İyonize olmayan radyasyonun endometrial hiperplazi ve endometrial hiperplazinin progesteron ile tedavisi üzerine etkilerinin uterotrofik rat modelinde incelenmesi

Abstract

Kadın sağlığı için ciddi bir problem ve en sık izlenen jinekolojik kanser olan endometrial kanserlerin öncül lezyonu olan endometrial hiperplazilerin (EH) yönetimi gerek hastalar gerekse de hekimler için büyük önem arz etmektedir. Endometrial hiperplaziden maligniteye ilerleme süreci belli bir zaman dilimi içerisinde oluşmaktadır. Bu periyotta bazı maruziyetler sürece olumlu ya da olumsuz yönde etki edebilmektedir. İyonize olmayan radyasyon da bu sürece etki edebilme potansiyeli olan bir kavramdır. Modern yaşamın sonucu olarak tüm kadınlar çeşitli dozlarda iyonize olmayan radyasyona maruz kalabilmektedir. Bu bilgilerin ışığı altında bu çalışmada; endometrial hipertrofi modeli ile endometrial hiperplazi geliştirilen ratlarda, iyonize olmayan radyasyonun EH ve EH'nin progesteron ile tedavisi üzerine olası etkilerinin araştırılması amaçlandı.Deney kapsamında ooferektomize edilmiş 40 adet Wistar Albino türü dişi rat kullanıldı. Ratlar 4 gruba (n=10) randomize edildi. Çalışma kapsamında gruplar şu şekilde planlandı: Hiçbir maruziyet olmayan kontrol grubu (Grup A, n=10), çalışmanın sadece ilk aşamasında 4 mg/kg/gün oral estradiol hemihidrat alan grup (Grup B, n=10), çalışmanın ilk aşamasında 4 mg/kg/gün oral estradiol hemihidrat alıp, ikinci aşamasında 1 mg/gün MPA alan grup (Grup C, n=10), çalışmanın ilk yarısında 4 mg/kg/gün oral estradiol hemihidrat alıp, ikinci yarısında 1 mg/gün MPA alan ve beraberinde 1800 mHz /3 saat /gün iyonize olmayan radyasyona maruz bırakılan grup (Grup D, n=10). Çalışmanın ilk aşamasını ve ikinci aşamasını takiben uterin kornulardan örnekleme yapıldı ve hazırlanan preperatlar ışık mikroskobunda patolojik parametreler (glandüler dansite, epitelyal hücre uzunluğu ve luminal epitelyal hücre uzunluğu) açısından değerlendirildi. Sonuçlar gruplar arasında kıyaslanarak iyonize olmayan radyasyonun EH ve progesteron tedavisi üzerine olası etkileri araştırıldı. Çalışmanın ilk aşamasını takiben östrojen alan ve almayan gruplar karşılaştırılmış (n=39 vs n=9) ve östrojenin endometrial hiperplaziye ait tüm parametrelerde anlamlı artışa neden olduğu izlenmiştir (Luminal epitelyal hücre uzunluğu, glandüler dansite, epitelyal uzunluk; sırasıyla, 16.2 vs 12.2 p=0.002; 51.5 vs 34 p=0.001; 422.4 vs 201 p=0.001). Deneyin ikinci aşamasında, verilen progesteron tedavisi değerlendirilmiş ve tedavi alan grupta tüm parametrelerde azalma tespit edilmiştir. Ancak glandüler dansitedeki azalma anlamlılığa çok yakın bir değerde kalmıştır (Luminal epitelyal hücre uzunluğu, glandüler dansite, epitelyal uzunluk; sırasıyla, 11.2 vs 13.2 p=0.007; 32.5 vs 35.5 p=0.068; 219.9 vs 285 p<0.001). Sonrasında ise progesteron tedavisi alan ve progesteron tedavisi ile beraber iyonize olmayan radyasyona maruz kalan gruplar karşılaştırılmış ve luminal epitelyal hücre uzunluğu dışındaki diğer paramaterlerde anlamlı artış olduğu tespit edilmiştir. Luminal epitelyal hücre uzunluğunda da ortanca değeri daha yüksek olmakla beraber istatistiksel olarak anlamlılığa ulaşamadığı bulunmuştur (Luminal epitelyal hücre uzunluğu, glandüler dansite, epitelyal uzunluk; sırasıyla, 11.2 vs 13.5 p=0.179; 32.5 vs 52 p<0.001; 219.9 vs 374.1 p=0.001).Endometrial hiperplazi nedeniyle tedavi alan hastalarda iyonize olmayan radyasyon maruziyetinin tedavi sonuçlarını olumsuz yönde etkileyebileceği akılda tutulmalıdır. Bu bilgi ışığı altında iyonize olmayan radyasyona yüksek dozda maruz kalan EH' li kadınlara daha yüksek doz ve uzun süreli progesteron tedavisi verilmesi gündeme gelebilir. Beraberinde bu hastalara yaşam tarzlarını iyonize olmayan radyasyona daha az maruz kalacak şekilde düzenlemeleri önerilebilir. Bu bulguları desteklemek adına konu ile ilgili yeni yapılacak hayvan deneyi çalışmalarına ve mümkünse insanlar üzerinde yapılacak geniş serili çalışmalara ihtiyaç olduğu kanısındayız.

