Menüetten scherzoya evrilme sürecinde formun işlevleri: Beethoven erken dönem piyano sonatları

Abstract

Bu çalışmada, Ludwig van Beethoven'ın erken dönem piyano sonatları arasında yer alan Op. 2/1-3, Op. 7, Op. 10/2-3, Op. 14/1 ve Op. 22 eser numaralı sonatlarının menüet/trio formunda olan menüet veya scherzo türünde bestelenmiş bölümleri üzerinde, cümlelerin form işlevleri ile ilgili bir analiz gerçekleştirilmektedir. Analizde izlenen yöntem; sonatın form organizasyonun temel yapı taşı olan cümlenin yapısal birim düzeyi, armonik bağlam düzeyi ve form işlevleri düzeyinin incelenmesi gibi üç ana boyuttan oluşmaktadır.Beethoven'ın erken dönem sonatlarının menüet formunda yazılmış bölümlerindeki cümlelerinin form işlevleri analizi, scherzonun menüetten evrilme sürecinin izlenebilmesinin yanında, besteci üslubunun oluşum süreci hakkında da ipuçları verebilmektedir. Bu analiz sonucunda; - Menüet'in sergi bölümünün genelde cümlenin form işlevleri açısından istikrarlı bir yapı olulşturmasına rağmen, bu bölümün scherzo formunda değişime uğrayabildiği; - Menüet formuna has olan iki röprizli görünümün yerine varyasyon tekrarının notalarla yazılmasının, scherzoya yenilik katan form uygulamalarından biri olduğu; - Trionun sergi bölümü bir temanın sunum işlevini üstlenen cümlelerden oluşurken, trionun tezat orta bölümünün besteci için adeta bir laboratuvar görevi gördüğü, bestecinin röpriz tekrarı yerine varyasyon tekrarını tercih etmesinin sık rastlanan bir durum olduğu;- Ayrıca, tezat ortanın başında ana fikrin fragmantasyonunu içeren cümleler bulunduğu zaman `araları açılmış` öncül + soncul görünümünün oluştuğu gözler önüne serilmektedir. Anahtar Sözcükler: Beethoven, menüet/trio, scherzo, cümle, form işlevleri, piyano sonatları

In this study, an analysis of the formal functions of the sentences will be carried out on the movements composed in the form of the Minuet/Trio, in the minuet or scherzo genre, of the Op. 2 / 1-3, Op. 7, Op. 10 / 2-3, Op. 14 / 1 and Op. 22 early piano sonatas by Ludwig van Beethoven. The method of the study respectively consists of the three main phases: The length of the sentence, which is the basic building block of the formal organization of the sonata, the cadence type and the modulation features reflecting the harmonic context, and the formal function of the sentence that emerges with its formal structure. The analysis of formal function of the sentences in the minuet sections of Beethoven's early sonatas can give clues about the formation process of the composer's style, as well as about observing the evolution of the scherzo form through the minuet form. The obtained results show that - While the exposition section of Minuet is generally a stable structure in terms of the formal functions of the sentence, it can be modified in the scherzo form.- One of the formal applications adding an innovational contribution to the scherzo is having the repetition of variation written with notes instead of the ternary binary appearance, which is unique to the minuet form.- Although the exposition section of the trio consists of sentences that undertake the function of presenting a theme, the contrasting middle section of the trio almost acts as a laboratory for the composer, and it is a common situation that the composer prefers the repetition of variation instead of repetition with repeat signs.- Also, when there are sentences containing the fragmentation of the basic idea at the beginning of the contrasting middle section, the appearance of `opened` antecedent + consequent phrase occurs.Keywords: Beethoven, Minuet/Trio, Scherzo, sentence, formal function, piano sonatas