Acil servise akut astım atağı ile başvuran çocuklarda nebulize budesonid ile sistemik steroid etkinliğinin karşılaştırılması

Abstract

GİRİŞ VE AMAÇ:Astım, insidansı gidererek artmakta olan ve çocukluk çagının önemli bir saglıksorunu olma özelligini koruyan bir hastalıktır. Kronik inflamatuar bir hastalık olaraktanımlanan astımda havayollarındaki inflamasyonu kontrol altına alan ilaçlartedavinin temelini olusturur. Akut astım atagı tedavisinde, uluslararası tanı ve tedaviuzlası raporlarına göre ilk tercih oldugu belirtilen sistemik steroidlerin kaygı vericidüzeyde yan etki potansiyeline sahip oldukları bilinmektedir. Akut astım atagınedeniyle hastaneye basvuru ve hastanede yatıs oranlarındaki dikkati çeken artıssistemik steroidlerle karsılasmayı, dolayısıyla da yan etki riskini arttırmaktadır. Bunedenle son zamanlarda akut atak tedavisinin yönetiminde yeni tedavi arayıslarısorgulanmaya baslanmıs ve inhaler steroid tedavisinin akut atakta kullanılabilirligigündeme gelmistir.Çalısmamızda akut astım atagı ile basvuran çocuklarda nebulize budesonidtedavisinin sistemik steroid tedavisi ile etkinlik, hastaneye yatıs ve hastanede kalıssüresi açısından karsılastırılmasını hedefledik. Böylelikle inhale steroidlerin akutatakta sistemik steroidlerin yerine kullanılabilirligini sorgulamaya çalıstık.MATERYAL VE METOT:Çalısmamızı hafif ve orta siddette akut astım atagı ile acil servisimize basvuran 5-18 yas arasındaki toplam 89 olgu ile gerçeklestirdik. Olgular atak siddetinebakılmaksızın ardasık sırayla 2 gruba ayrıldılar. Basvuru anındaki ve sonraki klinikatak siddeti degerlendirmelerinde GINA kriterleri esas alındı. Randomize tek körolarak yürütülen çalısmamızda tüm olgulara ilk 1 saat içinde 3 doz (0.15 mg/kg/doz)nebulize salbutamol tedavisi uygulandı. Birinci saat sonunda 1. gruba nebulizebudesonid tek doz (500?gr), 2. gruba ise sistemik steroid tek doz (1 mg/kg) olarakuygulandı. Tedavi sonunda gruplar klinik atak siddeti, % O2 saturasyonu, hastaneyeyatıs oranları ve hastanede kalıs süreleri açısından karsılastırıldı.BULGULAR:Ortalama yasları 8.33±2.32 olan 89 olgu çalısmaya alınmıs olup olgular 1.saatsonunda uygulanan tedavi sekline göre 2 gruba ayrıldı. Grupların yas, cinsiyet,allerjene duyarlılık, basvuru anındaki atak siddeti ve basvuru anındaki %O2saturasyonu açısından istatistiksel olarak homojen dagılım gösterdikleri tesbit edildi.Tedavi sonunda 4. saatteki degerlendirmede Grup 1'deki 34 olguda ve Grup 2'deki32 olguda klinik bulgularda tam düzelme saglandıgı, Grup 1'de 15 olguda, Grup 2'de8 olguda ise atagın hafif siddette devam ettigi görüldü, gruplar arasında atak siddetiaçısından fark saptanmadı. Gerek sistemik steroid alan olgularda gerekse nebulizebudesonid alanlarda tedavi sonunda 4.saat saturasyon degerlerinin baslangıçdegerlerine göre anlamlı derecede yükseldigi istatistiksel olarak saptandı (P<0.001),4.saat % O2 saturasyonunda ise gruplar arasında fark yoktu. Degerlendirme olgularınatak siddeti esas alınarak tekrarlandıgında, hafif atakta basvurup nebulize budesonidtedavisi uygulanan olguların 4.saat % O2 saturasyon degerlerinin sistemik steroiduygulanan olgulara göre daha yüksek oldugu istatistiksel olarak gösterildi. Ortasiddette atak ile basvuran olgularda ise uygulanan tedaviye göre 4.saat % O2saturasyonları arasında fark yoktu. Gruplar arasında hastaneye yatıs oranları vehastanede kalıs süreleri, pulmoner indeks skorlaması açısından istatistiksel farksaptanmadı.SONUÇLAR:Çalısmamızda nebulize budesonid alan olgularla sistemik steroid alan olgulararasında tedavi sonrasında yapılan karsılastırmada atak siddeti, pulmoner indeksskorlaması, % O2 saturasyonu, hastaneye yatıs oranı ve hastanede kalıs süresiaçısından fark saptanmaması, nebulize budesonid tedavisinin sistemik steroidtedavisi kadar etkin oldugunu göstermektedir. Hatta, hafif atakla basvuran hastalardanebulize steroid tedavisi ile %O2 saturasyonunda çok daha anlamlı bir düzelmesaglanmıstır. Benzer bulgular literatürdeki degisik çalısmalarla da alınmıstır. Ancakgenellikle literatürdeki benzer çalısmalarda yüksek doz ya da tekrarlanan dozlardainhale steroid kullanıldıgı göze çarpmaktadır. Oysa ki en düsük tedavi dozu ile enyüksek etkinligin saglanması esastır. Uygulanan tedavi dozunun düsük tutulmusolması çalısmamızın üstünlügüdür. Elde ettigimiz sonuçlar astım atagı tedavisindenebulize budesonid tedavisinin düsük dozlarının dahi sistemik steroid tedavisi kadaretkin oldugunu düsündürdü. Düsük dozlarda aynı etkinligin saglanabilmis olmasınebulize steroidlerin kullanımını kısıtlayan yüksek tedavi maliyetini bir ölçüdeazaltabilir.