Geriatrik hastalarda elektrolit değişkenliğinin mortalite üzerine etkisi

Abstract

GİRİŞ VE AMAÇ: Elektrolit dengesizlikleri mortalitenin önemli nedenlerindendir. Özelikle geriatrik populasyonda altta yatan hastalıklara, kullanılan medikal tedaviye bağlı olarak elektrolit dengesizliklerine daha duyarlı hale gelmektedir. Bu nedenle, hastaneye yatışında ve sonrasında elektrolit dengesizliğinin mortaliteye etkisini ortaya koymak için günlük uygulamada sıkı takip önem arz etmektedir. Çalışmamızda, geriatrik populasyonda elektrolit değerlerinin mortalite üzerine etkisini amaçladık.GEREÇ VE YÖNTEM: Ocak-2013 ile Aralık-2015 tarihleri arasında Sağlık Bilimleri Üniversitesi Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi İç Hastalıkları Servis'inde takip ve tedavi edilen 7 gün ve üstünde hastane yatışı olmuş 65 yaş ve üstündeki 1490 hasta çalışmamıza dahil edildi ve bütün veriler retrospektif olarak değerlendirildi. Hastaların yaş, cinsiyet, elektrolit (Na⁺, K⁺, Ca++, Mg++, P-3) düzeyleri, İç Hastalıklarına Servisine yatış nedeni, komorbid rahatsızlıkları toplandı. Her elektrolit değerleri referans aralıklarına göre düşük, normal ve yüksek olarak üç gruba ayrıldı. 0.Gün, 2.Gün, 4.Gün, 6.Gün ve Son Günlerdeki değerleri şifa ile taburcu olanlar (Grup 1) ve eksitus olanlarda (Grup 2) kıyaslandı.BULGULAR: Çalışmamızda Grup 1'de 608 erkek (%45,14), 739 kadın (%54,86), Grup 2' de 73 erkek (%51,05), 70 kadın (%48,95) bulunmaktadır. Grup 1'de ortalama yaş 75,22±7,08 iken Grup 2'de ortalama yaş 76,41±7,45'tür. Grup 2'de malignite, akut böbrek yetmezliği, kronik böbrek yetmezliği, kalp yetmezliği, demans varlığı istatiksel olarak anlamlı saptandı. Elektrolit değerleri referans aralıklarına göre düşük, normal ve yüksek olarak üç gruba ayrıldıktan sonra incelediğimizde Grup 2'de 2.Gün, 4.Gün, 6.Gün ve Son Gün hipernatremi varlığı istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p=0,001, p=0,01, p=0,0001). Potasyum değerlerini incelediğimizde Grup 2'de 0.Gün hipopotasemi varlığı istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulunmuş (p=0,018), Grup 2'de Son Gün hiperpotasemi varlığı istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p=0,0001). Kalsiyum değerlerini incelediğimizde Grup 2'de 0.Gün, 2.Gün ve Son Gün normokalsemi istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulunmuştur (p=0,046, p=0,048, p=0,005). Fosfor değerlerini incelediğimizde Grup 2'de Son Gün hiperfosfatemi varlığı istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p=0,0001). Çalışmamızda ölçülen son elektrolit olan magnezyum dağılımları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık gözlenmemiştir (p=0,937)SONUÇ: Özellikle hastaneye yatan geriatik hasta grubunda özbakımın azalması, komorbidite ve polifarmasi artması nedeniyle serum elektrolit düzeylerinde değişim gözlenmektedir. Çalışma sonuçlarımıza göre son gün elektrolit dengesizliğinin varlığını artmış mortaliteyle ilişkili bulduk. Yaşlı nüfusun artmasıyla depresyon, demans, serebrovasküler olay, kırık gibi hastalıklarında artmış olması sadece İç Hastalıkları, Geriatri, Nefroloji ve Kardiyoloji bölümlerinin değil Nöroloji, Psikiyatri, Ortopedi, Beyin Cerrahisi gibi bölümlerinde serum elektrolit düzeylerini sık takip etmesi gerekmektedir. Poliklinik, acil servis, klinik ve yoğun bakımdaki yaşlı hastalarda komorbidite ve polifarmasiyi de göz önünde bulunduracak geniş kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.

INTRODUCTION AND AIM: Electrolyte imbalances are important causes of mortality. Especially, underlying diseases in the geriatric population become more susceptible to electrolyte imbalances due to the medical treatment used. For this reason, strict follow-up in daily practice is important in order to demonstrate the mortality effect of electrolyte imbalance in and after hospitalization. In our study, we aimed to influence the electrolyte values on the mortality in the geriatric population.MATERIAL AND METHOD: Between January 2013 and December 2015, 1490 patients aged 65 years and over who had been hospitalized for 7 days or more at Health Sciences University Bağcılar Training and Research Hospital Department of Internal Medicine were included in the study and all data were evaluated retrospectively. The patients' age, sex, electrolyte levels (Na⁺, K⁺, Ca++, Mg++, P-3), the cause of the hospitalization to the Internal Medicine Service and comorbid diseases were collected. Each electrolyte value was divided into three groups as low, normal and high according to the reference intervals. The values of Day 0, Day 2, Day 4, Day 6, and Last Day were compared with those discharged by healing (Group 1) and dead (Group 2).RESULTS: In our study, there were 608 men (45,14%), 739 women (54,86%) in Group 1, 73 men (51,05%) and 70 women (48,95%) in Group 2. The mean age in Group 1 was 75,22 ± 7,08 and the mean age in Group 2 was 76,41 ± 7,45. In group 2, malignancy, acute renal failure, chronic renal failure, heart failure and dementia were statistically significant. When the electrolytes were divided into three groups as low, normal and high according to the reference intervals, the presence of hypernatremia on the 2nd, 4th, 6th, and Last day of Group 2 was found to be statistically significant (p=0,001, p=0,01, p=0,0001). When we examined potassium values, the presence of hypopotasemia at the 0th day in Group 2 was found to be statistically significant (p=0,018) and in Group 2 the presence of hyperpotasemia on the Last Day was found to be statistically significant (p=0,0001). When we examined the calcium values, Group 2 had statistically significantly lower normocalsemia on Day 0, Day 2, and Last Day (p=0,046, p=0,048, p=0,005). When we examined the phosphorus values, the presence of last day hyperphosphatemia in Group 2 was found to be statistically significant (p=0,0001). No statistically significant difference was observed between the magnesium distributions as the last electrolyte measured in our study (p=0,937).CONCLUSION: Especially in geriatric patients who are hospitalized, changes in serum electrolyte levels are observed due to decreased self-administration, increased comorbidity and polypharmacy. According to our study results, we found that the presence of electrolyte imbalance on the last day was associated with increased mortality. The increase in the number of elderly population with depression, dementia, cerebrovascular accident and fracture should be followed by frequent monitoring of serum electrolyte levels not only in Internal Medicine, Geriatrics, Nephrology and Cardiology departments but also in Neurology, Psychiatry, Orthopedics and Brain Surgery departments. Elderly patients in the outpatient clinic, emergency room, clinic and intensive care unit need extensive work including comorbidity and polypharmacy.