Tekrarlayan aftöz stomatitli çocuklarda serum ferritin, vitamin b12, folik asit düzeyleri ve çölyak hastalığı sıklığı

Abstract

YILMAZ Songül. Tekrarlayan aftöz stomatitli çocuklarda serum ferritin, vitamin B12, folik asit düzeyleri ve Çölyak hastalığı sıklığı. S.B. Ankara Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hematoloji Onkoloji Eğitim Araştırma Hastanesi, Uzmanlık tezi, Ankara, 2012. Çocuklar sıklıkla ağızda aftöz lezyonlar nedeni ile hastaneye başvurmaktadır. Tekrarlayan aftöz stomatit oral mukozanın en sık görülen hastalığıdır. Sebebi net olarak bilinmemektedir. Beslenme problemine sebep olduğu için önemli bir sağlık sorunudur. Bu çalışmada, hastanemiz pediatri polikliniklerine başvuran, tekrarlayan aftöz stomatitli (TAS) çocuklarda vitamin B12, folat düzeyleri ve Çölyak hastalığı (ÇH) sıklığını belirlemek hedeflenmiştir. Haziran 2010 ile Ekim 2011 tarihleri arasında tekrarlayan aftöz stomatit yakınması ile başvuran 108 olgu geriye dönük incelendi. Ayrıca aynı tarihler arasında hastanemize başvurmuş 57 sağlıklı çocuk kontrol grubu olarak alındı. Tekrarlayan aftöz stomatiti olan çocukların %56,5'i kız, % 43,5'i erkek ve yaş ortalaması 6.85± 4.7 (0,75–17 yaş) yıl idi. Sağlıklı çocukların ise %37'sini kızlar, %63'ünü erkekler oluşturuyordu ve grubun yaş ortalaması 4.42±0,4 (0,5-15 yaş) yıl idi. Aftlı grupta tüm hematolojik anormalliklerin sıklığı %32,4 bulunurken kontrol grubunda %10,5 idi. Çölyak hastalığı sıklığı TAS'lı çocuklarda %2,7 iken, kontrol grubunda ÇH'a rastlanmadı. Demir eksikliği anemisinin TAS grubunda daha sık olduğu (p=0,037), fakat vitamin B12 ve folat eksikliği açısından iki grup açısından fark olmadığı görüldü. Hematolojik anormallik ise TAS'lı hastalarda daha fazla idi (p=0,02). Çalışmamızda aftlı grupta ÇH sıklığı toplumun 6 katı saptanmakla birlikte iki grup arasında anlamlı farklılık gözlenmedi. Bu veriler TAS'lı çocukları değerlendirirken hematolojik faktörlerin önemini vurgulamakla birlikte, aftöz stomatitin ÇH'nin ilk bulgusu olabileceğini düşündürmektedir.Anahtar sözcükler: Tekrarlayan aftöz stomatit, çocukluk çağı, Çölyak hastalığı, anemi, demir eksikliği

Children frequently present to a hospital with the complaint of oral apthous lesions. Recurrent aphthous stomatitis (RAS) is the most common disease of the oral mucosa. The etiology of apthous stomatitis is not well known. It is an important health problem in the childhood period because it causes in nutritional problems. In this study, it is aimed to investigate the vitamin B12, folat and ferritin levels and frequency of celiac disease in children with RAS. One hundred and eight children with oral aphthae were evaluated retrospectively. Fifty seven healthy children were accepted as the control group. Mean age of RAS patients was 6.85± 4.7 (range 0,75 to17 years); 56.5% of the patients were female, 43.5% were male. Healthy control group were consisting of 37% female, 63% male and the mean age was 4.42 ± 0.4 (range 0.5 to 15 years). Frequency of hematologic disorders was found to be 32,4% in the RAS patients while 10,5% in the healthy controls. Prevalence of celiac disease in our RAS group was 2,7%, but there was no celiac disease in the control group. Iron deficiency anemia was more frequent in RAS group however there was no statistically significant difference between the two groups in terms of vitamin B12 and folat deficiencies. Our study showed that the frequency of any hematologic disorder in children with recurrent oral aphthae was more than that of the healthy controls. In this study the frequency of celiac disease in children with RAS was 6 times more than the normal population however, the difference between the two study groups did not reach to statistical significance. These data show the importance of hematologic factors in evaluating children with RAS and also show that RAS can be the presenting sign of the celiac disease.Key words: Recurrent aphthous stomatitis, childhood, celiac disease, anemia, iron deficiency.