Primer hiperparatiroidiye eşlik eden aterosklerotik ve metabolik bozuklukların klinik, laboratuvar ve radyolojik olarak değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Primer hiperparatiroidinin (PHPT) iyi bilinen kemik ve renal komplikasyonlarının aksine metabolik bozukluklar ve ateroskleroz ile ilişkisi daha az bilinmektedir. Biz çalışmamızda bu nedenle; PHPT hastalarına eşlik eden aterosklerotik ve metabolik bozuklukların kalsiyum düzeyleri ile ilişkisini klinik, laboratuvar ve radyolojik olarak değerlendirmeyi amaçladık. Materyal ve Metod: Çalışmamız; hastanemiz Endokrinoloji polikliniğinde PHPT tanısı konan 80 hastanın alındığı kesitsel bir çalışmadır. Tüm hastaların; demografik verileri, antropometrik ölçümleri, biyokimyasal profillerine ek olarak homosistein düzeyleri, hepatosteatoz ve nefrolitiyazis varlığı, karotis intima media kalınlık (KİMK) ölçümleri kaydedilerek değerlendirildi. Özellikle; PHPT ile obezite, glukoz metabolizması bozuklukları, hiperlipidemi (HL), hipertansiyon (HT) ve metabolik sendrom (MetS) birliktelikleri değerlendirildi. Tüm hastalar; laboratuvarımızda kalsiyum normal üst sınır değeri olan 10,6 mg/dl'nin 1 mg/dl üzerine göre; Ca<11,6 mg/dl olanlar Grup 1 (n=58) ve Ca ≥ 11,6 mg/dl olanlar Grup 2 (n=22) olmak üzere iki ana gruba ayrıldı. Riskli ek hastalığı olanlar dışlandıktan sonra kalan 24 hasta yine kalsiyum düzeylerine göre; Ca<11,6 mg/dl olanlar Grup A (n=18) ve Ca ≥ 11,6 mg/dl olanlar Grup B (n=6) olmak üzere iki ana gruba ayrıldı. Tüm gruplar; elde edilen ölçümler ve metabolik parametreler açısından karşılaştırıldı. Bulgular: Hastalarımızın (69 kadın, 11 erkek) yaş ortalaması 57±13 yıldır. Tüm grupta obezite %45, MetS %50, HT %55, HL %46, Diabetes mellitus (DM) %31, hepatosteatoz %59 ve karotiste plak varlığı %7.5 sıklıkta saptandı. Hem Grup 1 ve Grup 2, hem de Grup A ve Grup B karşılaştırmalarında; gruplar glukoz metabolizması bozuklukları, homosistein düzeyleri, MetS sıklıkları, KİMK ortalamaları, plak varlığı ve karaciğer boyutları açısından benzerdi. Sadece HL, Grup 2 de Grup 1'e kıyasla sınırda yüksek saptandı (p=0.05). Grup B'deki hastaların yüksek dansiteli lipoprotein (HDL) kolesterol ortalaması Grup A'ya göre anlamlı ölçüde düşüktü (p=0.014).Sonuç: Çalışmamız sonucunda; PHPT hastalarında obezite, HL ve MetS varlığı toplumumuzda bildirilen sıklıklarla benzer iken, HT ve DM biraz daha sık eşlik etmektedir. Hastaların yarıdan fazlasında hepatosteatoz saptanmıştır. Hiperkalsemisi belirgin olan gruplarda HL varlığı ve HDL düşüklüğü daha sık saptanmıştır. Homosistein düzeyleri ateroskleroz için risk oluşturacak sınır değeri aşmamıştır. Erken ateroskleroz belirteci olan KİMK, PHPT hastalarında artmamıştır. Plak formasyonu ise oldukça nadir görülmüştür.Anahtar kelimeler: Primer hiperparatiroidi, ateroskleroz, metabolik sendrom, KİMK,

Aim: Unlike the well-known bone and renal complications of primary hyperparathyroidism (PHPT), its association with metabolic disorders and atherosclerosis is less known. Therefore, in our study; we aimed to evaluate the relationship between calcium levels and atherosclerotic and metabolic disorders associated with PHPT patients clinically, laboratorially and radiologically.Materials and Methods: This is a cross-sectional study of 80 patients diagnosed with PHPT in our endocrinology outpatient clinic. In addition to demographic data, anthropometric measurements, biochemical profiles, homocysteine levels, presence of hepatosteatosis and nephrolithiasis, carotid intima media thickness (CIMT) measurements of all patients were recorded and evaluated. Especially; the association between PHPT with obesity, glucose metabolism disorders, hyperlipidemia (HL), hypertension (HT) and metabolic syndrome (MetS) were evaluated. All patients were divided into two main groups regarding calcium is above the normal upper limit value of 10.6 mg / dl over 1 mg / dl in our laboratory,; Group 1 (n = 58) with Ca <11.6 mg / dl and Group 2 (n = 22) with Ca ≥ 11.6 mg / dl. 24 patients without additional risky diseases were divided into two main groups according to their calcium levels; Group A (n = 18) with Ca <11.6 mg / dl and Group B (n = 6) with Ca ≥ 11.6 mg / dl. All groups were compared according to .measurements and metabolic parameters results.Results: The mean age of our patients (69 females, 11 males) were 57 ± 13 years. Frequency of obesity was 45%, MetS 50%, HT 55%, HL 46%, Diabetes mellitus (DM) 31%, hepatosteatosis 59%, and carotid plaque prevalence was 7.5% in the whole group. In Group 1 with Group 2 and Group A with Group B comparisons; The groups were similar in terms of glucose metabolism disorders, homocysteine levels, MetS frequencies, CIMT averages, plaque presence and liver dimensions. Only, HL was higher in Group 2 compared to Group 1 (p = 0.05). The mean high-density lipoprotein (HDL) cholesterol was significantly lower in Group B than in Group A (p = 0.014).Conclusion: As a result of our study; HT and DM were more frequently accompanied to PHPT patients while the presence of obesity, HL and MetS were similar to those reported in our society,. Hepatosteatosis was detected in more than half of the patients. The presence of HL and lowness of HDL cholesterol were more frequent in groups with marked hypercalcemia. Homocysteine levels did not exceed the limit value that would pose a risk for atherosclerosis. CIMT, an early marker of atherosclerosis, did not increase in PHPT patients. Plaque formation was very rare.Keywords:Primary hyperparathyroidism, atherosclerosis, metabolic syndrome, CIMT