Serebral palsili çocuklarda el-bilek ve parmak fleksör spastisitesi üzerine fonksiyonel elektriksel stimülasyonun etkisi

Abstract

AMAÇ: Araştırmanın amacı, yatarak rehabilitasyon programına alınan el bilek ve parmak fleksör spastisitesi olan SP'li çocuklarda fonksiyonel elektriksel stimulasyon tedavisinin el bilek eklem hareket açıklığına, spastisiteye, üst ekstremite ve elin motor fonksiyonlarına ve günlük yaşam aktiviteleri üzerine olan etkisini araştırmaktır. MATERYAL VE METOT: Araştırmaya T.C. Sağlık Bakanlığı Ankara Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Temmuz 2010 - Şubat 2011 tarihleri arasında yatarak rehabilitasyon programına alınan serebral palsili çocuklardan uygun olan 24 hasta alındı. Hastalar randomize olarak çalışma (FES) ve kontrol grubu olmak üzere 2 gruba ayrıldı. Araştırmaya 5-14 yaşları arasında, görme ve işitme problemi olmayan, oturma dengeleri mevcut olan, üst ekstremite Pasif Eklem Hareket Açıklığı tam olan, eklem kontraktürü olmayan, el bilek ve parmak fleksör spastisitesi olan, duyu kaybı ve daha önce geçirilmiş operasyon öyküsü olmayan ve kooperasyon kurulabilen, spastik (unilateral) serebral palsili çocuklar dahil edildi. 5 yaşından küçük veya 14 yaşından büyük, ağır mental retardasyonu olan, kooperasyon kurulamayan, oturma dengeleri olmayan, üst ekstremitelerinde kontraktürleri bulunan hastalar çalışmaya alınmadı. Tüm hastaların yatışlarında etyolojik faktörleri (prenatal, natal, postnatal) de içeren ayrıntılı anamnez bilgileri alındı. Hastaların yaş ve cinsiyet kaydedildi. Hastalara ayrıntılı fizik ve nörolojik muayene yapıldı.SONUÇLAR: Çalışma grubuna alınan 12 hastadan 7'si (%58.3) erkek, 5'i (%41.7) kız, kontrol grubuna alınan 12 hastanın 7'si (%58.3) erkek, 5'i (%41.7) kızdı. Hastaların yaş ortalamaları çalışma grubunda 8.16±2.24 (5-12), kontrol grubunda 7.41 ± 2.57 (4-14) idi. Çalışma grubuna alınan 12 hastanın 6'sının (%50) sağ eli, kalan 6'sının (%50) sol eli dominanttı. Kontrol grubuna alınan 12 hastanın 5'i (%41.7) sağ elini, 7'si (%58.3) sol elini kullanmaktaydı. Çalışma grubunda anne gebelik yaşı 25.08±6.81, kontrol grubunda 25.66±5.44 idi. Etyoloji prenatal, natal ve postnatal nedenler olarak değerlendirildiğinde çalışma grubundaki hastaların 4'ünde (%33.3) prenatal, 9'unda (%75) natal, 7'sinde (%58.3) postnatal, 2'sinde (%16.7) prenatal+natal, 5'inde (%41.7) natal+postnatal, 1'inde (%8.3) prenatal+natal+postnatal nedenler tespit edildi. Kontrol grubundaki hastaların ise 1'inde (%8.3) prenatal, 8'inde (%66.7) natal, 5'inde (%41.7) postnatal, 1'inde (%8.3) prenatal+natal, 3'ünde (%25) natal+postnatal nedenler tespit edildi. Hastaların el fonksiyonları Bimanuel Fine Test (BFMF), MACS, Jebsen El Fonksiyon testi, el spastisiteleri Zancolli Sınıflandırması ile değerlendirildi. Hastaların tümüne haftada 5 gün nörofizyolojik ve konvansiyonel yöntemlerle olmak üzere fizik tedavi ve rehabilitasyon programı ve iş uğraşı terapisi uygulandı. Çalışma grubuna yukarıda bahsedilen tedavilere ek olarak haftada 5 gün 30 dakikadan 6 hafta boyunca toplam 30 seans FES tedavisi uygulandı. FES uygulanan çalışma grubundaki hastalarda kontrol grubundaki hastalara göre el bilek ekstansiyonu, BFMF ve MACS düzeylerinde anlamlı düzeyde iyileşme tespit edildi. BFMF ve MACS düzeylerinde her iki grupta da anlamlı iyileşme saptandı. Çalışmamızın sonuçları serebral palsili çocuklarda konvansiyonel ve nörofizyolojik egzersiz yöntemlerine ek olarak FES uygulamasının aktif ve pasif el bilek eklem hareket açıklığına, spastisiteye, el fonksiyonlarına ve günlük yaşam aktivitelerine yararlı etkilerinin olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak; FES tedavisinin, SP rehabilitasyonunda etkin bir tedavi modalitesi olduğu ve uygun hastalarda uygulanan rehabilitasyon programına eklenmesinin gerekli olacağı kanaatine vardık.

PURPOSE: To evaluate the effects of neuromuscular electrical stimulation on wrist range of motion, wrist and finger flexor spasticity, and hand functions in patients with unilateral cerebral palsy. METHOD: Twenty-four children with unilateral spastic cerebral palsy (14 boys and 10 girls) between the ages of 5 and 14 years were randomized into neuromuscular electrical stimulation and control groups. Conventional exercises were applied, and static volar wrist-hand orthosis was administered to all patients 5 days a week for 6 weeks. Additionally, 30-minute neuromuscular electrical stimulation sessions were applied to the wrist extensor muscles in the neuromuscular electrical stimulation group. Patients were evaluated by Zancolli Classification System, Manual Ability Classification System, and Abilhand-Kids Test. RESULTS: Compared with baseline, a significant increase was evident in active wristextension angle at the fourth and sixth weeks in both groups (all P < 0.001), more prominent in the neuromuscular electrical stimulation group at the fourth and sixth weeks (P = 0.015 and P = 0.006, respectively). A decrease was observed in the spasticity values in the neuromuscular electrical stimulation group at the fourth and sixth weeks (P = 0.002 and P = 0.001, respectively) and in the control group only at the sixth week (P = 0.008). Abilhand-Kids values improved only in the neuromuscular electrical stimulation group (P < 0.001). CONCLUSION: Neuromuscular electrical stimulation application in addition to conventional treatments is effective in improving active wrist range of motion, spasticity, and hand functions in cerebral palsy.