Tekrarlayan endodontik tedavilerde kök kanallarının boşaltılmasında kullanılan çeşitli yöntemlerin apikal taşma üzerine etkileri

Abstract

VII- ÖZET Bu araştırmanın amacı, paslanmaz çelik el aletleri ile yapılan `step-back` ve HERO 42 nikel titanyum döner alet sistemi ile yapılan `crown-down` kanal şekillendirme öntemleri ile hazırlanan kanalların, `lateral kondansasyon` ve `System-B` olmak üzere iki arklı şekilde kanal dolguları yapılması sonrasında, kök kanal tedavilerinin yenilenmesi snasında kullanılan `el aletleri ile mekanik`, `el aletleri ve kloroform kullanarak mekanik ve imyasal`, `sadece HERO 642 döner enstrüman sistemi ile mekanik` ve `HERO 642 döner nstrüman ve kloroform kullanarak mekanik ve kimyasal` olmak üzere dört ayrı retreatment önteminin, apikalden taşma üzerine etkilerinin incelenmesidir. Çalışmada; apikal oluşumları tamamlanmış, 160 adet çekilmiş tek kök ve tek düz anallı diş kullanıldı. Dişler, öncelikle iki farklı kanal şekillendirme yöntemi için 80' er diş peren 2 gruba ayrıldı. Sonrasında, kanal dolgusu işlemleri için, her bir grup kendi içerisinde O'ar diş içeren 2 alt gruba ayrıldı. Son olarak retreatment işlemlerinin gerçekleştirilmesi maçıyla her bir alt grup 10'ar diş içeren 4 alt gruba daha ayrıldı. Elde edilen toplam 16 alt rubun kanal şekillendirme ve doldurma işlemlerinden sonra, retreatment işlemleri için 6 ay emli ortamda bekletildi. Retreatment işlemleri esnasında, çözücü kullanılan ve ullanılmayan tüm gruplarda irrigasyon solüsyonu olarak `distile su` kullanıldı. Apikalden işan debris, hazırlanan bir düzenek ile değerlendirildi. Bu esnada geçen süre de tutularak zaman` parametresi olarak kaydedildi. Her bir düzenek, işlemden hemen sonra ve gerisindeki sıvı buharlaştmldıktan sonra olmak üzere iki kez hassas elektronik terazide artılarak, elde edilen değerler `toplam debris`, `debris` ve `sıvı` parametreleri olarak :aydedildi. Elde edilen değerlerin tanımlayıcı ve karşılaştırmalı istatistiksel analizi yapıldı. Tüm gruplarda apikalden debris taştığı görülmüştür. Elde edilen bulgulara göre, sadece el aletleri` ile yapılan retreatment işlemlerinde oluşan `debris` miktarının, `sadece IERO 642` ve `HERO 642 + kloroform` uygulanan gruplardan istatistiksel olarak önemli ilçüde farklı olduğu bulundu (sırasıyla, p=0.002 ve p=0.001). `El aletleri` ve HERO 642` p-uplarının kendi aralarındaki arsındaki farkın, kloroform kullanılıp kullanılmamasına göre statistiksel olarak anlamlı olmadığı bulundu. `HERO 642` sistemi grupları, `el aletleri + ıloroform` gruplarına oranla apikalden, istatistiksel olarak önemli düzeyde daha az `toplam lebris` ve `sıvı` taşmasma neden olduğu bulundu. Ayrıca kloroform kullanılmayan p-uplarda, kloroform kullanılanlara oranla, daha az apikal `toplam debris` ve `sıvı` taşması şörüldü. 85Kanal dolgusunu sökmek için gereken `zaman` incelendiğinde, tüm gruplar arasındaki ırkın istatistiksel olarak önemli olduğu (p<0.001) ve `en kısa süre`den `en fazla süre`ye Dğru yapılan sıralamanın; `HERO 642 + kloroform`, `Sadece HERO 642`, `el aletleri + loroform` ve ` sadece el aletleri` şeklinde olduğu görüldü. Kanal şekillendirme ve doldurma yöntemlerinin apikalden taşan `toplam debris`, iebris` ve `sıvı` miktarları üzerine etkisinin istatistiksel olarak önemli olmadığı ulunmuştur. Kanal dolgusu sökme yöntemlerinden bağımsız olarak, kanal şekillendirme ve oldurma yöntemlerinin kanal dolgusunun sökülmesi için gereken `süre` üzerine etkisinin nemli olduğu bulunmuştur (p=0.001). `Sistem-B` (devamlı ısıyla vertikal yönde obturasyon) e doldurulan kanallarda kanal dolgusu sökme işlemi, `Lateral kondansasyon` (soğuk dolgu) e doldurulan kanallardan daha zaman alıcı olduğu bulunmuştur. HERO 642 sisteminin, kanal dolgusu sökme işlemleri esnasında, apikalden taşan tüm ebris parametreleri yönünden daha az taşmaya neden olduğu görülmüştür. Kloroform'un anal dolgusu sökme işlemlerini kolaylaştırdığı ve tekrarlayan endodontik tedavilerin etreatment işlemleri esnasında, başlangıç kanal şekillendirme yöntemlerinin, kanal dolgusu ökümü için geçen süre ve apikalden taşırılan sıvı ve katı materyaller üzerlerine tek başlarına ikilerinin olmadığı görülmüştür. 86

