Yeni Zelanda tavşanının (oryctolagus cuniculus L.) karın, pelvis boşluğu ve organları ile arka bacakta bulunan lenf düğümleri ve büyük lenf damarlarının makro-anatomik incelenmesi

Abstract

64 ÖZET Lnn. lumbales aortici, aorta abdominalis ve v. cava caudalis'in diaphragma'nın crus'undan a. v. circumflexa ilium profunda'ya kadar olan bölümünde bulunur. Lenf düğümlerinin sayısı 2-8 arasında değişmektedir. Ln. renalis, a. v. renalis'in orijininde konstant olarak bir adet bulunur. Ln. phrenicoabdominalis inkonstant olarak vücudun yalnız bir yarımında bulunur. Bu lenf düğümü a. v. abdominalis cranialis'in caudal kenarında yer almaktadır. Ln. ovaricus tavşanda bulunmamaktadır. Ln. testicularis tavşanda bulunmamakla birlikte a. scrotalis ventralis üzerinde bir lenf düğümü tespit edildi (%40). Lnn. celiaci tavşanda inkonstant olarak a. celiaca'nın orijininde bulunur (%50). Lnn. lienales, a. v. lienalis ile birlikte bulunur. Lnn. gastrici 4-7 adet lenf düğümünden ibaret olup curvatura ventriculi minor'da midenin her iki yüzünde yer alır. Lnn. hepatici v. portae üzerinde ve porta hepatis'in yakınında bulunur. Lnn. pancreaticoduodenales, pars transversa doudeni'nin mesentenum' unda yer alır. Lnn. omentales ve lnn. cisternales tavşanda bulunmamaktadır. Lnn. mesenterici craniâles, a. mesenterica cranialis'in orijininde bulunan 1 -9 adet lenf düğümünden ibarettir. Lnn. jejunales inkonstant olup jejunum'un mesenterium'unda bulunur.65 Lnn. cecales, jejunum'un son bölümü ile ileum arasında ve jejunum'un mesenterium'u üzerinde bulunan 1-2 adet lenf düğümünden ibarettir. Lnn. colici, mesocolon transversum ile v. portae'nın dorsal yüzeyi arasında, v. portae'ya komşu olarak bulunur. Lnn. mesenterici caudales, a. mesenterica caudales'in orijininde ve colon descendens'in mesenterium'unda bulunmaktadır. Ln. vesicalis, vesica urinaria'nın lig. vesicae laterale'si üzerinde tespit edildi. Lnn. iliaci mediales, aorta'nın son kollarına ayrım yeri ile a. iliaca communis dextra ve sinistra'nın ventrolateral kenarında bulunan 3-5 adet lenf düğümünden ibarettir. Lnn. iliaci laterales, a. v. circumflexa ilium profunda'nın orijininde yer alır. Bu lenf düğümleri genellikle tek taraflı olarak bulunur veya lnn. iliaci mediales'in yanal lenf düğümleri ile birleşir. Lnn. sacrales, a. sacralis mediana ile birlikte v. iliaca interna communis dextra ve sinistra'nın birleşim yerinde yaptıkları açı içerisinde bulunur. Ln. hypogastrics, a. iliaca externa ve interna'nın orijininde bulunur. Ln. anorectalis, retroperitoneal olarak rectum'un dorsolateral'inde yer alır. Lc. iliofemorale tavşanda bulunmamaktadır. Lnn. inguinales superficiales, dişide İn. mammarii olarak bilinen ve aorta abdominalis'in ventral duvarı ile v. pudenda externa arasındaki lenf düğümlerinden, erkekte ise lnn. scrotalis olarak bilinen ve abdominal duvarın ventral'i ile scrotum'un cranial'inde bulunan lenf düğümlerinden ibarettir. Her iki cinsiyette de bildirilen ilk grup düğümlerin önünde büyük bir lenf düğümü bulunmaktadır.66 Ln. subiliacus tavşanda tek düğümden ibarettir. Bu lenf düğümünün yeri tuber coxae ile patella arasında, m. tensor fasciae latae'nın cranial kenarıdır. Lnn. ischiadici, lig. sacrotuberale'nin lateral yüzünde, a. v. glutea caudalis'in yakınında, m. gemellus caudalis ve m. coccygeus ile birlikte bulunur. Ln. popliteus, yağ dokusuna gömülü olarak m. biceps femoris ile m. semitendinosus arasında yer almaktadır. Trunci lumbales, biri aorta'nın dorsal'inde ve solda, diğeri ventral'de ve sağda seyreden iki adet lenf kanalından ibarettir. Trunci lumbales, cisterna chyli'ye açılır. Trunci intestinales iki lenf kanalından ibaret olup lnn. mesenterici craniales'ten başlar ve trunci lumbales ile birleşir. Tr. celiacus tavşanda bulunmamaktadır ancak çok sayıdaki efferent lenf damarının önce trunci intestinales'e açıldığı gözlenmiştir. Tr. jejunalis ve tr. visceralis tavşanda bulunmamaktadır. Cisterna chyli 2-3. vertebra lumbalis arasında uzanır. Genellikle oval şekilli olup aorta'nın sağ dorsolaterals ile lumbal kaslar arasında bulunur. Ductus thoracicus cisterna chyli'den başlar. Genellikle tek veya çift kol halinde aorta'nın sağından hiatus aorticus'a geçer. Anahtar Kelimeler: Anatomi, Lenf Düğümü, Tavşan Lenf damarı, Afferent, Efferent

