Zeranol implante edilen kuzuların bazı iç salgı bezleri ile genital organlarındaki patolojik bulgular

Abstract

50 6-ÖZET Bu çalışmada zeranol (Ralgro®) implante edilen kuzuların genital organları ile bazı iç salgı bezlerinde meydana gelen değişiklikler değerlendirilmiştir. Çalışmada 3 deneme ve 1 kontrol grubu olmak üzere, toplam 32 adet, 3 aylık (± 10 gün) erkek, Akkaraman ırkı kuzu kullanıldı. Deneme grubundaki kuzuların kulak derileri altına sırasıyla 12 mg (I. grup), 24 mg (II. grup) ve 96 mg (III. grup) zeranol implante edilerek, 33 gün sonra nekropsileri yapıldı. Kuzulardan alınan doku ve organ örnekleri %10'luk tamponlu formalin solüsyonunda tespit edildikten sonra, bilinen yöntemlerle hazırlanan 5-6 /ım. kalınlığındaki kesitler hematoksilen-eosin (HE); ayrıca testis, epididimis ve adrenden alınan kesitler periyodik asit-Schiff (PAS) ve Masson'un üçlü boyama tekniği; hipofizden alınan kesitler ise Mallory boyama tekniklerine göre boyandı. Adenohipofizde asidofil hücrelerin sayı ve büyüklük olarak arttığı, buna karşılık bazofil hücrelerin ise azaldığı gözlendi. Zeranolun etki mekanizmasının tiroid bezi yoluyla olmadığı sonucuna varıldı. Adrenal korteks kalınlığını ise önemli ölçüde artırdığı dikkati çekti (P<0,01). Genital sistemde, deneme ve kontrol grupları arasında testiste tubulus çapları ve hücreleri ile intersitisyel hücrelerin (Leydig hücreleri) morfolojileri arasında farklılık olmadığı saptandı. Zeranolun en belirgin etkisinin eklenti bezleri üzerinde oluştuğu gözlendi. Prostat ve glandula bulboüretraliste hiperplazi ve yassı epitel metaplazisi; ampulla ve glandula vezikülozada ise stromada bağ doku artışının daha belirgin olduğu ve bu etkinin zeranolun dozundaki artışa paralel olarak belirginleştiği dikkati çekti. Deneme grubundaki kuzuların hem pelvik hem de penil üretra mukozasında hiperplazi ve epitel hücrelerinde deskuamasyon saptandı.51 Ayrıca meme başlarında büyüme ile meme başı derisinde çok katlı yassı epitelde hiperplazi ile birlikte, meme bezlerinde alveoler gelişim ile toplayıcı kanallarda ve bez tümenlerinde sekresyon artışı gözlendi. Bu bulgular ışığı altında, zeranolun östrojenik etkili bir madde olduğu ve zeranol implantasyonunun Akkaraman erkek kuzuların hem genital hem de endokrin sistemlerini etkilediği ve ilerde bu kuzuların damızlık olarak kullanılmalarının bazı sakıncalara yol açabileceği sonucuna varıldı. Anahtar sözcükler : Zeranol, kuzu, genital sistem, endokrin sistem, patolojik bulgular.

52 7- SUMMARY This experiment was conducted to examine the changes on the reproductive organs and some endocrine glands in zeranol (Ralgro®) implanted lambs. Three-months old thirtytwo male Akkaraman lambs were used for this study. The treatment groups were implanted subcutaneously at the ear of the lambs with 12 mg (Group I), 24 mg (Group II) and 96 mg (Group III) zeranol. The non-treatment group was served as control. After 33 days, all the lambs were slaughtered and tissue samples from lambs were fixed in 10 % neutral buffered formaline and processed sections cut 5-6 um-thick sections and stained with hematoxylin and eosin. Selected tissue sections from testes, epididymis and adrenal glands were stained with periodic acid Schiff (PAS) and Masson's trichrom and, from pituitary glands with Mallory's staining methods. The acidophil cells showed a significant increase in number and size, however, there was a significant decrease in number and size of basophil cells in the pars distalis of pituitary glands. The results of the study implied that the possible mode of action for zeranol implantation was not mediated through thyroid gland. In the treatment groups, a significant increase was observed in adrenal cortex width over the controls (P<0,01). There was no difference in diameter of seminiferous tubules and morphology of seminiferous epithelium or Leydig cells in testes of zeranol-implanted lambs compared with control lambs. The effects of zeranol implantation were more evident in accessory sex glands. Epithelial changes as hyperplasia and squamous metaplasia were observed frequently in the prostate and bulbouretral glands whereas, in the ampullae and vesicular glands, stromal changes53 as an increase of connective tissue associated with increasing the zeranol doses in the treatment groups were more obvious. Hyperplasia and epithelial desquamation in the epithelium of urethra were observed in the teratment groups. In the mammary glands, alveolar development and secretion in collecting ducts or secretory glands' lumens and an increase in the teat lengths and hyperplasia in squamous epithelium of teats was detected. This results indicate that zeranol has estrogen-like activity and that zeranol implantation would cause some problems in crossbreeding in male lambs, since effecting both genital tract and endocrine glands. Key words: Zeranol, lambs, genital tract, endocrine glands, pathological findings.