazla olması, aspirin uygulamasının deneysel ortodontik diş hareketlerini arttırdığının diğer bir işaretidir. Kandaki kalsiyum (Ca), fosfor (P) seviyelerindeki farklılıkları tesbit amacıyla yapılan biyokimyasal incelemede fark saptanmazken, kandaki salisilat değeri IH. ve IV. grupta daha yüksektir. Diğer organlarda aspirinin neden olabileceği patolojileri saptamak amacıyla yapılan histopatolojik incelemede ise herhangi bir bulguya rastlanamamışür. Sonuç olarak, asetilsalisilik asit uygulamasının ortodontik diş hareketi ve kemik rezorbsiyonunda önemli rol oynayan osteoklastlann ve Howship lakünalarının sayısını arttırdığı, 24, 48, 72 saat arayla uygulamasında herhangi bir fark olmamasına rağmen,68 aspirin uygulamasının kontrol ve plasebo grubuna oranla deney gruplarında deneysel ortodontik diş hareketini belirgin ölçüde hızlandırdığı bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Asetilsalisilik asit, Ortodontik diş hareketi, Zaman

69 THE EFFECT OF RELATIONSHIP BETWEEN TIME AND ACETYLSALICYLIC ACED APPLICATION ON EXPERIMENTAL ORTHODONTIC TOOTH MOVEMENT SUMMARY This study was aimed to investigate the effect of relationship between time and acetylsalicylic acid applications on the experimental tooth movement. For this purpose, 50 Albino Wistar rats which were 90±10 days elder and weighed 200±20 gr, were used. There were five groups and each group included 10 rats. I. GROUP: Control group, only orthodontic appliance was used. II. GROUP: Placebo group, with orthodontic appliance, every 24 hours distilled water was given per os way. HI. GROUP: Experimental group, with orthodontic appliance, every 24 hours 0.5 mg/ml aspirin was given per os way. IV. GROUP: Experimental group, with orthodontic appliance, every 48 hours 0.5 mg/ml aspirin was given per os way. V. GROUP: Experimental group, with orthodontic appliance, every 72 hours 0.5 mg/ml aspirin was given per os way. The appliance used in the study applied 20 gr force laterally and activated on the 12th day of the experiment. 0.5 mg/ml acetylsalicylic acid solution were given to rats' stomach by per os way with an oro-gastric probe in every 24, 48, 72 hours. After 24 days rats were sacrified by cervical dislocation. Their premaxillas were embedded in 10% formalin solution for 10 days. Then EDTA was used for decalcification for 4-5 weeks. After installation in paraffin, sections of 0.5 micrometer thickness were taken and colored by Hematoxylin- eosin.70 It was established that the experimental appliance and acetylsalicylic acid ipplication had no damage on tissues. At the end of the study, intra oral and radiographic metric measurements showed :hat there were no statistical differences between control and placebo groups and also between the experimental groups ( HE., IV. and V. groups ). But there was statistical differences between control, placebo and experimental III., IV. and V. groups (p<0.01). After then histological evaluation of the effect of orthodontic forces, resorption in pressure areas and apposition in tension areas were observed. The proliferation of periodontal cells, increment of the number of multinuclear osteoclast and Howship's lacunae, vascular activation, enflamated tissue reactions, hyalinized areas, cemento-dentinal resorption were noticed in the areas of alveolar bone. In examining the multinuclear osteoclast and Howship's lacunaes which were the most important criterias in evaluating the orthodontic tooth movement showed that there were no statistically differences between control and placebo groups and also between the experimental groups ( HI., IV. and V. groups ). But there were statistically significant differences between control, placebo and experimental EL, IV. and V. groups (p<0.01). There was no pathological evidence found in the biochemical analysis for determining calcium (Ca), phosphor (P) and salicilat levels in blood and in the histopathological analysis in the other organs. As a conclusion it is determined that acetylsalicylic acid application increases the amount of multinuclear osteoclast and Howship's lacunaes which have an important role in the orthodontic tooth movement. Also İt is shown that acetylsalicylic acid application in 24, 48, 72 hour intervals do not have statistical differences but aspirin applications increase orthodontic tooth movement compared with control and placebo groups. Key Words: Acetylsalicylic acid, Orthodontic tooth movement, Time