Türkiye`nin farklı bölgeleri`nde üretilen etçi piliç karkas ve karaciğer örneklerinde bazı metal düzeylerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada Türkiye'nin çeşitli illerinde yetiştirilen tavukların karaciğer ve but dokularındaki Pb, Cd, Cu ve Fe düzeylerinin belirlenmesi amaçlandı. Bunun için Türkiye'nin tavuk eti üretiminin % 95'ini karşılayan 4 farklı bölgeden değişik illerden (Adapazarı, Balıkesir, Manisa, Adana) entegre tavukçuluk üretimi yapılan kümeslerin her birinden 20'şer adet but ve karaciğer olmak üzere toplam 80 adet but ve 80 adet karaciğer örneği toplandı.Pb ve Cd analizleri Grafit Fırınlı Atomik Absorbsiyon Spektrometre ve Zeeman zemin düzeltici sistem ile Fe ve Cu analizleri ise Alevli Atomik Absorpsiyon Spektrometre cihazı ile döteryum zemin düzeltici sistem kullanılarak yapıldı.Yapılan analizlerde butlarda Pb 1.62-66.19 ppb, Cd 0.15-3.60 ppb, Cu 100-491 ppb, Fe 790-4360 ppb, karaciğerde Pb 11.32 ppb, Cd 0.48-18.20 ppb, Cu 260-974 ppb, Fe 6930-14500 ppb aralığındaki düzeylerde bulundu. Karaciğerlerde bulunan ağır metal düzeylerinin butlarda rastlanan ağır metal düzeylerinden daha yüksek olduğu ve illere göre yapılan değerlendirmede en yüksek kirliliğin Adapazarı'nda olduğu sonucuna varıldı. Buna rağmen belirlenen Pb, Cd, Cu ve Fe'in hiçbirinin Türk Gıda Kodeksi ve AB tarafından belirlenen yasal tolerans limitini aşmadığı saptandı.Elde edilen sonuçlara göre tavuk kümeslerinin anayol trafiğinden, sanayi bölgesinden veya diğer kirletici kaynaklardan uzak mesafelerde kurulması uygun olacaktır.Anahtar Sözcükler: Atomik absorpsiyon spektrometre, broiler, metal, karaciğer, kirlilik, karkas, Türkiye

In this study, the object was the determination of the levels of Pb, Cd, Cu and Fe in tissues of chicken carcass and liver which are grown in varied cities of Turkey. For this reason, liver and meat samples from some of the cities of Turkey (Adapazarı, Balıkesir, Manisa, Adana) which covers 95 % percent of chicken meat production were collected. Totally samples 80 chicken carcass and livers of chicken were collected.Graphite furnance atomic absorption spectrometer equipped with Zeeman background corrector was applied for the determination of Pb and Cd; Cu and Fe were determined by flame atomic absorption spectrometer and a deuterium background corrector.In this analysis the values of Pb 1.62-66.19 ppb, Cd 0.15-3.60 ppb, Cu 100-491 ppb, Fe 790-4360 ppb in chicken carcass; Pb 11.32-92.77, Cd 0.48-18.20 ppb, Cu 260-974 ppb, Fe 6930-14500 ppb in liver were found. The values of heavy metal in livers were found higher than the values of heavy metal in chicken carcass. Furthermore, the evaluation was resulted in the highest pollution according to cities exists in Adapazarı. However, according to our datas, the levels of Pb, Cd, Cu and Fe were found well belove the legal tolerance limits of food Codex of Turkey and EU.According to the results of this analysis, the poultry farms must be located for from highways, industrial zone or other polluting sources.Key Words: Atomic absorption spectrometer, broiler, metal, liver, pollution, carcass, Turkey