Türk çoban köpeklerinde (Kangal) böbrek fonksiyon bozukluklarında serum ve idrardaki biyokimyasal değişiklikler

Abstract

48 7. ÖZET TÜRK ÇOBAN KÖPEKLERİNDE ( KANGAL ) BÖBREK FONKSİYON BOZUKLUKLARINDA SERUM VE İDRARDAKİ BİYOKİMYASAL DEĞİŞİKLİKLER Türk çoban köpeklerinde (Kangal) böbrek fonksiyon bozukluklarında serum ve idrardaki biyokimyasal değişikliklerin incelendiği bu çalışmada, böbrek fonksiyon bozukluklarının doğru ve erken tanısına yardımcı olunabilmesi amaçlanmıştır. Klinik olarak sağlıklı olan 15 adet köpek kontrol grubunu, klinik olarak böbrek fonksiyon bozukluğu semptomları gösteren ve şiddetli proteinuri saptanan 20 adet köpek deneme grubunu oluşturmuştur. Her iki grupta da 2-5 yaşlarında erkek köpekler kullanılmıştır. Köpeklerden aynı zamanda toplanan venöz kan örnekleri ile kateterle alınan tek idrar örneklerinde analizler yapılmıştır. Kontrol grubundaki köpeklerin serumunda ortalama üre %24,79±2,31 mg, kreatinin %0,72±0,05 mg, protein %7,01±0,22 gr, albumin %3,43±0,13 gr, kalsiyum %9,20±0,22 mg, fosfor %2,60±0,46 mg, sodyum 150,93±1,78 mmol/L, potasyum 5,19±0,15 mmol/L, paratiroid hormon (PTH) 24,23±3,65 pg/ml olarak bulunmuştur. Kontrol grubu ile kıyaslandığında, deneme grubundaki köpeklerin serumunda ortalama üre (P<0,01) ve kreatinin (P<0,001) düzeylerinin önemli derecede yüksek olduğu görülmüştür. Kontrol grubundaki köpeklerin idrarında ortalama pH 6,29±0,21, dansite 1.018±0,003, üre %2141,97±303,32 mg, kreatinin %109,11±26,85 mg protein %23,76±4,67 mg, kalsiyum %3,35±0,71 mg, fosfor %77,20±14,53 mg, sodyum 85,40+12,77 mmol/L, potasyum 54,87±10,05 mmol/L, gamma-glutamil transferaz (GGT) 12,92+1,92 U/L olarak bulunmuştur. Deneme grubundaki köpeklerin idrarında ortalama pH (P<0,05), dansite (P<0,01), üre (P<0,01), protein (P<0,001) ve GGT (P<0,01) düzeylerinin önemli derecede yüksek olduğu saptanmıştır.49 Ortalama idrar protein/idrar kreatinin (Pr/Cr) oranı kontrol grubundaki köpeklerde 0,43+0,08, deneme grubundaki köpeklerde önemli derecede (P<0,001) yüksek olarak 1,71+0,19 şeklinde, ortalama idrar GGT/idrar kreatinin (GGT/Cr) oranı kontrol grubundaki köpeklerde 0,18+0,02, deneme grubundaki köpeklerde önemli derecede (P<0,01) yüksek olarak 0,30+0,03 şeklinde hesaplanmıştır. Sodyum (Na), potasyum (K), kalsiyum (Ca) ve fosfor (P) için fraksiyonel ekskresyon değerlerinin (%FE) ortalaması, kontrol grubundaki köpeklerde FEn3 0,65±0,16, FEK 8,72±2,35, FECa 0,49±0,19 ve FEP 27,54+5,42 düzeyinde, deneme grubundaki köpeklerde ise FENa 1,29±0,34, FEK 23,75+5,60, FECa 0,59±0,10 veFEP 71,82±16,57 düzeyinde hesaplanmıştır. Ortalama FEk ve FEp değerleri, deneme grubundaki köpeklerde önemli derecede (P<0,05) yüksek olarak bulunmuştur. Böbrek fonksiyon bozukluğunun erken ayırıcı tanısında, serum üre ve kreatinin düzeylerinin çeşitli faktörlerden etkilenebileceği göz önüne alınarak, tek idrar örneğinde Pr/Cr oranının ve GGT aktivitesi veya GGT/Cr oranının belirlenmesi gerektiği, ayrıca FEk veya FEp 'un bulunmasının da faydalı olacağı kanısına varılmıştır. ANAHTAR SÖZCÜKLER : Böbrek fonksiyon bozuklukları, gamma-glutamil transferaz, idrar protein/kreatinin oram, paratiroid hormon, Türk çoban köpekleri ( Kangal ).

