Spinal kord yaralanmalı hastalarda kardiyovasküler risk tahmini ve ilişkili faktörler

Abstract

Amaç: Kardiyovasküler hastalıklar mortalite açısından tüm spinal kord yaralanmalı popülasyonda solunum sistemi hastalıklarından sonra ikinci en sık sebep, paraplejik popülasyonda ise en sık sebeptir. Bu yüzden kardiyovasükler riski belirleyerek önleyici tedbirleri erken dönemde almak önemlidir. Bu çalışmada hastanemizde yatarak rehabilitasyon programına alınan SKY'li hastalarda kardiyovasküler hastalık risk faktörlerini tanımlamak ve Framingham Risk Skorlamasını kullanarak bireylerin 10 yıllık koroner kalp hastalığı riskinin belirlenmesi ve ilişkili faktörlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza 2015-2017 yılları arasında spinal kord yaralanması tanısı ile hastanemizde yatarak rehabilitasyon programına alınan 117 hasta dahil edilmiştir. Hastaların demografik özellikleri, hastalık süreleri, serum HDL, LDL, TC, TG, CRP ve açlık kan şekeri değerleri kaydedilmiştir. Ayrıca hastaların operasyon geçmişleri, ek hastalıkları ve ilaç kullanım durumları sorgulanmıştır. Hastalarda FRS hesaplanarak düşük, orta ve yüksek riske sahip hastalar belirlenmiş ve karşılaştırmalar yapılmıştır. Bulgular: Hastaların 78'i erkek, 39'u kadındı. Erkeklerin yaş ortalaması 40,3±11,9 yıl, kadınların yaş ortalaması 50,5±15,8 yıl olarak bulundu. Genel yaş ortalaması ise 43,7±14,1 yıl olarak bulundu. Ortalama hastalık süresi 36±6 aydı. Hastaların ortalama FRS değeri 4,7 ± 0,8'di. En yüksek FRS değeri 36,7'ydi. FRS'ye göre hastaların %65,8'i düşük risk, %17,9'u orta risk ve %6'sı da düşük riskli gruptaydı. FRS düşük risk grubunda yaş, içilen sigara miktarı, VKİ, göbek/kalça çevresi oranı, kan basınçları, TG, TC, AKŞ ve LDL değerleri, FRS orta ve yüksek risk grubuna oranla anlamlı düşük bulundu (p<0,05). HDL değeri, düşük ve orta risk grubunda, yüksek riskli gruba göre anlamlı yüksek bulundu (p=0,001). Hastalarda sigara kullanımı oranı %66, obezite oranı %59, dislipidemi oranı %85,5, hipertansiyon oranı %13,7 ve glisemik regülasyon bozukluğu (DM + Prediabet) oranı %16, 3'tü. Terapötik girişim uygulanması açısından ise hastaların %20,5'inde lipidden fakir diyet ve fiziksel aktivite programı uygulanmış, %17,9'unun sigara bırakması sağlanmış ve %13,7'sinde kilo kontrolüne gidilmiştir.Sonuç: FRS'ye göre çalışmaya alınan hastaların sadece %23,9'u orta ve yüksek risk grubunda bulunmuş ve terapötik girişim gerekliliği saptanmıştır. Halbuki risk faktörleri açısından bakıldığında çalışmaya alınan hastalarda sigara kullanım oranı %66 , obezite oranı %59 ve dislipidemi oranı ise %85,5 olarak bulunmuştur. Bu da bize FRS'nin SKY'li popülasyonda kardiyovasküler hastalık riskini gerçekte olduğundan daha düşük tahmin edeceğini düşündürmüştür. SKY'ye spesifik bir kardiyovasükler risk skorlama sistemi henüz geliştirilmemiştir ancak FRS varolan sistemler içerisinde geçerli ve güvenilir bir seçenektir. Klinisyen SKY'li bir bireyin topluma göre artmış KVH riskine sahip olduğunu ve bu riskin FRS ile hesaplanandan daha fazla olabileceğini göz önünde bulundurmalıdır. Bu yüzden SKY'li bireylerde bağımsız KVH risk faktörleri değerlendirilmeli ve tespit edildiğinde erken dönemden itibaren gerekli yaşam tarzı değişiklikleri ve tedavi planlamaları yapılmalıdır.

Objectives: Cardiovascular diseases (CVD) are the second most frequent death cause in both paraplegic/quadriplegic population whereas they are the most frequent cause of death in paraplegic population. Therefore it is important to take preventive precautions at the early stage by assesing the cardiovascular risk. In this study, we aimed to define the cardiovascular risk factors in the spinal cord injury (SCI) patients who were admitted to our rehabilitation program in our hospital and to detect patients 10-year risk for developing coronary hearth disease and to evaluate the related factors. Materials and Methods: One hundred seventeen patients who were rehabilitated in our hospital with the diagnosis of SCI between 2015 and 2017 were included in the study. Patients demographical characteristics, duration of illness, serum level of HDL, LDL, TC, TG, CRP and fasting blood glucose levels were recorded. History of surgical operations such as spinal stabilisation and cardiac surgery, comorbidities and medicine usage status were also questioned. Low, moderate and high risk groups were specified by FRS calculation and additional comparisons were made. Results: 78 of the patients were male and 53 were female. The mean age of SCI was 43,7±14.1 years, which was 40.3±11.9 years in male and 50,5±15,8 in female patient group. Mean duration of illness was 36±6 months. Patients' mean FRS value was 4,7±0,8. Highest FRS value was 36,7. According to the FRS 65,8% of the patients were at low-risk, 17,9% of them were at moderate-risk and 6% of them were at the high risk group. Age, amount of smoking, BMI, waist-to-hip ratio, sistolic and diastolic blood pressure values, TG, TC, fasting blood glucose and LDL levels were significantly lower in the FRS low risk group compared to the FRS moderate-to-high risk group (p<0,05). HDL values were significantly higher in low risk and moderate risk group compared to high risk group (p=0,001). The ratio of smoking was 66%, obesity 59%, dyslipidemia 85,5%, hypertension 13,7%, and glicemic regulation impairment (DM + prediabetes) was 16,3%. Also 20,5% of patients were on low-lipid diet and physical activity program, 17,9% of them were on smoking cessation and 13,7% of them were on weight-loss protocol.Conclusion: Only 23,9% of the patients, who were included in this study, were at moderate-to-high risk group according to the FRS and required spesific therapeutic interventions. However, according to the independent cardiovascular disease risk factors, 66% of the participants were smokers and 59% of them were obese and 85,5% of them were dyslipidemic. This results made us think that FRS may underestimate the CVD risk in the spinal cord injury (SCI) population. There is no SCI-spesific CVD risk estimation tool which has been developed yet. FRS is valid and a reliable tool among the existing risk estimation tools. Clinician must consider that, a SCI patient has increased risk of developing CVD compared to the healthy population and this risk may be more than the calculated risk by FRS. Therefore the independent CVD risk factors must be evaluated in the SCI population and spesific therapeutic interventions and treatment programs must be set at the early stage of the trauma when the risk factors detected.