Grafik tasarımda görsel dil eleştirisi bağlamında evrensellik algısı

Abstract

Grafik tasarım ticari, kültürel ve akademik faaliyetlere konu olan kapsamlı bir disiplin olarak bilinmektedir. Grafik tasarım aynı zamanda günümüzde evrensel bir görsel iletişim aracı olarak kabul edilmektedir. Ancak toplumsal açıdan olumsuz ve yıkıcı görsel dilin grafik tasarım yoluyla evrenselleştirilmesi, onun kendi evrenselliğine de zarar vermektedir. Grafik tasarımın kitlesel etkisi sebebiyle özellikle siyasal iletişim, reklam ve eğitsel ürün alanlarındaki ideolojik yaklaşımlar grafik tasarımda birer evrensellik sorunu olarak görülmektedir. Tarihsel süreçte grafik tasarımın evrensel hale gelişiyle, özellikle kültür farklılığı olarak açıklanmaya çalışılmış kutuplaştırıcı tutum ve davranışların insanlar tarafından evrensel olarak kabul edilmesi arasında yakın bir sosyokültürel ilişki söz konusudur. Bu ilişkinin incelenmesi, grafik tasarımın yaygınlaşmasıyla beraber, evrenselcilik sorununun görsel dilin gelişimi üzerinden şekillendiğini göstermektedir. Bu tez, grafik tasarımda evrensellik kavramını tartışmaya açmayı ve görsel dili evrenselciliğe karşı bağışıklı kılacak şekilde yeniden yorumlamayı amaçlamıştır. Tezde; (1) evrensellik algısı ve evrenselcilik kavramı, (2) görsel iletişimin evrenselliği ve grafik tasarımda evrensellik ilkelerinin neler olabileceği (3) evrenselci grafik tasarım türü ve grafik tasarımın evrenselciliğe karşı tepki gösteren eleştirel yönü ve (4) bir atölye çalışması olarak film afişi yapımı ve bir uygulama çalışması olarak kavramsal tipografik afiş tasarımları yer almaktadır.Anahtar kelimeler: Grafik Tasarım, Görsel Dil Eleştirisi, Evrensellik Algısı, Evrenselcilik, Kavramsal Afiş Tasarımı.

Graphic design is known as a comprehensive discipline that is subject to commercial, cultural and academic activities. Graphic design is also recognized as a universal visual communication tool today. However, the universalization of information produced in a destructive way for society through visual language also damages the universality of graphic design itself. Due to the mass impact of graphic design, ideological approaches especially in the fields of political communication, advertising and educational products are seen as a problem of universality in graphic design. In the historical process, there is a close sociocultural relationship between the universalization of graphic design and the universal acceptance of polarizing attitudes and behaviors that are tried to be explained as cultural differences. Examining this relationship shows that with the spread of graphic design, the problem of universalism is shaped through the development of visual language. This thesis aims to open the concept of universality in graphic design to discussion and to reinterpret visual language in a way that makes it immune to universalism. The thesis includes; (1) the perception of universality and the concept of universalism, (2) the universality of visual communication and the principles of universality in graphic design, (3) the universalist type of graphic design and the critical aspect of graphic design reacting against universalism, and (4) film poster making as a workshop and conceptual typographic poster designs as an application study.Anahtar kelimeler: Graphic Design, Visual Language Criticism, Perception of Universality, Universalism, Conceptual Poster Design.