Zonguldak Halkevi Karaelmas dergisi üzerine bir inceleme

Abstract

Cumhuriyet tarihinin önde gelen kuruluşlarından biri olan Halkevleri, halkınher alanda gelişimini sağlamak amacıyla 19 Şubat 1932'de on dört il merkezindekurulur. Zaman içerisinde sayılarında artış görülse de 1951'de kapatılmak zorundakalır. Halkevleri, süreç içerisinde birçok yayınla edebiyat tarihinde önemli bir yeresahip olur. Atatürk ilkelerini, inkılaplarını ve Cumhuriyet rejiminin getirilerini halkaöğretmeyi esas alan Halkevleri, bununla da kalmaz ve bireyi ilgilendiren her konudaeğitimin vazgeçilmez bir parçası olur.Halkevleri ekonomik, sosyal, kültürel, siyasal, sağlık ve eğitim alanlarındafaaliyet gösterir. Bireyi ve toplumu merkeze alarak halkın ihtiyaçlarına yanıt arar.Farklı idealler peşinde koşan bireyleri çatısı altında himaye eden Halkevleri, güçlübireylerle muasır medeniyetler seviyesine ulaşmış bir toplum yaratmayı amaçlar.Halkevleri, çalışmalarını `Dil, Edebiyat ve Tarih`, `Güzel Sanatlar`, `Spor`,`Temsil`, `Sosyal Yardım`, `Köycülük`, `Halkdershaneleri ve Kurslar`, `Müze veSergiler`, `Kütüphane ve Yayın` olmak üzere dokuz kolda yürütür. Bunların her biriayrı işleve sahip olsa da Dil, Edebiyat ve Tarih Kolu, Halkevlerinin yayın organlarınıortaya çıkarmak açısından ayrıca önemlidir. Halkevleri yayınladıkları kitap, gazeteve dergiler aracılığıyla hedeflerini halka daha kolay aktarma fırsatı bulur. ZonguldakHalkevi dergisi olan Karaelmas da faaliyetleriyle bu aktarımın bir örneği olur.Karaelmas'ın 13 Nisan 1938'de başlayan yayın hayatı 20 Şubat 1949'da sonbulur. Dergi, bu süre zarfında toplam kırk sekiz sayı yayımlanır. Dergide Türkedebiyatının önemli isimlerinin yanı sıra yerel yazarlar ve daha önce adına fazlarastlanmayan kişilerin imzaları görülür. Genel olarak dergide şiir, hikâye, hatıra,mektup, söylev ve konferans metinleri, çeviri yazılar, coğrafya, tarih ve siyaset ileilgili yazılar, spor, sağlık ve hukuk ile ilgili yazılar, eğitim ve kültürle ilgili yazılar,edebiyatla ilgili yazılar, Zonguldak Halkevi başta olmak üzere diğer Halkevleriyleilgili yazılar yer alır. Haber, ilan, reklam ve fotoğraflar ile de görsel açıdan dergininiçeriği zenginleştirilir.Bu çalışmada Zonguldak Halkevi tarafından yayımlanan Karaelmas dergisigenel özellikleriyle tanıtılmaya çalışılmıştır. Öncelikle Halkevlerinin gelişim sürecive Zonguldak Halkevinden bahsedilmiştir. Akabinde Karaelmas'ın yayın süreci,şekil özellikleri, yayın politikası, yazar kadrosu ve edebî faaliyetleri hakkında bilgiverilmiş ve dergideki bütün yazıların tahlili fihristi yapılmıştır. Dergideki yazılarsayılarına, yazar adına, konu ve türlerine göre sınıflandırılmıştır. Bunun sonucundaKaraelmas'ın sanat, fikir ve edebiyat dergisi olarak faaliyet gösterdiği görülmüştür.

Community Centers, one of the leading institutions in the history of theRepuplic, was established on February 19, 1932 in fourteen provincial centers inorder to ensure the development of the people in all areas. Although their numbersincreased over time, they had to be closed in 1951. People's Houses have animportant place in history of literature with many publications in the process.People's Houses, which are based on teaching the principles, reforms and thebenefits of the Republican regime to the public, become an indispensable part ofeducation in every subject that concerns the individual.People's Houses operate in the fields of economic, social, cultural, political,health and education. It seeks answers to the needs of the people by putting theindividual and society at the center. Protecting individuals who pursue differentideals, Community Centers aim to create a society that has reached the level ofcontemporary civilizations with strong individuals.People's Houses work to be `Language`, Literature and History`, `FineArts`, `Sports`, `Representation`, `Social Aid`, `Peasantism`, `People's Schoolsand Courses`, `Museums and Exhibitions`, `Library and Publication`. It runs in ninebranches. Although each of them has a seperate function, the Language, Literatureand History Branch is also important in terms of revealing the publication organs ofthe Community Centers. People's Houses find the opportunity to convey their gols tothe public more easily through the boks, newspapers and magazines they publish.Karaelmas, the journal of the Zonguldak Community Center, becomes an example ofthis transfer with its activities.The publication life of Karaelmas, which started on April 13, 1938, ended onFebruary 20, 1949. The journal is published in a total of forty-eight issues during thisperiod. Signatures of important names of Turkish literature as well as local writersand people whose names were not frequently encountered before can be seen in themagazine. In general, poerty, stories, memoirs, letters, speeches and conference texts,translations, articles on geography, history and politics, articles on sports, health andlaw, articles on education and culture, articles on literature, especially ZonguldakCommunity Center. The are articles about other People's Houses. The content of themagazine is visually enriched with news, advertisements, advertisements andphotographs.In this study, Karaelmas magazine published by Zonguldak CommunityCenter was tried to be introduced with its general features. First of all, thedevelopment process of Community Centers and Zonguldak Community Center arementioned. Afterwards, information was given about Karaelmas's publishingprocess, shape features, publication policiy, staff of writers and literary activities, andan index was made for the analysis of all the articles in the journal. The articles in thejournal are classified according to their number, author's name, subject and types. Asa result, it has been seen that Karaelmas operates as an art, idea and literature magazine.