Çukurova bölgesinde tropikal Theileriosis`e karşı aşılanan sığırlar üzerinde saha çalışmaları

Abstract

48 ÖZET Bu araştırma, Ocak 1993 - Mart 1995 tarihleri arasında Adana İli Çukurova Tarım İşletmesinde yetiştirilen Holstein ırkı sığırlar üzerinde yürütülmüştür. Başlangıçta seçilen 75 sığır T. annulata'ya karşı antikor yönünden İFA testi ile serolojik yoklamaları yapılmış ve kan frotilerinde parazitin piroplasm formları aranmıştır. Sonuçta 15 sığırın T. annulata ile enfekte olduğu ve prevalans değerinin %20 olduğu tespit edilmiştir. Bu enfekte sığırların 7'sinin (%9.3) eritrositlerinde T. annulata'nm piroplasm şekilleri görülmüş, 12'sinin (16) serumunda parazite karşı antikor bulunmuştur. Enfekte sığırların 4'ünde (%5.3) ise parazitin hem piroplasm şekillerine rastlanmış, hem de serumlarında antikor tespit edilmiştir. Çalışmanın başlangıcında seçilen hayvanlardan enfekte olan 15 sığır çıkartıldıktan sonra, enfekte olmayan hayvanlardan bir yıl süreyle, ayda bir materyal toplanmıştır. Bu süre içinde yoklamaları yapılan 60 negatif sığırdan, hastalık sezonu boyunca, 1 7'sinin (%28.3) T. annulata enfeksiyonuna yakalandığı ve kümülatif seroinsidensin 0.283 olduğu tespit edilmiştir. Seropozitif bulunan 17 sığırın sadece 5'i (%8.3) piroplasm taşıyıcısı olarak bulunmuş, ancak bu çalışma süresince enfekte olan sığırların hiçbirinde klinik Theileria enfeksiyonu görülmemiştir. Ayrıca seropozitif sığırlardan doğan 0-20 günlük 4 buzağı, maternal antikorlar yönünden muayene edilmişlerdir. Bu 4 buzağının 2'sinde maternal antikor tespit edilmiş ve maternal antikor varlığı 1 buzağıda 3 ay, diğerinde 4 ay süreyle devam etmiştir. Bu buzağıların kan frotilerinin mikroskobik bakısında ise T. annulata'nm piroplasmik formlarına rastlanmamıştır. Çalışma süresi boyunca, ne sığırlarda nede buzağılarda Hyalomma soyuna bağlı kene türleri bulunamamıştır. Epidemiyolojik çalışmayı takiben, seronegatifliği devam eden 58 sığıra Mart 1994 tarihinde tropikal theileriosis'e karşı attenüe 107 T. annulata şizont aşısı uygulanmıştır. Tropikal theileriosis'e karşı aşı yapılan 58 sığırdan 45'inin (%77.5), T. annulata piroplasm ve şizont antijenine karşı antikor taşıdığı ve bunlardan 6 (%10.3) sığırın da piroplasm taşıyıcısı olduğu saptanmıştır. Ayrıca seropozitiflik 0-1 yaş grubunda aşılamadan sonra 4'üncü aydan itibaren azalarak 12 ay kadar devam ettiği halde, 1-2 yaş grubunda 3'üncü ayda düşmeye başlamış 7'inci ayda ise sıfırlanmış; 2 yaş üstü grupta seropozitiflik yine 3'üncü ayda azalmaya başlamış ve 4'üncü ayda sıfırlanmıştır. Theileria annulata piroplasm antijenine karşı antikor fitresi 1:20 ve 1:5120, şizont antijenine karşı antikor türesi 1:40 ve 1:2560 arasında49 saptanmıştır. En yüksek piroplasm ve şizont antikor türeleri 0-1 yaş grubunda Nisan ve Mayıs aylarında elde edilmiştir. Yaşları 3 ile 7 ay arasında olan 10 seronegatif buzağıya da tropikal theileriosis'e karşı attenüe 107 T. annulata şizont aşısı uygulanmıştır. Bütün buzağıların aşıdan sonra seropozitif olduğu ve 6 ay boyunca antikorların devam ettiği görülmüştür. Bu buzağıların 3'ünde T. annulata'mn piroplasm formları tespit edilmiştir. Theileria annulata piroplasm antijenine karşı antikor titresi 1:20 ve 1:10240, şizont antijenine karşı antikor titresi 1:40 ve 1:640 arasında saptanmıştır. En yüksek piroplasm ve şizont antikor türeleri Nisan ayında elde edilmiştir. Tropikal theileriosis'e karşı aşılanmış sığırlardan doğmuş 10 buzağıdan 2'sinde 2 ay süre ile maternal antikor tespit edilmiştir. Bu buzağılardan hazırlanan kan frotilerinin mikroskobik bakısında T. annulata'mn piroplasmik formlarına rastlanmamıştır. Aşılama sonrası bir yıl süreyle takip edilen sığırlar ve buzağılar üzerinde Hyalomma soyuna bağlı kene türleri bulunamamıştır. Anahtar sözcükler: sığır, tropikal theileriosis, aşı, seroepidemiyoloji

