Akciğer kanserli hastalarda kemoterapinin yaşam kalitesi üzerindeki etkileri

Abstract

Akciğer kanseri hastalarında yaşam kalitesi kavramı; fiziksel, psikolojik ve sosyal olmak üzere pek çok komponenti içermektedir ve kanser tedavisinde, tedaviye cevap oranı ve sağ kalım süresi ile beraber tedavi yönteminin belirlemesinde önemli bir kriter haline gelmiştir.Amaç: Akciğer kanserli hastalarda kemoterapinin yaşam kalitesi üzerine etkisinin belirlenmesiGereç ve Yöntem: Araştırmaya yeni tanı küçük hücreli ve küçük hücreli dışı akciğer kanseri, kemoterapi verilen 50 hasta alındı. Veri toplama aracı olarak, ECOG ve Karnofsky performans skaları, 7. versiyon TNM sınıflaması, EORTC QLQ C30 ve LC13 yaşam kalitesi anketleri, yanıt değerlendirmede RECIST kriterleri, toksisite bilgileri için CTCAE kullanıldı. Araştırmada elde edilen veriler, SPSS 18 programı kullanılarak yapıldı. Sürekli değişkenlere ait; ortalama, standart sapma, medyan, minimum ve maksimum değerleri sunuldu. Bu değişkenlere ait karşılaştırmalarda, non-parametrik test yöntemleri tercih edildi. Veriler, Mann Whitney, Friedman ve Wilcoxon , ki-kare, Mc-Nemar test yöntemleri ile değerlendirildi.Bulgular ve Sonuç: Olguların %80 'ı erkek; %78'i ilkoul, %60 'ında gelir giderine eşit ve yaş ortalaması ise 60.12±8,13 'tür. Sigara içme yıl dağılımı 41±24 'dir. Olguların %52' sinde alkol kullanım öyküsü vardır ve %72'si küçük hücreli dışı akciğer kanseridir. Olguların %68 'inde eşlik eden bir hastalık bulunmaktadır. Olguların ECOG ve KPS değerleri izlem süresince anlamlı istatistiksel değişim göstermemiştir. Yaş ve gelir düzeyi ile yaşam kalitesi parametreleri arasında istatisitiksel olarak anlamlı fark yoktur. Erkeklerin; fiziksel, sosyal ve uğraş fonksiyonlarının ve genel sağlık durumu değerlendirmesi kadınlara göre daha iyidir. İlkokul ve üzeri eğitim alanhastaların, sosyal, fiziksel ve uğraş fonksiyonları daha iyidir. Komorbiditesi olmayanların, 1. kürde genel sağlık durumu değerlendirmesi daha iyidir. Kemoterapi tedavisi ile birlikte sosyal fonksiyonlarda kötüleşme, kabızlıkta artış ve ekonomik durumda kötüleşme, nöropatide ve saç dökülmesinde artış saptanmıştır. KHAK'li hastaların, fiziksel ve uğraş fonksiyonlarında, genel sağlık durumu değerlendirmelerinde, yorgunluk, ağrı ve iştah semptomlarında 3. ve 4. kemoterapide iyileşme görülmüştür. Tedaviye tam veya kısmi yanıt elde edilen hastaların, fiziksel, uğraş, duygusal, kavrama, sosyal fonksiyonlarının, ekonomik durumlarının ve genel durum değerlendirmesinin daha iyi olduğu, yorgunluk, ağrı, nefes darlığı, nöropatinin daha az olduğu ve iştahın daha iyi olduğu saptanmıştır. En çok grade 1 ve 2 düzeyinde, hematolojik ve gastrointesitnal toksisiteler izlenmiş, bu toksisitelerin de QLQ C30 ve LC13 ölçeklerini olumsuz yönde etkilediği görülmüştür.Anahtar kelimeler: Akciğer kanseri, kemoterapi, yaşam kalitesi, toksiste

The concept of quality of life in lung cancer patients comprises many components such as physical, psychological and social and becomes an important criterion in treatment response rate and survival time and determination of treatment method.Objective: Determination of chemotherapy on the quality of life in lung cancer patientsMaterial and Method: Fifty newly diagnosed small cell and non-small cell lung cancer patients receiving chemotherapy were included in the research. As a data collection tool ECOG and Karnofsky performancescales, 7th version TNM classification, EORTC QLQ C30 and LC13 quality of life questionnaires, RECIST criteria in response evaluation, and CTCAE for toxicity information were used. Data obtained in the research were collected using SPSS 18 program. Mean, standard deviation, median, minimum and maximum values of continuous variables were presented. In the comparisons of these variables, non-parametric test methods were preferred. Data were evaluated using Mann Whitney, Friedman and Wilcoxon, chi-square, and McNemar's test methods.Findings and Result: Eighty percent of the cases were male, 78 percent of them were primary school graduate, income and expenses are equal in 60 percent of them, and average age of them was 60.12±8.13. Smoking age distribution was 41±24. Fifty-two percent of the cases had a history of alcohol use and 72 percent of them were non-small cell lung cancer. Sixty-eight percent of the cases had a comorbid disease. There was not any statistically significant change in the ECOG and KPS values of the cases during the follow-up. There was not any statistical difference between age and level of income and quality of life parameters. Evaluation of physical, social and occupational functions and general state of health of the males were better than the females. The patients having education of primary school and above have better social, physical and occupational functions. Those who did not have any comorbidity had a better general state of health evaluation in the 1st cure. Along with the treatment of chemotherapy, deterioration in social functions, increase in constipation and deterioration in economic condition, and increase in neuropathy and hair loss were detected. Improvement was observed in physical and occupational functions, general state of health, fatigue, pain and appetite symptoms of SCLC patients in the 3rd and 4th chemotherapy. It is detected that evaluation of physical, occupational, emotional, cognitive, social functions, economic conditions andgeneral state of health of the patients giving complete or partial response to the treatment were better; fatigue, pain, difficulty in breathing and neuropathy were lower and appetite was better. Mostly hematologic and gastrointestinal toxicities were monitored in grade 1 and 2 levels; these toxicities negatively affected the QLQ C30 and LC13 scales.Keywords: Lung cancer, chemotherapy, quality of life, toxicity