50 8. SUMMARY BIOCHEMICAL CHANGES IN SERUM AND URINE OF TURKISH SHEPHERD DOGS (KANGAL) WITH RENAL DYSFUNCTION In this study in which biochemical changes in serum and urine of Turkish Shepherd Dogs (Kangal) with renal dysfunction were investigated, the purpose was to establish confirmed and early diagnosis of renal dysfunction. Twenty dogs with heavy proteinuria and suspected to have renal dysfunction were used for the Study Group and fifteen clinically normal dogs were used for the Control Group. All dogs in two groups were males and 2-5 years old age. Venous blood samples collected at the same time and single urine specimens obtained by catheterization were used for the analysis. In the Control Group, mean values of serum concentrations were; urea %24,79±2,31 mg, creatinine %0,72±0,05 mg, protein %7,01±0,22gr, albumin %3,43±0,13 gr, calcium %9,20±0,22 mg, phosphorus %2,60±0,46 mg, sodium 150,93±1,78 mmol/L, potassium 5,19±0,15 mmol/L, parathyroid hormone (PTH) 24,23±3,65 pg/ml. As compared with the Control Group, serum concentrations of urea and creatinine were found to be significantly higher in the Study Group (P<0,01, P<0,001). In the Control Group, mean values of the urinalysis were; pH 6,29±0,21, density 1.018±0,003, urea %2141,97±303,32 mg, creatinine %109,11±26,88 mg, protein %23,76±4,67 mg, calcium %3,35+0,71 mg, phosphorus %77,20±14,53 mg, sodium 85,40±12,77 mmol/L, potassium 54,87±10,05 mmol/L, gamma-glutamyl transferase (GGT) 12,92±1,92 U/L. pH, density, urea, protein and GGT were found to be significantly higher in the Study Group (P<0,05, P<0,01, P<0,01, P<0,001, P<0,01, respectively). Mean value of urine protein-to-creatinine ratio (Pr/Cr) was found to be 0,43+0,08 in the Control Group and 1,71 ±0,1 9 in the Study Group, it was significantly higher (P<0,001). Mean value of urine GGT-to-creatinine ratio (GGT/Cr) was found 0,18±0,0251 in the Control Group and 0,30±0,03 in the Study Group, it was significantly higher (P<0,01). Mean fractional excretion value (%FE) of sodium (Na), potassium (K), calcium (Ca), and phosphorus (P) were calculated as FEn3 0,65+0,16, FEk. 8,72+2,35, FEca 0,49±0,19 and FEP 27,54±5,42 in the Control Group and FENa 1,29±0,34, FEK 23,75±5,60, FECa 0,59±0,10 and FEP 71,82+16,57 in the Study Group. Mean FEK and FEp were significantly higher in the Study Group (P<0,05). It is concluded that, considering serum urea and creatinine levels may be effected by several conditions, Pr/Cr ratio and GGT activity or GGT/Cr ratio should be determined, also it would be beneficial to calculate FEk or FEp in early differantial diagnosis of renal dysfunction. KEY WORDS : Gamma-glutamyl transferase, parathyroid hormone, renal dysfunction, Turkish shepherd dogs ( Kangal ), urine protein-to-creatinine ratio.