Serebrovasküler olaya bağlı hemipleji gelişen hastalarda omuz subluksasyonu ve omuz ağrısı tedavisinde fonksiyonel elektriksel stimülasyonun etkinliği

Abstract

Çalısmanın amacı SVO'ya bağlı hemipleji gelisen hastalarda omuzsubluksasyonu ve omuz ağrısı tedavisinde fonksiyonel elektriksel stimülasyonunetkinliğini arastırmaktı.Çalısmaya T.C Sağlık Bakanlığı Ankara Fizik Tedavi ve RehabilitasyonEğitim ve Arastırma Hastanesinde Kasım 2006-Ocak 2008 tarihleri arasında yatarakrehabilitasyon programına alınan, serebrovasküler olaya bağlı hemipleji gelisen 530hastadan, omuz subluksasyonu ve omuz ağrısı olan çalısmaya uygun 50 hasta alındı.Tüm hastaların yası, cinsiyeti, hemipleji etyolojisi (tromboembolikhemorajik),hemipleji süresi (hastalık baslangıcından rehabilitasyon programınaalınana kadar geçen süre), hemiplejik tarafları kaydedildi.Tüm hastaların üst ekstremite ve el motor düzeyleri, üst ekstremite kas tonusudüzeyleri, omuzun istirahat durumunda, pasif ve aktif EHA sırasında omuz ağrısıdüzeyleri, pasif ve aktif omuz fleksiyon ve abduksiyon düzeyleri, omuzsubluksasyonu düzeyleri ve günlük yasam aktivite düzeyleri çalısma öncesi vesonrası kaydedilerek karsılastırıldı.Çalısma grubuna alınan 25 hastanın 20 (%80)'si kadın, 5 (%20)'i erkek,kontrol grubuna alınan 25 hastanın 16 (%64)'sı kadın, 9 (%36)'u erkekti. Hastalarınyas ortalamaları çalısma grubunda 60,7±9,49 (44-76), kontrol grubunda 62,0±9,72(42-79), hemipleji süresi ortancaları çalısma grubunda 180 (30-1440) gün, kontrolgrubunda 90 (45-240) gün idi. Çalısma grubundaki hastaların 17 (%68)'sinde SVOetyolojisinde tromboemboli, 8 (%32)'inde hemoroji varken, kontrol grubundakihastaların 15 (%60)'inde tromboemboli, 10 (%40)'unda hemoraji vardı. Çalısmagrubunda 8 (%32) hasta sağ hemiplejik, 17 (%68) hasta sol hemiplejik iken, kontrolgrubunda 10 (%40) hasta sağ hemiplejik, 15 (%60) hasta sol hemiplejikti.Tüm hastalar konvansiyonel yöntemlerle rehabilitasyon programına alınırken,ek olarak çalısma grubundaki hastaların inmeli taraftaki supraspinatus ve posteriordeltoid kaslarına, 4 hafta boyunca, haftada 5 gün, günde 1 saat toplam 20 seans FEStedavisi uygulandı.Sonuç olarak FES tedavisi uygulanan çalısma grubundaki hastalarda kontrolgrubundaki hastalara göre omuz subluksasyonu düzeylerinde istatistiksel olarakanlamlı düzeyde iyilesme saptandı. Đki grup arasında üst ekstremite ve el motordüzeyleri, üst ekstremite kas tonusu düzeyleri, omuz ağrısı düzeyleri, pasif ve aktifomuz fleksiyon ve abduksiyon düzeyleri ve günlük yasam aktivite düzeyleriaçısından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde fark saptanmadı.Çalısmamızın sonuçları SVO sonrası hemipleji gelisen hastalarda omuzsubluksasyonu tedavisinde konvansiyonel tedavi yöntemlerine ek olarak hemiplejiktaraf supraspinatus ve posterior deltoid kaslarına FES tedavisi uygulanmasınınsadece konvansiyonel tedavi uygulamasına göre daha yararlı olduğunu göstermistir.

The aim of the present study was to investigate the effectiveness of functional electrical stimulation (FES) for the treatment of shoulder subluxation and shoulder pain in patients developing hemiplegia due to cerebrovascular accident (CVA).Appropriate 50 patients with shoulder subluxation and shoulder pain were included into the study among 530 patients developing hemiplegia due to CVA and taking to the rehabilitation programme after hospitalized in Turkish Republic, Ministry of Health, Ankara Physical Treatment and Rehabilitation Training and Research Hospital between November 2006 and January 2008. The age, gender, etiology of hemiplegia (thromboembolic, hemorrhagic), duration of hemiplegia (the time passed from the beginning of disease to the enrollment into the rehabilitation programme) and hemiplegia site of all patients were recorded. Upper extremity and hand motor levels, upper extremity muscle tone levels, the shoulder pain levels during rest and passive and active range of motion, passive and active shoulder flexion and abduction levels, shoulder subluxation levels and daily life activity levels of all patients were compared before and after the study.Of 25 patients participated into the study group, 20 (80%) were female and 5 (20%) were male whereas 16 (64%) female and 9 (36%) male were present in the control group involving 25 patients. The mean age of the patients in the study group was 60.7 ± 9.49 years (range: 44-76 years) whereas it was 62.0 ± 9.72 years (range: 42-79 years) in the control group. The median of hemiplegia duration was 180 days (range: 30-1440 days) in the study group but 90 days (range: 45-240 days) in the control group. The etiology of CVA was thromboembolism in 17 (68%) patients and hemorrhagia in 8 (32%) patients in the study group and thromboembolism in 15 (60%) patients and hemorrhagia in 10 (40%) patients in the control group. In the study group, 8 (32 %) patients had right hemiplegia, 17 (68 %) patients had left hemiplegia whereas 10 (40 %) patients had right hemiplegia, 15 (60 %) patients had left hemiplegia in the control group. Although all patients were taken to the rehabilitation programme by conventional methods, additionally a total of 20 sessions (1 hour a day, 5 days in a week throughout 4 weeks) FES therapy was performed to the supraspinatus and deltoid muscles at the site of hemiplegia to the study group patients. As a result, statistically significant recovery was detected in the shoulder subluxation levels in the study group patients in whom FES therapy was performed compared to these in the control group. There were not significant differences in terms of upper extremity and hand motor levels, upper extremity muscle tonus levels, shoulder pain levels, passive and active flexion and abduction levels and daily life activity levels between both groups. At the outcomes of our study, it has been shown that, it is more useful to perform FES therapy to the supraspinatus and posterior deltoid muscles at the hemiplegic site in addition to the conventional therapy methods compared to performing only conventional therapy for the treatment of shoulder subluxation in patients developing hemiplegia after CVA.