TSK hazır yemek hizmeti tedarikçi seçimi için ANP tabanlı karar destek aracı

Abstract

Gelişen teknoloji, artan küresel rekabet ve müşteri beklentileri neticesinde, işletmeler varlıklarını koruyabilmek, piyasada tutunabilmek ve rekabet avantajlarını elde tutabilmek adına çeşitli stratejiler geliştirmektedirler. Bununla birlikte, yapılan faaliyetlerin giderek karmaşık hale gelmesi şirketlerin kendi başlarına her faaliyeti tam ve iyi olarak başaramamalarına neden olabilmektedir. Söz konusu bu gerçeğin farkında olan birçok işletme, temel faaliyet alanlarına daha çok yönelmeye, dışında kalan alanlardaki faaliyetleri ise konusunda uzman şirketlere devretmeye yönelmiştir. Literatürde dış kaynak kullanımı olarak tanımlanan bu olgu birçok işletme gibi Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından da son zamanlarda artarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu kapsamda TSK'nin asıl faaliyet alanlarına bakıldığında yemek hizmeti sunulmasının, temel faaliyetleri arasında tanımlanmadığı ancak söz konusu hizmetin en ekonomik ve kaliteli şekilde sunulması gerektiği değerlendirilmektedir. Bu maksatla TSK bazı birlikleri için yemek hizmetini dış kaynak kullanarak piyasada bulunan hazır yemek sektöründe faaliyet gösteren firmalardan sağlamaktadır. Piyasada yemek hizmeti sağlayan firmalardan hazır yemek hizmetinin satın alınması fikri aynı zamanda tedarikçi seçiminin doğru olarak yapılması ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Çalışma kapsamında çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemlerinden Analitik Newtwork Proses (ANP) kullanılarak tedarikçi seçimi yapılmıştır. Öncelikle TSK yapısına göre hazır yemek hizmeti sağlayan tedarikçilerde bulunması gereken kriterler, TSK'de hazır yemek hizmetinde görev alan sorumlu ve yetkili personele anket yapılmak suretiyle belirlenmiş; ana ve alt kriterler, içsel ve dışsal bağımlılıklar tanımlanarak ANP modeli oluşturulmuştur. Hazır yemek hizmeti sağlayan tedarikçi seçimi için belirlenen ana ve alt kriterlerin her şehir ve her birlik için aynı olamayacağı veya sağlanamayacağı değerlendirilerek her şehir ve birlikte kullanılabilmesi maksadıyla, ana ve alt kriter sayısının seçilebilmesine olanak sağlayan Excel tabanlı Karar Destek Aracı (KDA) tasarlanmıştır. Tasarlanan ANP-KDA, iki farklı senaryo ile uygulanarak; ANP çözümünde kullanılan Süper Decision paket program çözümleri ile karşılaştırılmıştır.Anahtar Sözcükler: Tedarikçi Seçimi, Hazır Yemek Hizmeti, ANP, Karar Destek Aracı

As a result of developing technology, increasing global competition and customer expectations, businesses are developing various strategies in order to protect their assets, keep them on the market and retain their competitive advantages. However, the increasing complexity of the activities can cause companies to fail in full and well on their own. Many businesses that are aware of this fact are more inclined to focus more on their core business and to transfer their activities to other companies that are experts in their fields. This phenomenon, which is defined as outsourcing in the literature, has been increasingly used by the Turkish Armed Forces (TAF) like many businesses. In this context, considering the main fields of activity of the TAF, it has been considered that the provision of food service has not been defined among its basic activities, but the service in question should be provided in the most economical and quality manner. For this purpose, the TAF provides food service for some of its associations by outsourcing from companies operating in the catering sector. The idea of purchasing this service from the companies providing catering services in the market also has revealed the need to make the correct selection of suppliers. Within the scope of the study, supplier selection has been made by using Analytical Network Process (ANP), which is a multi-criteria decision making (MCDM) methods. First of all, the criteria that should be present in the suppliers that provide catering service according to the structure of the TAF were determined by conducting a questionnaire to the responsible and authorized personnel involved in the catering service; ANP model was created by defining the internal and external dependencies of the main and sub criteria. An Excelbased ANP-KDA has been designed to allow the selection of main and sub-criteria to be used for each city and together by evaluating that the main and sub-criteria determined for the selection of suppliers providing catering services cannot be the same for each city and each union. The designed ANP-KDA has been applied with two different scenarios and compared with the Super Decision package program solutions used in the ANP solution.Keywords: Supplier Selection, Catering Service, Analytic Network Process, Decision Support Tool