Uluslararası terörizme karşı kuvvet kullanma: ABD, Rusya ve Türkiye'nin Suriye'ye müdahalesi örneği

Abstract

Birleşmiş Milletler (BM) Antlaşması'nın 2. maddesinin 4. fıkrası ile kuvvet kullanımı ve tehdidini yasaklayan bir sistem yürürlüğe girmiştir. Terörizmin uluslararası bir boyut kazanması, bu sisteme ilişkin bir sorun olarak karşımıza çıkmasına neden olmuştur. Özellikle devletlerin terörizme çeşitli düzeylerde karışmak suretiyle uluslararası terörizme yönelik yükümlülüklerini ihlal etmeleri bu sorunu daha da büyütmüştür. Bu boyutuyla terörizm, mücadele alanında ulusal sınırların dışında askeri güç kullanılmasını zorunlu kılmıştır. Bu kapsamda, kuvvet kullanma yasağının istisnasını teşkil eden ve BM Antlaşması'nın 51. maddesinde öngörülen meşru müdafaa hakkı, davetle müdahale konseptiyle birlikte, Suriye'de faaliyet gösteren terör örgütlerine karşı kuvvet kullanma gerekçesi olarak başvurulan yöntemler olmuştur. Bu durumun örneği olarak, ABD, kolektif ve önleyici meşru müdafaa hakkına; Türkiye, bireysel meşru müdafaa hakkına; Rusya ise Suriye'nin davetine dayanarak Suriye topraklarında askeri güç kullanmışlardır. Bu kuvvet kullanımları, jus ad bellum kapsamında değerlendirildiğinde, ABD'nin operasyonu uluslararası hukuka uygunluğu açısından tartışmalı iken, Türkiye'nin ve Rusya'nın eylemleri ise uluslararası hukuka uygundur.Anahtar Sözcükler:Kuvvet Kullanımı, Terörizm, Meşru Müdafaa, Davetle Müdahale, Uluslararası Hukuk

A system which prohibits the threat or use of force has gone into effect through the UN Charter Article 2/4. Terrorism, which emerged as an international phenomenon, challenges this system. Particularly, states' activities toward international terrorism through external intervention raised questions. Terrorism with that extent has made the use of force beyond the nation states' borders indispensable on countering domain. Within that scope, both the right of self-defense, which constitutes an exception to the prohibition of use of force under UN Charter Article 51, and the concept of intervention by invitation have been applied as justifications of use of force against terrorist organizations acting in Syria. With reference to these principles, US (based on the right of collective and anticipatory self-defense), Turkey (based on the right of individual self-defense) and Russia (based on the invitation of Syria) have used military force on Syrian territory. Providing that these are assessed from the perspective of jus ad bellum, while US's operation is controversial in its compatibility with international law, Turkey's and Russia's acts are compatible with international law. Key Words:Use of Force, Terrorism, Self-Defense, Intervention by Invitation, International Law