67 SUMMARY Lnn. lumbales aortici are scattered along the abdominal aorta and the caudal vena cava from the cms of the diaphragm to cranial deep circumflex iliac vessels. The number of lymph nodes varies usually being from 2-8. Ln. renalis is situated origin of the renal vessels. Ln. phrenicoabdominalis is inconstant and sometimes confined to one side of the body. It is situated at the caudal surface of the cranial abdominal artery and vein. Ln. ovaricus is absent in the rabbit. Ln. testicularis is absent in the rabbit but there is one lymph node which lies on the a. scrotalis ventralis (%40). Lnn. celiaci are inconstant which situated at the origin of the celiac artery in the rabbit. Lnn. lienales are found in association with the sphlenic vessels. Lnn. gastrici are consist of 4-7 lymph nodes which situated extend of the lesser curvatura of the stomach. They are found the both surfaces of the stomach. Lnn. hepatici lie of the portal vein near the hilus of the liver. Lnn. omentales and Inn. cisternales are absent in the rabbit. Lnn. pancreaticoduodenales are located in the mesentery of the transverse part of the duodenum. Lnn. mesenterici craniales are consist of 1-9 lymph nodes and lie at the origin of the cranial mesenteric artery.68 Lnn. jejunales are inconstant which situated in the mesentery of the jejunum. Lnn. cecales are consist of 1-2 lymph nodes. These nodes are situated in the mesentery of jejunum, between terminal part of the jejunum and ileum. Lnn. colici are found between in the mesentery of the transverse colon and dorsal surface of the portal vein. Lnn. mesenterici caudales lie at the origin of the caudal mesentery artery. Also these nodes found in the mesentery of the descending colon. Ln. vesicalis lies lateral ligament of the urinary bladder. Lnn. iliaci mediales are located at the bifurcation of the aorta and in the ventrolateral side of the common iliac artery. They are consist of 3-5 lymph nodes. Lnn. iliaci laterales are located at the origin of the deep circumflex iliac vessels. Usually these nodes confined to one side of the body or fused with lateral side of the medial iliac lymph nodes. Lnn. sacrales are located between the angle of formed by the common internal iliac veins and associated with a. sacralis mediana. Ln. anorectalis lies dorsolateral on the retroperitoneal part of the rectum. Lnn. uterini and In. obturatorius are absent in the rabbit. Ln. hypocastricus is located at the bifurcation of the common iliac artery (between a. iliaca interna and externa). Lc. iliofemorale are absent in the rabbit.69 Lnn. inguinales superficiales called Inn. mammarii in the female are situated between the ventral portion of the abdominal wall and the external pudendal vein. These lymph nodes called Inn. scrotales in the male which situated on the ventral side of the abdominal wall and anterior part of the scrotum. İn the both sexes there is a big lymph node which situated in front of first group. Ln. subiliacus in the rabbit is single. This lymph node is situated on the cranial border of the tensor fasciae latae muscle, between the coxal tuber and patella. Lnn. ischiadici are located on the lateral side of the sacrotuberal ligament, near the a. v. glutea caudalis in associated with m. gemellus caudalis and m. coccygeus. Ln. popliteus is located between the biceps femoris and semitendinosus muscle, embedded in fat. Trunci lumbales are consist of two lymphatic ducts which the first one runs along the left dorsal border of the aorta, the second one runs along its right ventral border. The lumbar trunks terminate in the cisterna chyli. Trunci intestinales are consist of two lymphatic ducts which formed by the cranial mesenteric lymph nodes. Intestinal trunks terminate jointly with the lumbar trunks into the cisterna chyli. There isn't celiac trunk in the rabbit but there are a lot of efferent vessels which terminate into the intestinal trunks. Tr. visceralis and tr. jejunalis absent in the rabbit. Cisterna chyli extends between 2th. and 3th. lumbal vertebrae. It is generally oval shaped which lies dorsal and to the right side of the diaphragm and lumbar musculature.70 Ductus thoracicus arises from anterior of the cisterna chyli by generally one somtimes two roots, initially it lies to the right to the aorta and it passes through the diaphragm at the aortic hiatus. Key Words: Anatomy, Lymph Nodes, Rabbit. Lymph vessels, Afferents, Efferents.