İnme hastalarının duygudurumu ile hastalara bakım veren aile bireylerinin ağrı, yaşam kalitesi ve duygudurumu arasındaki ilişki

Abstract

Amaç: Engellilik gelişen inme hastalarının büyük bir kısmı evlerinde yaşamakta ve yakınları tarafından desteklenmektedir. İnme sonrası sağ kalan bir hastanın bakımından doğan yük bakım verenin mental sağlığı üzerinde etkilidir. Bu çalışmanın amacı inme hastalarında yaşam kalitesi, depresyon ve anksiyete seviyelerini belirlemek ve bu özelliklerin bakım verenlerin yaşam kalitesi, depresyon ve anksiyete düzeyleriyle olan ilişkisini değerlendirmektir. Gereç ve Yöntem: Hasta ve bakım verenlerinde depresyon ve anksiyete Hastane Anksiyete ve Depresyon (HAD) ölçeğiyle değerlendirildi. HAD ölçeğinin depresyon (HAD-D) ve anskiyete (HAD-A) alt ölçekleri bulunmaktadır. Yaşam kalitesi hastalarda İnmeye spesifik yaşam kalitesi (İSYKÖ) ile, bakım verenlerde Kısa Form-36 (KF-36) ile değerlendirildi. Vizüel Analog Skala (VAS) ile değerlendirilen bakım verenlerin ağrı yoğunluğu ve ağrı artışı analizlere dahil edildi. Bulgular: Çalışmaya 97 hasta ve onlara bakım verenler dahil edildi. Hastaların yaş ortalaması 60 ± 12 yıl, bakım verenlerin yaş ortalaması 49 ± 13 yıldı. Hastaların %52.6 'sı kadın, %47.4' ü erkek, bakım verenlerin %75.3'ü kadın, %24.7'si erkekti. Bakım verenlerin %78.4'ünde (n=76) kas iskelet sistemi problemi mevcuttu. Bakım verenlerin %53.6'sında hasta bakımı sırasında ağrı seviyelerinde artış olmuştu. Hastaların ortalama HAD-A ve HAD-D skoru sırasıyla 10.1 ± 3.4 ve 8.7 ± 3.6'ydı. Hastaların %40.2'sinde anksiyete bozukluğu (HADS-A ≥ 11), %50.5'inde depresyon (HADS-D ≥ 8) tespit edildi. Bakım verenlerin ortalama HAD-A ve HAD-D skoru sırasıyla 9.0 ± 3.7 ve 8.3 ± 3.7'ydi. Bakım verenlerin %39.2'sinde anksiyete bozukluğu, %55.7'sinde depresyon tespit edildi. Hastaların HAD-A ve HAD-D skorları bakım verenlerin HAD-A (p = 0.015) ve HAD-D (p = 0.028) skorları ile pozitif yönde koreleydi. İSYKÖ skorları bakım verenlerin HAD-A (p=0.037) ve HAD-D (p=0.040) skorları ile negatif koreleydi. Hasta bakım süresi bakım verenlerin HAD-A (p=0.041) ve HAD-D (p=0.014) skorları ile pozitif yönde koreleydi. Bakım veren yaşı HAD-A ile ilişkiliydi (p=0.007). ağrısı artan bakım verenlerin HAD-A ve HAD-D skorları daha yüksekti. İSYKÖ ile emosyonel rol skorları pozitif yönde koreleydi (p=0.036). Bakım verenlerin yaşı tüm KF-36 alt ölçekleriyle ilişkiliydi (mental sağlık hariç). Hastaların HAD-A skorları fiziksel rol (p=0.045) ve emosyonel rol (p=0.017) alt ölçekleriyle negatif yönde koreleydi. Sonuç: İnme hastalarının bakımı, bakım verenin fiziksel ve emosyonel sağlığı gibi çeşitli objektif ve subjektif alanlarına etki edebilmektedir. Hem hastalarda hem de bakım verenlerinde artış gösteren anksiyete ve depresyon seviyeleri birbiriyle ilişkilidir. Bu nedenle, inme tedavisi ve rehabilitasyonu hem hasta hem de bakım verenlerini içermelidir. Anahtar kelimeler: İnme, Bakım veren, Anksiyete, Depresyon, Yaşam kalitesi

Aim: A large proportion of disabled stroke survivors live at home and are supported by informal caregivers. The burden caused by caring for a stroke survivor is a detriment to the mental health of the caregiver. The aim of this study was to evaluate the quality of life, depression and anxiety levels of stroke patients and the relationship between these characteristics of patients with caregiver features such as the quality of life, depression and anxiety levels.Methods: Depression and anxiety was evaluated by the Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS) in both patients and caregivers. HADS have two subscales: Depression (HADS-D), Anxiety (HADS-A). The quality of life was assessed with Stroke Specific Quality of Life Scale (SS-QOL) in patients, with short form-36 (SF-36) in caregivers. The pain severity and pain increase in caregivers evaluated by Visual Analog Scale (VAS) were included in the analyzes.Results: Ninety seven patients and caregivers were included in the study. The mean age of patients was 60 ± 12 years. The mean age of the caregivers was 49 ± 13 years. 52.6% of the patients were female and 47.4% were male. 75.3% of the caregivers were female, 24.7% were male. 78.4% (n = 76) of caregivers were accompanied by a musculoskeletal system problem. In 53.6% of caregivers, the severity of pain increased after care. The mean HADS-A and HADS-D score of the patients was 10.1 ± 3.4 and 8.7 ± 3.6, respectively. Anxiety disorders (HADS-A ≥ 11) and depression (HADS-D ≥ 8) were present in 40.2% and 50.5%, respectively. The mean HADS-A and HADS-D score of the caregivers was 9.0 ± 3.7 and 8.3 ± 3.7, respectively. Anxiety disorders (HADS-A ≥ 11) and depression (HADS-D ≥ 8) were present in 39.2% and 55.7%, respectively. The HADS-A and HADS-D scores of patients correlated with HADS-A and HADS-D scores of caregivers, posivitely. The SS-QOL scores correlated negatively with HADS-A (p = 0.037) and HADS-D (p = 0.040) scores of caregivers. The duration of care was correlated positively with HADS-A (p=0.041) and HADS-D (p=0.014). The age of caregivers correlated with HADS-A (p=0.007). The HAD-A and HAD-D scores were higher in caregivers with increased pain. The SS-QOL scores correlated positively with emotional functioning scores of caregivers (p=0.036). The age of caregivers correlated with all SF-36 subscales (except emotional well-being). The HAD-A scores correlated negatively with physical role functioning (p=0.045) and emotional role functioning subscales (p=0.017). Conclusion: Caring for stroke patients is burdensome and may influence several objective and subjective aspects of the caregiver's life, such as physical and emotional health. The anxiety and depression levels that are increasing in both patients and caregivers are related to each other. Therefore, stroke therapy and rehabilitation should be focused on both patient and their caregivers. Key words: Stroke, Caregiver, Anxiety, Depression, Quality of life