Akut pulmoner emboli tanısıyla hastaneye başvuran hastalarda, geliş pulmoner BT anjiyografi ve ekokardiyografi parametreleri ile elde edilen bileşik formülün, pulmoner emboli ciddiyeti, hastaneiçi mortalite ve prognoz öngördürücüsü olarak değerinin araştırılması

Abstract

GİRİŞ: VTE hastalık spektrumunun iki ana komponentinden biri olan akut PE,belirli risk faktörlerine sahip hastalarda sık görülen ve hem akut klinik sonuçları hem de iyitedavi edilmediği takdirde kronik dönemde ciddi morbidite ve mortalite ile sonuçlananönemli bir klinik tablodur. Pulmoner vasküler yatağın tutulumuna ve hastaların basalkarekteristik özelliklerine göre çok değişken klinik tablolar ile karşımıza çıkmaktadır. Buhasta grubunda doğru tedavi seçimi için çok yönlü risk belirleme stratejisi önem arzetmektedir.YÖNTEM: Çalışmamıza, akut PE tanısı almış 292'si (%58.2) bayan olmak üzere502 hasta dahil edilmiştir. Bu 502 hastadan 58 hasta yüksek risk, 296 hasta orta-yüksek,104 hasta orta-düşük ve 44 hasta ise düşük risk grubundadır. Bu hastaların tümüne 2014Avrupa Kardiyoloji Derneği Akut PE Tanı ve Tedavi kılavuzu rehberliğinde önerilen tanıalgoritması uygulanmış ve sonrasında PESI, sPESI ve şok indeksi gibi bilinen riskskorlama sistemlerinden yararlanılarak uygun tedavi stratejisi belirlenmiştir. 187 hastayasadece parenteral antikoagülasyon, 83 hastaya sistemik trombolitik, 192 hastaya USAT, 37hastaya RT, 3 hastaya ise hem USAT hem de RT uygulanmıştır. Daha öncedentanımlanmış ve geçerlilği kanıtlanmış risk skorlamalarının yanı sıra bu hastaların tümündeekokardiyografi ve pulmoner BT anjiyografi parametreleri ile elde edilen bileşik formül dehesaplanmış ve bu formülün hastaların basal karakteristik özellikleri, hastane içi ve uzundönem mortalite ve kanama ile olan ilişkisi araştırılmıştır.BULGULAR: Buna göre formül ile Qanadli skoru ve RV/LV oranı arasında iyiderecede, geliş sistolik ve diyastolik kan basıncı, kalp hızı, oksijen saturasyonu, PESI,PESI sınıfı, sPESI, şok indeksi, St, RA/LA oranı ve MPA çapı arasında orta derecede, yaş,D-dimer ve troponin seviyeleri arasında ise zayıf derecede korelasyon saptanmıştır. Tekdeğişkenli regresyon analizinde yüksek formül seviyeleri daha fazla hastane içi ölüm(düzeltilmemiş OR: 1.07, %95 GA 1.05-1.1, p<0.001) ve daha faza kanama (düzeltilmemişOR: 1.02, %95 GA 1.01-1.05, p=0.041) ile ilişkiliydi. Uzun dönem sonlanımlar için tekdeğişkenli Cox regresyon analizinde yüksek formül seviyeleri daha fazla ölüm(düzeltilmemiş HR: 1.04, %95 GA 1.02-1.06, p<0.001) ile ilişkiliydi. Çok değişkenli Coxregresyon analizinde formül ile beraber modele yaş, cinsiyet, geliş sistolik kan basıncı,kalp hızı, PESI, RV/LV oranı, Qanadli skoru ve EKO'daki PABs girildiğinde yüksekformül düzeyleri halen uzun dönem mortalite ile ilişkili olarak tespit edildi (düzeltilmiş HR: 1.03, %95 GA 1.00-1.06, p=0.05). Uzun dönem mortaliteyi tahmin etmek içinformülün en iyi kestirim değerinin hesaplanmasında ROC curve analizi kullanıldı.Formülün 17.8 değeri için uzun dönem mortalite tahmini %70 duyarlılık ve %40 özgüllüğesahiptir (AUC = 0.652, %95 GA (0.557-0.747), p = 0.001).SONUÇ: Akut PE hastalarında risk belirlemede yalnızca klinik bulgular ileyetinilmeyip görüntüleme teknikleri kullanılarak ortaya konulan RV disfonksiyonu ve PAbasınç yüksekliğini de göz önünde bulundurmak prognoz ve mortaliteyi ön görmede yolgösterici olabilmektedir.

