Akut stroklu hastalarda oksijen saturasyonunun pozisyonla ilişkisi

Abstract

Bu çalışmayı, Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniğ'inde Temmuz 2000-Haziran 2001 tarihleri arasında izlenen akut strok hastaları dahil edilmiştir. Hastaların strok başlangıcının ilk 24 saati içinde olması, daha önce strok, akciğer veya toraks hastalığı geçirmemiş olması koşulları aranmıştır.Strok hastalarında akut dönemde hipoksemi, serebral hasarı artıran önemli bir faktördür. Oksijen desaturasyonu derecesinin postüre bağlı olabileceği, düşünülmektedir. Akut stroklu hemiparezik hastalarda, hastanın yatış pozisyonu ile oksijenizasyon arasında ilişki olduğunu bildiren çalışmalar, son yıllarda strok yoğun bakımlarının önem kaznmasına paralel olarak artmaya başlamıştır.Hastaların paratik ve sağlam taraflarına lateral dekubit pozisyonunda başlangıç, 15., 30. ve 60. dakikalardaki SO2, nabız, kan basıncı değerleri, 1., 3. ve 7. günlerde kaydedildi. BBT' de lezyon özellikleri belirlendi. Klinik parametreler ( bilinç, parezi dereceleri, fonksiyonel dizabilite, koma skorları,prognoz ) kaydedildi.Akut strok tanısı ile çalışmaya alınan 50 hastanın ( 19 erkek, 31 kadın ) yaş ortalaması 68,3±12 bulundu. BBT' de 19 hastanın hematom, 30 hastada infarkt, 1 hastada hemorajik infarkt tespit edildi.Strokun 1. günü SO2 değerleri başlangıç, 15., 30. ve 60. dakikada sağlam tarafına lateral dekubit pozisyonda yatan hastalarda belirgin olarakyüksek bulundu ( başlangıç p=0,000, 15. dakika p=0,002, 30. dakika p=0,013, 60. dakika p=0,024 ). Kadın hastalarda SO2 düzeyleri her iki yatış pozisyonunda da düşük bulundu ( p=0,017, p=0,020 ). Hematomlu hasta grubunda SO2 değerleri infarktlı hasta grubundan daha düşüktü ( p=0,038 ). 3. gün SO2 değerleri eksitus olan hastalarda, yaşayan hastalara göre daha düşüktü ( başlangıç p=0,013, 30.dakika p=0,012, 60. dakika p=0,020 ). SO2 düzeyleri aynı yatış pozisyonunda zaman ile düzelme göstermekteydi ( p=0, 042 ).Pozisyon ile nabız değerleri ilişki göstermezken, sistolik kan basıncı değerleri sağlam tarafa yatan hastalarda daha yüksek bulundu ( başlangıç p=0,013, 15. dakika p=0,009, p=0,017 ).Sonuç olarak; stroklu hastaların akut dönem tedavisinde yeterli oksijen perfüzyonunun sağlanmasının önemi dikkate alındığında, medikal tedaviye ek olarak, optimal oksijen saturasyonu sağlamak üzere hastalar için en uygun yatış pozisyonunun sağlam tarafa lateral dekubit pozisyonu olduğu sonucuna varıldı.

Hypoxemia is an important factor that increases cerebral damage in acute stroke patients.It is thought that level of the oxygen desaturation is related to the posture. Recently, studies reporing the correlation between the oxygenation and the recumbent position in acute stroke patients with hemiparesis have been started to increase parallel to the increasing importance of the stroke intensive care units.Acute stroke patients who were followed in Neurology Department of Ankara Numune Hospital between July 2000 and June 2001 were included to this study. while choosing the subjects of this research, following criteria were inquired; stroke patients within the 24 hours and not to undergo stroke, pulmonary or tracheal diseases previously.The SO2, pulse and blood pressure values of the subjects initially, at the 15th, 30th and at the 60th minutes were recorded from the patients liying on the both of parethic and healthy sides in the lateral decubites position on the 1st, 3rd and 7th days. the lesion properties were determined on CT. Clinical parameters ( conscious, degrees of paresis, functional disability, comascores and prognosis ) were also recorded.50 patients ( 19 male, 31 female ) were taken into this study with the diagnosis of the acute stroke had an mean age 68,3±12. In 19 of the subjects haematoma, in 30 of them infrct and in only 1 of them hemorragic infarct were proved on CT.The initial, at the 15th, 30th and 60th minutes' SO2 values of the subjects recorded fro the healthy sides dependent the lateral decubitus position in the first day of stroke were evidently found to be high ( p=0,000 initially, p=0,002 at the 15th minute, p=0,013 at the 30t minute, p=0,024 at the 60th minute ). In female subjects the level of SO2 were found to be low in both of the recumbent positions ( p=0,017, p=0,020 ). The levels of SO2 in the group of haematoma wre lower than of the patients in the group of infarct ( p=0,038 ). The values of SO2 of patients who died were lower than that of patients alive on the 3rd day ( p=0,013 initially, p=0,012 at the 30th minute, p=0,020 at the 60th minute ). The SO2 levels in the same recumbent positions demonstrated improvement in the cours of time p=0, 042 ).There was no relation between the positions and values of pulse, whereas, values of the systolic blood pressure were fond to be higher in the patients lying on the healthy side ( p=0,013 initially, p=0,009 at the 15th minute, p=0,017 at the 30th minute ).Finally, when taken into attention the importance of providing the sufficient oxygen perfusion in the acute period treatment of stroke patients, additional to the medical treatment, in order to provide optimal oxygen saturation, the most proper recumbent for such patients was decided to be lateral decubitus position on the healthy side.