50 SUMMARY FIELD STUDİES ON THE CATTLE VACCINATED AGAINST TROPICAL THEILERIOSIS IN ÇUKUROVA REGION The present study was carried out on Holstein cattle breed in Çukurova State Farm in Adana between January 1993 and March 1995. Initially, 75 cattle were selected and tested with IFA for thelerial antibody and examined with microscope for the piroplasm of the parasite in perifery blood. The results showed that prevalance of T. annulata was 20% (15 out of 75 cattle). However the parasite, antibody and the both, the parasite and antibody, were detected in 7 (9.3%), 12 (16%) and 4 (5.3%) of the infected animals respectively. The infected 15 cattle were removed from the selected animals. The remain infection free 60 animals were used as a study sample during the tropical theileriosis season. Seventeen (28.3%) out of 60 animals became infected with T. annulata during the disease season. It showed that the cumulative incidence of T. annulata was 0,283. Only 5 (8.3%) of 17 seropositive animals carried piroplasm forms of the parasite. None of the infected animals developed clinical disease during this study period. In addition, 4 calves which were born from the seropositive cattle and were 0-20 days old were tested monthly for maternal antibody. Two of them were found to be seropositive, lasted for 3 months in the one and 4 months in the other. However, no piroplasm form of T. annulata was present in the blood smears prepared from the calves. No Hyalomma ticks were found on either cattle or calves. On the other hand, 58 seronegative cattle in the study samples were vaccinated with attenuated schizont cells in March 1994. Following the epidemiological work carried out during the year of 1993. Each animals received 107 vaccine cells. Fortyfive (77.5%) of 58 vaccinated animals became seropositive for T. annulata piroplasm and schizont antigens and 6 (1 0.3%) cattle became piroplasm carrier during the tropical theileriosis season. The remain of antibody against T. annulata in blood were 4 to 12 months for non to 1 year old animals, 3 to 7 months for 1 to 2 year old amimals and 3 to 4 months for in more than 2 year-old animals. The titre of antibody against piroplasm and schizont antigens in the blood varied3J between 1:20 and 1:5120, 1:40 and 1:2560 respectively. The peak titre was observed in non to 1 year old animals through April and May. =* In addition, 10 seronegative calves which were 3 to 7 month old were vaccinated with 107 attenuated schizont cells. All the calves became seropositive and antibody remained in the blood of the calves upto 6 months. However, theilerial piroplasms were detected in 3 out of 10 calves. The titre of antibody against piroplasm and schizont antigens in the blood varied between 1:20 and 1:10240, 1:40 and 1:640 respectively. The peak titre antibodies against piroplasm and schizont antigens were detected in April. During this study, a serological test was performed also in 10 calves born from vaccinated cattle. It showed that two of the calves carried materinal antibody for 2 months. No theilerial piroplasm was observed in these calves. All the animals were free of Hyalomma ticks during the post vaccinated period. Key words: cattle, tropical theileriosis, vaccination, seroepidemiologie