Ağır obstrüktif uyku apnesi sendromu (OUAS) hastalarında cpap tedavisinin serum nesfatin-1 düzeyine etkisi

Abstract

Amaç: Obstrüktif Uyku Apnesi Sendromu (OUAS) uyku süresi boyunca ortalama olarak uykunun her saati için 5 veya daha fazla sayıda tam (apne) veya parsiyel (hipopne) üst solunum yolu obstrüksiyonu epizodları ile karakterize bir sendromdur. Çoğu aşırı kilolu olan bu hastaların tedavisinde ilk önce kilo verilmesi önerilmektedir. Fakat tedavide en etkili yöntem CPAP (Continous Positive Airway Pressure) tedavisidir. Nesfatin-1, 82 aminoasitten oluşan, NEFA/nükleobindin2'den (NUKB2) türeyen bir amino terminal fragmantı olan ve hipotalamusta bulunan tokluk molekülüdür. Yapılan çalışmalarda ağır OUAS hastalarında nesfatin-1 düzeylerinin düşük olduğu bildirilmiştir. Biz çalışmamızda ağır OUAS hastalarına CPAP tedavisi uygulayarak tedavinin serum nesfatin-1 düzeyi üzerine etkilerini gözlemlemeyi amaçladık.Materyal ve Metod: Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi Uyku Bozuklukları Laboratuarı'nda OUAS ön tanısı ile uyku testi planlanan hastalardan, ağır OUAS tanısı alıp (Apne-hipopne İndeksi (AHİ) >30 olan hastalar) CPAP tedavisi başlanması planlanan ve Beden Kitle İndeksi (BKİ) ≥30 olan 30 hasta çalışmaya katıldı. Yine aynı uyku laboratuvarından benzer BKİ olan ve uyku testinde OUAS saptanmayan (AHİ<5 olan) 30 kişi kontrol grubu olarak çalışmaya dahil edildi. CPAP tedavisi öncesi hastaların ve kontrol grubunun yaş ve cinsiyetleri, BKİ, bel/kalça oranları, kan basıncı gibi demografik özellikleri kaydedilerek, serum nesfatin-1 düzeyleri, lipid profilleri ve insülin rezistansı (HOMA-IR) tetkikleri yapıldı. 3 ay düzenli CPAP tedavisi uygulanan 30 hasta geri çağırılarak demografik özellikleri ve laboratuvar bulguları tekrar ölçüldü. Tedavi öncesi ve sonrası değerler ile kontrol grubunun değerleri karşılaştırılarak istatistiksel olarak farklılıklar değerlendirildi. Psikiyatrik problemleri olan, alkol-ilaç bağımlılığı olan, bilinen kalp hastalığı, hipertansiyonu, diabeti, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, kronik renal yetmezlik gibi sistemik hastalıkları olan ve santral apnesi olan hastalar çalışma dışında bırakıldı.Bulgular: Gruplar arasında yaş ve cinsiyet dağılımı açısından anlamlı istatistiksel fark saptanmadı. Yine çalışma ve kontrol gruplarının BKİ, bel/kalça oranı ve kan basıncı değerleri arasında anlamlı farklılık saptanmadı. Çalışma grubunun tedavi öncesi serum nesfatin-1 değerleri kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük bulundu (18.2±28.9 ng/mL, 76.7±55.1 ng/mL p= 0.0001). Çalışma grubunda CPAP tedavisi sonrası serum nesfatin-1 değerleri tedavi öncesine göre anlamlı olarak artarken (26.0±27.0 ng/mL p=0.001), BKİ, bel/kalça oranı ve kan basıncı değerlerinde istatistiksel farklılık saptanmadı.Sonuç: Bu çalışmada, ağır OUAS hastalarının serum nesfatin-1 değerleri obstrüktif apnesi olmayan kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha düşük bulundu ve CPAP tedavisi sonrası serum nesfatin-1 değerlerinin anlamlı olarak arttığı görüldü. Sonuçlarımız, serum nesfatin-1 değerinin ağır OUAS'ın saptanmasında ve bu hastalığın CPAP ile tadaviye yanıtının değerlendirilmesinde önemli bir tanısal parametre olabileceğini düşündürmektedir. Anahtar Kelimeler: Obstrüktif Uyku Apnesi Sendromu, CPAP tedavisi, Nesfatin-1 eritrosit dağılım genişliği

Objective: Obstructive Sleep Apnea Syndrome (OSAS) is characterized by episodes of complete (apnea) or partial (hypopnea) upper respiratory tract obstruction with an average of 5 or more episodes per hour in sleep duration. Since most of these patients are overweight, weight loss is recommended firstly in the treatment. However, the most effective treatment is CPAP (Continuous Positive Airway Pressure). Nesfatin-1, which is an amino terminal fragment derived from NEFA / nucleobindin2 (NUKB2) consisting of 82 amino acids and is an appetite-regulating molecule, is found in the hypothalamus. Studies have reported that nesfatin-1 levels are decreeased in severe OSAS patients. We aimed to observe the effect of CPAP treatment on serum nesfatin-1 level in severe OSAS patients in our study.Material and Methods: Patients were selected from the patients with OSAS pre-diagnosis who were ordered polysomnography (PSG) in the Health Sciences University Istanbul Education and Research Hospital Sleep Disorders Laboratory. The patients with severe OSAS (Apnea-hypopnea index (AHI)> 30) who were planned to be treated with CPAP participated in this study. In addition, 30 subjects with similar BMI but without OSAS (AHI <5) were included as the control group from the same sleep laboratory in the study. Age and gender, demographic characteristics such as age, gender, BMI, waist / hip ratios, blood pressure of both patients and control group were recorded; serum nesfatin-1 levels, lipid profiles and insulin resistance (HOMA-IR) tests were performed before the CPAP treatment. 30 patients with regular CPAP therapy for 3 months were recalled and their demographic characteristics and laboratory findings were measured again. Statistical differences were analyzed by comparing pre- and post-treatment values with values of the control group. Patients with psychiatric problems or alcohol-drug dependence; patients with systemic diseases such as heart disease, hypertension, diabetes, chronic obstructive pulmonary disease, chronic renal insufficiency, and patients with central apnea were excluded from the study.Results: There was no statistically significant difference between groups in terms of age and gender distribution. Also, no significant difference was found for BMI, waist / hip ratio and blood pressure values between the study and control groups. Pre-treatment serum nesfatin-1 levels of the study group were significantly lower than those of the control group (18.2 ± 28.9 ng / mL, 76.7 ± 55.1 ng / mL, p = 0.0001). In the study group, serum nesfatin-1 values after CPAP treatment increased significantly compared to the pre-treatment levels (26.0 ± 27.0 ng / mL p = 0.001); however there was no statistical difference in terms of BMI, waist / hip ratio and blood pressure values.Conclusion: In this study, serum nesfatin-1 levels in severe OSAS patients were significantly lower than those of non-OSAS control group. In addition, the serum nesfatin-1 levels were significantly increased after CPAP treatment. Our results suggest that serum nesfatin-1 may be an important parameter in both detection of severe OSAS and in evaluating the response to CPAP therapy in this disease.Keywords: Obstructive Sleep Apnea Syndrome, CPAP treatment, Nesfatin-1