Ayak bileği brakiyal indeksin diyabet süreleri ve makrovasküler komplikasyonlar ile ilişkisi

Abstract

Amaç:Diabetes mellitus (DM), alt ektremite aterosklerotik tıkayıcı hastalığı olarak tanımlanan periferik arter hastalığı (PAH) için güçlü bir risk faktörüdür. PAH tanısı için noninvaziv bir tanı yöntemi olan ayak bileği-brakiyal indeks (ABİ) ölçümü kullanılmaktadır. Biz de çalışmamızda; DM'li hastalarda ABİ değerlerinin diyabet süresi ve makrovasküler komplikasyonlar ile ilişkisini demografik veriler, antropometrik ölçümler, klinik ve laboratuvar verileri ile değerlendirilmesini amaçlandık. Materyal ve Metod: Çalışmamız; hastanemiz diyabet polikliniğine Nisan 2019- Ekim 2019 başvuran, randomize seçilen DM tanılı 226 hastanın alındığı kesitsel bir çalışmadır. Tüm hastaların;yaş, cinsiyet, boy, kilo, bel ve kalça çevresi, el ve ayak bileğiçevresi, aile öyküleri, DM süresi, kronik hastalık öyküleri, kladikasyo, nöropati, diyabetik ayak yarası öyküsü ve DM kontrolünde rutin bakılan kan ve idrar tetkikleri kaydedildi. Ek olarak hastalarda ABİ ölçümü yapılarak kaydedildi. ABİ değeri ≤0,90 olanlar PAH açısından pozitif, >0,90 olanlar negatif kabul edildi. Diyabet sürelerine göre olgular 0-5 yıl, 5-10 yıl ve 10 yıl üzeri DM öyküsü olanlar şeklinde gruplandırıldı. Elde edilen veriler, ölçümler ve metabolik parametreler; ABİ değeri ile ilişkisi, ABİ değerine göre farklılıkları ve ABİ değeri üzerinde risk oluşturup oluşturmadığı açısından değerlendirildi.Bulgular:Yaş ortalaması 52,8 + 10,3 yıl olan 138'i kadın, 88'i erkek toplam 226 hasta çalışmaya alındı. Tüm grupta ABİ değeri %29,2 pozitif olarak görüldü.ABİ değerinde; yaş,cinsiyet, aile öyküsü, beden kitle indeksi (BKİ), bel çevresi ve diyabet sürelerine göre oluşturulan gruplar arasında anlamlı bir farklılık izlenmez iken, ABİ değeri ile koroner arter hastalık (p=0,004), diyabetik ayak yarası(p=0,000), sigara kullanımı (p=0,000) ve el bileği çevresi (p=0,026) arasında anlamlı bir ilişki bulundu. Glikozillenmiş hemoglobin A1c (HbA1c), düşük dansiteli lipoprotein (LDL) kolesterol, trigliserid, yüksek dansiteli olmayan lipoprotein (non-HDL) kolesterol ve aterojenik indeks ile ABİ değerleri arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmedi. Lojistik regresyon analizinde sırası ile diyabetik ayak, koroner arter hastalığı, BKİ, diyabet süresi ve HbA1c'nin ABİ üzerinde risk arttırıcı etki oluşturduğu tespit edildi.Sonuç:Çalışmamızda, hastaların %29,2'sinde PAH ile uyumlu ABİ değerleri elde etmemiz DM'li hastaların PAH açısından değerlendirilmesinnin önemini göstermektedir. Diyabetik populasyonda özellikle artmış ilişkinin bulunduğu diyabetik ayak yarası ve kardiyovasküler hastalık öyküsü olan hastalar, sonrasında da sırası ile obezitesi bulunun, uzun diyabet süresi ve tedavi altında artan HbA1c seviyelerine sahip hastalar PAH değerledirilmesi gereken öncelikli gruplar olarak görülmektedir. Anahtar kelimeler: Periferik arter hastalığı, diabetes mellitus, ayak bileği-brakiyal indeksi

Aim: Diabetes mellitus (DM) is a strong risk factor for peripheral arterial disease (PAD), which defined as atherosclerotic occlusive disease of the lower extremities. Ankle-brachial index measurement, a noninvasive diagnostic method, is used for the diagnosis of PAD. In our study; We aimed to evaluate the relationship between ABI values and diabetes duration, and macrovascular complications in patients with DM with demographic data, anthropometric measurements, as well as clinical and laboratory data.Materials and Methods: Our study is a cross-sectional study of 226 randomly selected DM patients who were admitted to the diabetes outpatient clinic of our hospital between April 2019 and October 2019. All patients' data, such as age, sex, height, weight, waist and hip circumference, wrist and ankle circumference, family history, DM duration, chronic disease history, claudication, neuropathy, diabetic foot ulcer history, as well as routine blood and urine examinations at control were recorded. In addition, ABI was also measured in patients. Patients with ABI values of ≤ 0.90 were classified as PAD-positive, and those with > 0.90 were classified as PAD-negative. According to the duration of diabetes, the patients were grouped as having a history of DM between 0-5 years, 5-10 years and more than 10 years. The data, measurements and metabolic parameters we obtained, were evaluated to determine whether they are risk factors for ABI value, their association with ABI value, and differences according to ABI value.Results: A total of 226 patients (138 female, 88 male) with a mean age of 52,8 +10,3years were included in the study. ABI was positive in 29.2% of the patients. There was no significant difference in ABI value between age, sex, family history, body mass index (BMI), waist circumference and duration of diabetes. A significant correlation was found between ABI and coronary artery disease (p = 0.004), diabetic foot ulcer (p = 0.000), smoking (p = 0.000) and wrist circumference (p = 0.026). No significant correlation was found between ABI value and glycylated hemoglobin A1c (HbA1c), low density lipopretein (LDL) cholesterol, triglyceride, non-high density lipoprotein (non-HDL) cholesterol levels and atherogenic index. Logistic regression analysis revealed that diabetic foot, coronary artery disease, BMI, duration of diabetes and HbA1c had a negative impact on ABI.Conclusion: In our study, we obtained positive ABI values consistent with PAD in 29,2% of patients, suggesting that each patient with DM should be evaluated for PAD. Among patients with diabetes, those with a history of diabetic foot ulcers and/or cardiovascular disease, obesity, long duration of diabetes and patients with increased HbA1c levels under treatment, are considered as priority groups for peripheral arterial disease.Key words: Peripheral artery disease, diabetes mellitus, ankle-brachial index