Inflamatuar barsak hastalıklarında insulin direnci ve serum adiponektin düzeyinin değerlendirilmesi

Abstract

İnflamatuvar barsak hastalıkları (İBH), etyolojileri tam olarak bilinmeyen, gastrointestinal sistemin tüm kısımlarını tutabilen remisyon ve alevlenmelerle seyreden kronik inflamatuvar hastalıklarıdır. Ülseratif kolit (ÜK), Crohn hastalığı (CH) İBH'nın iki major gurubudur. Yapılan çalışmalarda aktif İBH'larında tümör nekrozis faktör alfa (TNFα), interlökin 1beta (İL1β) , interlökin 2 (İL2) ve interlökin 6 (İL6) gibi sitokin ve medyatörlerin arttığı gösterilmiştir. Bu medyatörler direkt ve indirekt olarak insulin direnci gelişiminde rol oynamaktadırlar. İnsulin direnci gelişiminde rol oynayan diğer bir faktörde hastalıkların tedavilerinde kullanılan kortikosteroid ilaçlardır. İnsulin direnci ise metabolik sendrom ve diyabet oluşumuna zemin hazırlayan ateroskleroz gelişiminde önemli rolü olan ve indirekt olarak morbitide ve mortaliteyi etkileyen faktördür.Adiponektin (APN) yağ hücresinden insulin stimulasyonu ile salgılanan, kollagen VIII ve kompleman C1'e benzeyen bir hormondur. Adiponektin glukoz regülâsyonu ve yağ asidi katabolizmasında rol oynar. Glukoneogenezi azaltır ve hücreye glukoz alımını arttırır. Yağ metabolizmasında beta oksidasyonu ve yağ klirensini arttırır. Adiponektin azalmasının metabolik sendrom, tip 2 Diyabete neden olduğuna dair güçlü kanıtlar vardır. Serum adiponektin düzeyi ile insulin duyarlılığının doğru orantılı olduğu bulunmuştur. Plazma adiponektin seviyesi arttıkça diyabet gelişme riski azalmaktadır.İnflamatuar barsak hastalıklarında insulin direnci ve adiponektin düzeyi ilişkisini inceleyen yeterli çalışma olmaması ve insulin direncinin metabolik sendrom ve diyabet oluşumuna zemin hazırlayan ateroskleroz gelişiminde önemli rolü olan, morbitide ve mortaliteyi etkileyen faktör olması nedeniyle bu çalışmayı yapmayı amaçladık.Yaptığımız çalışmada insülin direncini değerlendirmek için HOMA-IR ve serum adiponektin düzeyleri karşılaştırılmıştır. Çalışmaya 98 sağlıklı kontrol ve 49 Crohn Hastalığı (CH), 56 Ülseratif Kolitli (ÜK) olmak üzere 105 hasta alınmıştır. İnsülin direnci göstergesi olan HOMA-IR düzeyleri karşılaştırıldığında kontrol grubuna (1.82±0.96) göre Crohn hastalarında(1.83±1.48) anlamlı fark saptanmamış(p:0.96) ancak kontrol grubu ile Ülseratif Kolitli hastaları karşılaştırıldığında HOMA IR düzeyleri kontrol grubuna(1.82±0.96) göre ÜK'li hastalarda (2.50±3.02) anlamlı olarak yüksek (p:0.039) saptanmıştır. Serum Adiponektin düzeyleri karşılaştırıldığında kontrol grubuna (26507.9 ± 2430.6 μg/ml) göre hem Crohn hastalarında (23950.2±1972.29 μg/ml) (p: 0.000) hemde ile Ülseratif Kolitli hastalarda (21157.8±3720.2 μg/ml) (p: 0.000) anlamlı fark bulunmuştur.Bu çalışmada inflamatuar Barsak Hastalıklarında özellikle Ülseratif Kolitte HOMA insülin direnci indeksinin arttığı bununla birlikte insülin direnci, metabolik sendrom ve aterosklerotik hastalıklar için iyi bir gösterge olan adiponektin düzeyinin her iki hastalıkta da HOMA ile ilişkili anlamlı olarak düştüğü gösterilmiştir.Sonuç olarak tüm İnflamatuar Barsak Hastalığı olan hastalar ve özellikle de Ülseratif Kolit hastaları morbidite ve mortaliteye neden olan Metabolik Sendrom, Diyabet ve Kardiyovasküler hastalık gelişimine yatkınlıkları nedeniyle daha yakından izlenmelidirler.

Inflammatory bowel disease is a chronic disease of the gastrointestinal tract, characterized by recurrent episodes of remission and exacerbation. Inflammatory bowel disease still has unknown etilogy. Two major forms showing clinical and histopathological features have been identified: Crohn's disease and ulcerative colitis. Studies have reported an increased concentration of the major mediators of inflammation such as tumour necrosis factor alpha (TNFα), interleukin 1 beta (IL-1β), interleukin 2 (IL-2) and interleukin 6 (IL-6) in the patients with active inflammatory bowel disease. This mediators as direct and indirect play a role in the development of insulin resistance. İnsulin resistance plays an important role in the development of metabolic syndrome, Tip 2 diabetes Mellitus and atherosclerosis, therefore affects morbidity and mortality by indirect pathway. Adiponectin is a hormone that is similar to collagen VIII and complement C1 from adipocyte origin that is involved in the homeostatic control of circulating glucose and lipid levels. Decreases gluconeogenesis and increases glucose uptake in the cell. Increases the clearance of beta-oxidation of fat metabolism and fat. Physiological and genetic evidence strongly includes that, Adiponectin in the development of metabolic syndrome and type 2 diabetes. Decreased Adiponectin levels are documented in obese, insulin resistant, and type 2 diabetes-afflicted patients. High plasma adiponectin levels are associated with reduced risk for type 2 diabetes mellitus. Thus, the aim of the present study was to measure insulin resistance and serum adiponectin level in both Crohn's disease and ulcerative colitis patients comparing them with a group of control subjects. In our study, to evaluate insulin resistance in people with inflammatory bowel disease, HOMA-IR index, and serum adiponectin levels compared to healthy subjects. 98 healthy controls and 49 Crohn's disease (CH), 56 with ulcerative colitis (UC), including 105 patients were enrolled. Insulin resistance index HOMA-IR levels in the control group (1.82 ± 0.96) in patients with Crohn's disease according to (1.83 ± 1.48) were not detected a significant difference (p = 0.96), but HOMA-IR levels compared with control group patients with ulcerative colitis control group (1.82 ± 0.96) according to patients with ulcerative colitis (2.50 ± 3.02) was significantly higher (p = 0.039) respectively. Serum adiponectin levels compared to control group (26507.9 ± 2430.6 mg / ml) in both the Crohn's patients (23950.2 ± 1972.29 mg / ml) (p = 0.000) with both patients with ulcerative colitis (21157.8 ± 3720.2 mg / ml) (p: 0.000) were significantly there was difference. Ulcerative Colitis IBD patients, especially in this study has higher HOMA insulin resistance index. However, insulin resistance, metabolic syndrome and atherosclerotic diseases, which is a good indicator of each disease, adiponectin levels were significantly associated with HOMA levels in Crohn's disease and ulcerative colitis both demonstrated to be lower then normal. It reflects that, all patients with inflammatory bowel disease of a predisposition to the development of insulin resistance should be monitored more closely. As a result, all patients with inflammatory bowel disease, and particularly in patients with ulcerative colitis that causes predisposition to the development of the insulin resistance, metabolic syndrome, diabetes and cardiovascular disease. This patients should be monitored more closely.