Frederick Schauer'in görüşleri bağlamında kararsal pozitivizm ve yargıcın ahlâki rolü

Abstract

Bu çalışmada pozitivizmin hem tasviri hem normatif boyutları barındıran versiyonu olarak kararsal pozitivizm üzerinde durulmuştur. Bu kapsamda kararsal pozitivizm düşüncesinde yargıcın ahlâki rolüne yeterli bir cevap bulunup bulunamayacağı tezin temel problemi olarak ele alınmıştır. Bu sorunun cevaplanabilmesi için iki alt sorun tezin birinci ve ikinci bölümlerinde yanıtlanmaya çalışılmıştır: 1) Kararsal pozitivizm diye ayrı bir pozitivizm türünden bahsedebilir miyiz? 2) Kararsal pozitivizm bakımından yargıcın hukuki sınırları nedir? Tezin birinci alt sorusuna kararsal pozitivizmin normatif pozitivizm ve kavramsal pozitivizmden farklı olduğu Schauer'in görüşleriyle temellendirilerek olumlu yanıt verilmiştir. Tezin ikinci alt problemi, kararsal pozitivizmde hukukun sınırlarını kuralların ve kurala dayalı karar verme pratiğinin oluşturduğu gösterilmeye çalışılmıştır. Tezin temel problemine verilecek yanıt üçüncü bölümde tartışılmıştır. Bu tartışmalar dört ihtimal kapsamında yapılmıştır: 1) Kuralın açık ve adil olup, tikel dava için adil sonuca neden olması, 2) Kural açık ve adil olduğu halde tikel davada adaletsiz sonuç doğurması, 3) Kuralın eksik veya fazla kapsayıcı olup sonucun kuralın nasıl yorumlandığına bağlı olması, 4) Kuralın açıkça adaletsiz olup tikel davada adaletsizliğe yol açması. Kararsal pozitivizmde emsal rejimi tamamen dışlandığı için, yargıcın geçmiş kararlar karşısındaki rolü değil, sadece kurallar karşısındaki değişen etik rolüyle sınırlı kalınmıştır. Çalışmamızın metodu doküman analizi şeklinde olmuştur. Seçilen kaynaklar büyük ölçüde sorunla doğrudan ilgili olan ve birincil eserler olup Bentham, Austin ve Schauer'in tüm görüşlerinin analizini içermemektedir. Çalışma Bentham ve Bentham'la bağdaştığı ölçüde Austin'in karar verme davranışıyla ilgili görüşlerinin, yani kararsal pozitivizmin Schauer tarafından ele alınma, yorumlanma biçimiyle sınırlı olarak yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: hukuki pozitivizm, kararsal pozitivizm, Schauer, yargıcın ahlâki rolü, kurala dayalı karar verme.

In this study, decisional positivism as a version of positivism that includes both descriptive and normative dimensions is handled. In this context, it is considered as the main problem of the thesis whether there is an adequate answer to the moral role of the judge in the context of decisional positivism. In order to answer this question, two sub-problems have been tried to be answered: 1) Can we talk about a different type of positivism called decisional positivism? 2) What are the legal limits of the judge in terms of decisional positivism? The first sub-question of the thesis was answered positively, basing on the views of Schauer that the decisional positivism is different from normative positivism and conceptual positivism. The answer to the second sub-problem of the thesis has been tried to show that the boundaries of law in decisional positivism are formed by rules and rule-based decision making practice. The answer to the main problem of the thesis is discussed in the third chapter. These discussions were made within the scope of four possibilities: 1) The rule is clear and fair and leads to a fair outcome for the particular case, 2) The rule is clear and fair, but leads to an unfair result in the particular case, 3) The rule is under or over inclusive and the result depends on how the rule is interpreted. 4) The rule is clearly unjust and leads to injustice in the particular case. Since the precedent regime is completely excluded in decisional positivism, the role of the judge is only in terms of the rules. The method of our study is document analysis. The selected sources are largely primary works directly related to the problem and do not include analysis of all the views of Bentham, Austin, and Schauer. The study has been limited to the way in which Austin's views on decision-making behavior, that is, decisional positivism, are handled and interpreted by Schauer to the extent that it is compatible with Bentham and Austin.Keywords: legal positivism, decisional positivism, Schauer, moral role of a judge, rule-based decision making.