Endometrial hyperplasia, a precursor lesion of endometrial cancer, which is a serious problem for women's health and the most frequently seen gynecologic cancer, has great importance for patients and physicians. The progression of endometrial hyperplasia to malignancy occurs within a certain period of time. In this period, some exposures can have a positive or negative impact on this process. Non-ionizing radiation is also a potential concept for this process. As a result of modern life, all women may be exposed to non-ionizing radiation at various doses. In the light of this information; The aim of the present study was to investigate the possible effects of non-ionizing radiation on EH and progesterone treatment in endometrial hyperplasia-treated rats by endometrial hypertrophy model.According to experimental model forty Wistar Albino female rats were used oophorectomized. Rats were randomized into 4 groups (n = 10). The groups were planned as following according to experimental model: Control group without any exposure (Group A, n=10), only 4 mg / kg/day oral estradiol hemihydrate receiving group in the first phase of the study (Group B, n=10), group receiving 4 mg / kg/day oral estradiol hemihydrate at the first stage of the study and receiving 1 mg / day MPA at the second stage (Group C, n=10), group receiving oral estradiol hemihydrate at 4 mg / kg/day in the first half of the study, receiving 1mg/day MPA in the second half and exposed to 1800 mHz / 3 h / day non-ionizing radiation (Group D, n=10). Following the first and second phases of the study, the uterine horns were sampled and the prepared samples were evaluated with certain pathological parameters (glandular density, epithelial cell length and luminal epithelial cell length) on light microscopy. The results were compared between groups to investigate the possible effects of non-ionizing radiation on progesterone therapy.Following the first phase of the study, estrogen and non-estrogen receiving groups were compared and the estrogen was found to cause a significant increase in all parameters of endometrial hyperplasia (luminal epithelial cell length, glandular density, epithelial length, 16.2 vs 12.2 p = 0.002; 51.5 vs 34 p = 0.001; 422.4 vs 201 p = 0.001). In the second phase of the trial, the progesterone treatment given was evaluated and all parameters were found to decrease in the receiving group. However, the decrease in the glandular density remained close to the significance (Luminal epithelial cell length, glandular density, epithelial length, 11.2 vs 13.2 p = 0.007; 32.5 vs 35.5 p = 0.068; 219.9 vs 285 p <0.001, respectively). Subsequent progesterone therapy and progesterone therapy along with non-ionizing radiation were compared and it was found that there was a significant increase in paramaters other than luminal epithelial cell length. The median value of luminal epithelial cell length was found to be higher but not statistically significant (Luminal epithelial cell length, glandular density, epithelial length; 11.2 vs. 13.5 p = 0.179, respectively; 32.5 vs 52 p < 0.001; 219.9 vs 374.1 p = 0.001).It should be kept in mind that non-ionizing radiation exposure in patients receiving treatment for endometrial hyperplasia may adversely affect treatment outcomes. According to that knowledge, high dose and long-term progesterone treatment may be given to women with EH who are exposed to high dose of non-ionizing radiation. Together, it may be advisable to regulate these patients' lifestyles to be less exposed to non-ionizing radiation. In support of these findings, we believe that there is a need for new animal experimentation studies and, if possible, large scale studies on humans.