Vni- SUMMARY The purpose of this study was to determine the effects on extruded apical debris uantities of four different root canal retreatment techniques including; `mechanical jchniques` with `only hand files` and, `only HERO 642 nickel titanium rotary system` and, mechanical and chemical tehniques` with `hand files + chloroform` and `HERO 642 nickel tanium rotary system + chloroform` of root canals obturated with either laterally condensed r System-B used that prepared with two different root canal preparation techniques ıcluding, step-back preparation with hand files and, crown-down preparation with HERO 42 nickel titanium rotary system One-hundred and sixty extracted teeth with formed apices, single apical foramen and, traight canals were used. Initially teeth were separated into two groups containing eighty ?eth of each for different root canal preparation techniques, then each group divided into two ubgroups containing forty teeth of each for different root canal obturation techniques. Finally ach subgroup was separated into another four subgroups containing ten teeth of each for four ifferent retreatment techniques. Teeth belongs to all sixteen subgroups were prepared and bturated with the definite techniques. Teeth were kept at room temperature in % 100 umidity for six months. Distilled water was used as the irrigant in all groups that retreatment rocedure performed with or without chloroform solvent. The debris apically extruded was ssessed for the study with a vial apparatus. Whole retreatment time was also recorded by a topwatch as `time` parameter. Each vial weighed just after the completion of retreatment »rocedure containing both apically extruded debris and irrigation solutions, and, recorded as total debris` parameter. The vials were also weighed after the evaporation of the irrigation olutions and, recorded as `debris` parameter. The `liquid` parameter was calculated by ubtraction of `debris` parameter from `total debris` parameter. All results were analyzed md compared statistically. Results showed that apical extrusion was occurred in all groups. Data obtained from itatistical analysis showed that, there was a significant difference in mean `debris` amounts jetween the retreatment performed with `only hand files` groups compared to `only HERO >42` and, `HERO 642 + chloroform` groups (p=0.002 and, p=0.001 respectively). There was io significant difference in mean `debris` amounts between amongst the groups of `hand îles` and, `HERO 642` related to use of with or without chloroform. Both `HERO 642` »roups differed by with or without usage of chloroform caused significantly less amounts of apically extruded mean `total debris` and `liquid` values from `hand files + chloroform` 87roups. Also less amounts of mean `total debris` and `liquid` were obtained in the groups treatment that performed without chloroform compared to used ones. The comparison of the mean required times, there was a significant difference between ıe four retreatment groups (p<0.001). The arrangement in order of the groups for the less me requirements to more was; `HERO 642 + chloroform`, `only HERO 642`, `hand files + hloroform` and, `only hand files`. There was no significant difference with the amounts of `total debris` and `liquid` lean values between groups related to `preparation techniques` and `obturation techniques`, `he groups separated for `preparation techniques` and `obturation techniques` had ignificantly effect on values of `time` requirement for retreatment (p=0.001). System-B bturated canals were considered as `more time consuming` compared to `laterally ondensed` canals. The overall results indicated that retreatment performed with `HERO 642` caused less pical extrusion of all parameters of debris. Chloroform was useful in retreatment procedures. Comparison of the relative efficacies of initial root canal preparation techniques on apical xtrusion of materials during endodontic retreatment were not significant by themselves.