Köpeklerde böbrek hastalıkları ve antioksidatif metabolizma

Abstract

82 ÖZET Köpeklerde Böbrek hastalıktan ve Antioksidatif Metabolizma Bu çalışmada köpeklerdeki böbrek hastalıklarında serbest radikallerin rolü ve antioksidatif metabolizmadaki değişikliklerin gösterilmesi amaçlanmış ve bu amaçla lipid peroksidasyonunun göstergesi olarak plazma makmdialdehit düzeyi, enzimatik antioksiadanlardan GSH-Px, SOD ve CAT'in eritrosit hemolizatlanndaki aktiviteleri ile moleküler antioksidanlardan p-karotin ve askorbik asitin serum ve plazma düzeyleri ölçülerek aralarındaki ilişkinin incelenmesine çalışılmıştır. Bu çalışmada, 3-5 yaş arasında toplam 35 köpekten faydalamlmıştır. Herhangi bir klinik şikayeti olmayan sağlıklı 20 adet köpek çalışmanın kontrol grubunu oluşturmuştur. Klinik muayene sonucunda böbrek bozukluğu ön teşhisi konulan ve alınan kan örneklerinde gerçekleştirilen serum total protein, üre ve kreatinin analiz sonuçlarına göre bu yöndeki teşhisleri laboratuvar testleri ile de desteklenen 15 adet köpek ise deneme grubuna dahil edilmiştir. Böbrek hastalığı gözlenen köpeklerde serum total protein düzeyi azalarken (p < 0,001), serum üre ve kreatinin düzeyleri artmıştır. Serum üre düzeylerindeki artış p < 0,05 ile serum kreatinin düzeyindeki artış istatistik olarak p < 0,001 düzeyinde önemli bulunmuştur. Köpeklerde serbest radikallerinin etküermin, dolayısı ile lipid peroksidasyonunun gösterilmesi amacıyla ölçülen plazma makmdialdehit ortalama düzeyleri deneme grubundaki hasta köpeklerde 55,8 ± 10,8 umol/L olarak belirlenmiş olup bu düzeyin kontrol grubundaki köpeklerde ölçülen 15,1 ± 2,5 umol/L'lik ortalama değerden p < 0,001 düzeyinde istatistik önemlilikte yüksektir. Moleküler antioksidanlardan serum p-karotin düzeyi kontrol grubundaki köpeklerde 12,5 ± 1,1 ug/dl ve deneme grubundaki köpeklerde 13,4 + 1,9 ug/dl olarak ölçülmüştür. Deneme ve kontrol gruplarına ak P-karotin düzeyleri arasında istatistik olarak önemli bir farklılık bulunmamıştır (p > 0.05). Plazma askorbik asit ortalama düzeyi kontrol grubunda 0,57 ± 0,02 mg/dl iken deneme grubundaki böbrek hastalıklı köpeklerde 0,49 ± 0,02 mg/dl olarak ölçülmüş ve farkın istatistik olarak p < 0.05 düzeyinde anlamlı olduğu saptanmıştır. Kontrol grubundaki köpeklerde enzimatik antioksidanlardan GSH-Px aktivhesi ortalama 23527,8 ± 4523,1 nnrol/NADPH+HVdak/mg-Hb, SOD aktivitesi 306,0 ± 16,9 U/g-Hb ve CAT aktivitesi 124,4 ± 11,0 k/g-Hb olarak belirlenmiştir. Bu enzimlere ait aktiviteler deneme grubundaki hasta köpeklerde ise GSH-Px için 10425,9 ± 2835,2 nmol/NADPH+H^dak/mg-Hb, SOD için 171,0 ± 9,7 U/g-Hb ve CAT için 55,2 ± 10,8 k/g-Hb'dir. Enzim aktivftelerindeki bu azalma GSH-Px için p < 0,05 düzeyinde istatistik önemlilik gösterirken SOD ve CAT için p < 0,001 düzeyinde hesaplanmıştır.83 Böbrek hastalıklı köpeklerde eritrosit SOD aktivitesi ile serum P-karotin değerleri (r = 0,633; p < 0,05) ve eritrosit GSH-Px enzim aktivitesi arasında (r = 0,607; p < 0,05) istatistik olarak önemli pozitif iarJcorelasyon gözlenmiştir. Sonuç olarak; köpeklerdeki böbrek bastahklannm etiyolojisinden ve patogenezinden serbest radikal aktivkelerinin sorumlu okluğu, oksidatif stres ve oksidatif hasarın şiddeti ile böbrek hastalıklarının derecesi arasında doğru bir ilişki bulunabileceği kanısına varılmış ve bu nedenle, böbrek hastalıklarında köpeklere uygulanan klasik tedaviye antioksidanlannda ilave edilmesinin yararlı olacağı önerilmiştir. Anahtar Sözcükler : Böbrek hastalıkları, serbest radikaller, antioksidatif metabolizma, köpek.

