Kronik viral hepatitli çocuklarda serum hepatosit büyüme faktörü düzeyinin hepatik fibrozis ile ilişkisi

Abstract

ÖZET HGF Kupffer hücresi, endotel hücresi ve İto hücresi gibi karaciğerin nonparankimal hücrelerinden salınır. HGF proteini yalnızca karaciğer için değil böbrek, plesanta, beyin, akciğer, pankreas ve hematopoietik dokular için de büyüme faktörüdür. Karaciğer HGF'nin proteolitik aktivasyonu ve temizlenmesinde önemli rol oynar. Pediatrik yaş grubunda kronik hepatit viral hepatit hastalarında tam anında hepatocyte growth faktör (HGF) düzeyleri ölçüldü ve kronik hepatit B'li hastalarda interferon tedavisinin HGF üzerine etkisi değerlendirildi. Diğer yandan HGF'nin HBV hastalarının takibindeki yeri araştırıldı. Çalışmaya Gastroenteroloji polikliniğimizden kronik hepatit B (KHB) tanısı alan 25 hasta ve kronik hepatit C (KHC) tanısı alan 20 hasta ve kontrol grubu olarak sağlıklı 25 çocuk dahil edildi. Tüm kronik viral hepatit olgularda tam anında karaciğer biyopsisi yapıldı. Tüm biyopsi materyalleri ilk kez Knodell ve ark. tararından tanımlanan ve sırası ile grade ve stage tanımlamakta kullanılan, üç nekroenflamasyon ve bir fibroz kategorisine dayanan skorlama sistemine göre değerlendirildi. Sadece KHB olgularında tedavi sonu karaciğer biyopsisi yapıldı. KHC olgularda tedavi öncesi, KHB olgularında tedavi öncesi ve sonrası kan örneklerinde serum HGF düzeyleri ile ALT, AST, y-GT, ALP, total bilirubin, indirekt bilirubin, direkt bilirubin, albumin ve virolojik parametrelerin ölçümleri yapıldı. Kontrol grubunu oluşturan tüm çocuklarda ise serum HGF ölçümleri yapıldı. Kronik hepatit B (p<0.05) ve kronik hepatit C (p< 0.05) olgularında serum HGF düzeyleri sağlıklı kontrollere göre anlamlı olarak yüksek saptandı. Kronik hepatit B ile kronik hepatit C olguları arasında HGF düzeyleri bakımından istatistiksel açıdan anlamlı fark izlenmedi (p>0.05). Kronik hepatit B hastalarında serum HGF düzeyleri tedavi sonrası anlamlı azaldı(p<0,01). Kronik viral hepatit (KHB ve KHC) olgularım birlikte değerlendirince tam arımda HGF düzeyleri ile fibrozis skoru (r:0,335, p. -0,03 7) arasında pozitif korelasyon saptanmıştır. Bu bulgular ışığında kronik viral hepatit hastalarında HGF düzeyi ile karaciğerde nekroinflamatuvar yanıt bakımından güçlü bir ilişki olduğunu söyleyebiliriz. 31

ABSTRACT Hepatocyte growth factor (HGF) is released by nonparanchimal liver cells like Kuppfer, endotelial and Ito cells. HGF is not only a growth factor for liver but also promotes growth of renal, placental, brain, lung, pancreas and hematopoietic tissues. Tie liver plays important role in proteolytic activation and clearance of HGF. Serum HGF levels of chronic viral hepatitis patients in pediatric age group were measured and the effect of interferon therapy on HGF levels in chronic hepatitis B (CHB) patients were evaluated. On the other hand the role of HGF in the follow-up of CHB patients was analysed. Our study included 25 CHB, and 20 chronic hepatitis C (CHC) patients who were followed-up by our gastroenterology outpatient clinic and 25 healty controls. Liver biopsies were performed in all chronic viral hepatitis patients at diagnosis. All biopsy materials were evaluated according to a modified scoring system which was fist introduced by Knodell and based one three categories for necro-inflammation and one for fibrosis for defining grade and stage, respectively. Posttherapy liver biopsies were performed only in CHB patients. Serum HGF, ALT, AST, GGT, ALP, total bilirubin, indirect bilirubin, direct bilirubin, albumin levels and viral load parameters were measured in pretherapy samples of CHC, and pre and posttherapy blood samples of CHB patients. Serum HGF measures were taken in all healty controls. Serum HGF levels were found to be significantly higher in CHB (p<0.05) and CHC (p<0.05) patients than healty controls. No difference was observed in view of serum HGF levels between CHB and CHC patients (p>0.05). Serum HGF levels were decreased following antiviral therapy in CHB patients (p<0.01). We observed significant positive correlation (r:0,335, p:0,037) between serum HGF levels and hepatic fibrosis score in chronic viral hepatitis patients (CHB and CHC patients) at diagnosis. In view of these findings we can conclude that there is a strong correlation between serum HGF levels and necroinflamatuary response of liver in chronic viral hepatitis patients. 32