Background & aim: Acute pulmonary embolism (APE) which is one of the maincomponent of venous thromboembolism is a very common disease and has high short andlong term morbidity and mortality ratio if is not sufficiently resolved in acute phase of thedisease. APE shows various of clinical courses depends on the thrombotic burden inpulmonary vascular bed and patients' (pts) baseline clinical characteristics. Versatile riscassessment strategy is essential in patients with APE in order to determine the optimaltreatment choice.Methods: Our study was based on retrospectively evaluated 502 pts (292 F, 58.2%)with documented APE. 58, 296, 104 and 44 of them were in high-risc, intermediate-high risc,intermediate-low risc and low-risc, respectively. Initially, diagnostic algorytm according to2014 ESC APE Guidline's was performed to all pts and then appropriate treatment strategywas chosen with the help of common risc assessment utilities as PESI, SPESI and shockindex (SI). Treatment modalities in our study group were parenteral anticoagulation alone(n=187), systemic thrombolytic (n=83), ultrasound-assisted thrombolysis (USAT) (n=192),rheolytic thrombectomy (RT) (n=37) and RT following USAT (n=3). The systematic work-up including multidetector computed tomography (MDCT), Echo, biomarkers and PE severityindexes were performed in all pts, and Qanadli score (QS) was used as the measure of thethrombotic burden in pulmonary arteries (PA). Beyond the previously defined risc scoringsystems, composite formula which was acquired with combining some of the parameters fromMDCT and Echo was calculated for all pts. Moreover, the relation between the formula andpts baseline characteristics, in-hospital and long-term mortality and bleeding risc wasstatistically evaluated in our study.Results: As a result of the statistical analyses strong correlation was observed withformula and QS, right to left ventricle diameter ratio (RV/LV). Additionally, moderatecorrelation was achieved between the formula and initial systolic (SBP) and diastolic bloodpressure, heart rate (HR), oxygene saturation, PESI, PESI class, sPESI, SI, RV-TDI, right toleft atrial diameter ratio and main PA diameter. There were low corralation between theFormula and age, d-dimer and troponine level. According to the single variable regressionanalyse high formula levels were associated with more frequent in hospital mortality(unadjusted OR: 1.07, %95 CI 1.05-1.1, p<0.001) and bleeding (unadjusted OR: 1.02, %95GA 1.01-1.05, p=0.041). Single variable Cox regression analyse for long-term outcomesrevealed that, high formula levels were associated with increased mortality (unadjusted HR:1.04, %95 GA 1.02-1.06, p<0.001). In multivariable Cox regression model regarding age, sex,initial SBP, HR, PESI, RV/LV, QS and Echo PA systolic pressure with formula, high formulalevels were still statistically related with increased long-term mortality (unadjusted HR: 1.03,%95 GA 1.00-1.06, p=0.05). ROC curve analyse was used for deterimining the optimalestimation value of the formula to predict the long-term mortaliy. Value of 17.8 predicts long-term mortality with sensitivity of 70% and specifity of 40% (AUC = 0.652, %95 GA (0.557-0.747), p = 0.001).Conclusion: Clinical findins sometimes may not be sufficient in terms of correct riscassessment in pts with APE. Therefore, taking into account of the parameters showing the RVdisfunction and increased PA pressure acquired from MDCT and Echo may be usefull forpredicting the prognosis and mortality in these group of pts.