84 SUMMARY Renal Diseases and Antioxidative Metabolism in Dogs The aim of this study was to investigate the role of tree radicals and to show the changes in the antioxidative metabolism. For this purpose, the plasma malonlydialdehyde levels as a sign of lipid peroxidation, activities of the GSH-Px, SOD and CAT as enzymatic antioxidants m hemolysates of the red cells and serum and plasma levels of the ^-carotene and ascorbic acid as molecular antioxidants were analysed to demonstrate their relationships. Totally, 35 dogs aged between 3 and 5 years were used in this study. Twenty healthy dogs with no clinical signs were used as control group. Clinically, fifteen dogs showed the kidney disorders and this diagnosis were strengthen with laboratory diagnosis in measuring serum total protein, urea and creatinine levels in this trial group. Serum total protein levels were decreased (p < 0,001) in dogs with kidney diseases. However serum urea and creatinine levels were increased in these dogs. These increasement of the serum urea (p < 0,05) and creatinine (p < 0,001) levels were found to be statistically significant. Plasma malonyldialdehyde levels were measured to show the effects of free radicals and lipid peroxidation in dogs. Plasma malonlydialdehyde levels of the trial group (55,8 ± 10,8 umol/L) were significantly higher (p < 0,001) than control group (15,1 ± 2,5 umol/L). Levels of the serum ^-carotene as molecular antioxidant in dogs were measured as 12,5 ± 1,1 ug/dl and 13,4 ± 1,9 ug/dl in control and trial groups respectively. There was no statistical difference (p £ 0.05) in the levels of P-carotene tetween the trial and control groups. Plasma ascorbic acid levels were found to be 0,57 ± 0,02 mg/dl and 0,49 ± 0,02 mg/dl in control and trial groups respectively. This decreasement of the ascorbic acid levels were found to be statistically important (p < 0.05). Activities of GSH-Px, SOD, CAT in control group of the dogs were found to be 23527,8 ± 4523,1 nmol/NADPH+H^/min/mg-Hb, 306,0 ± 16,9 U/g-Hb and 124,4 ± 11,0 k/g-Hb respectively. However activities of GSH-Px, SOD and CAT in trial group of the dogs were found to be 10425,9 ± 2835,2 nmol/NADPH+H^/min/mg- Hb, 171,0 ± 9,7 U/g-Hb and 55,2 + 10,8 k/g-Hb respectively. Statistically significant decreasement of the enzyme activities were observed in GSH-Px (p ^ 0,05), SOD and CAT (p< 0,001).85 Erythrocyte SOD activities of dogs with kidney diseases showed a positive correlation between serum P-carotene levels (r = 0,633; p <, 0,05) and erythrocyte GSH-Px enzyme activities (r = 0,607; p < 0,05). This was found to be statistically important. In conclusion, results of this study showed that free radical activities are responsible for the ethiology and pathogenesis of the kidney diseases in dogs. There was a positive correlation between the intensity of the oxidative stress and the damage and kidney diseases. Therefore, addition of the antioxidants to the current classical treatment of the kidney diseases in dogs is suggested. Key words : renal disease, free radicals, antioxidative metabolism, dog.