Lise öğrencilerinde ana-baba tutumlarının bağımlılık yapıcı maddelere karşı tutumlar üzerine etkisi

Abstract

Lise Öğrencilerinde aile tutumunun, bağımlılık yapıcı maddelere yönelik tutum ve davranışlar üzerine etkisi başlıklı bu tez çalışması Ankara Numune Eğitim Ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği asistanlarından Dr. Coşkun Öztekin tarafından 19.10.2011 -16.12.2011 tarihleri arasında tamamlanmıştır.Çalışmada Ankara'yı yansıtabilecek bir örneklemde Lise öğrencilerinde bağımlılık yapan maddelere karşı tutumu etkileyen faktörlerin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir.Akyurt, Bala, Çankaya ilçelerinden rastgele örneklem yöntemi ile seçilen bireylere yüz yüze anket görüşmesi yapılmıştır. Çalışmaya dahil olmayı kabul eden her öğrencinin sosyodemografik verileri sorgulanmış, Öğrencilerinin Bağımlılık Yapan maddelere Đlişkin Tutumları Ölçeği (LOBYMĐTÖ), Ana baba tutumları ölçeği uygulanmıştır. Sonuçlar SPSS sürüm 17.0 for Windows programı ile analiz edilmiştir. Bu çalışma tarama modelinde yapılmıştır. Veri analizi yapılırken iki grup olan değişkenlerin sürekli değişkenlerinden kendi birimi cinsinden aldığı değerler karşılaştırılırken parametrik test ön şartlarını sağlayan verilere bağımsız 2 grup t testi parametrik test ön şartlarını sağlamayan verilere ise Mann-Whitney-U testi kullanılmıştır. Üç grup veya daha fazla grubu olan değişkenlerin sürekli değişkenlerinden kendi birimi cinsinden aldığı değerler karşılaştırılırken parametrik test ön şartlarını sağlayan verilere bağımsız Tek yönlü varyans analizi parametrik test ön şartlarını sağlamayan verilere ise Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Tek yönlü varyans analizi sonucunda anlamlı bulunan değişkenlerin karşılaştırılmasında çoklu karşılaştırmalardan Tukey testi, Kruskall wallis testi sonucunda ise Dunn testi kullanılmıştır. Ölçülen iki sürekli değişken için parametrik önşartları sağlamadığı için Spearman korelasyon analizi yapılmıştır ve serpilme diyagramları çizilmiştir. Anlamlılık düzeyi olarak p değeri 0.05 olarak alınmıştırSonuçlarımızda lise öğrencilerinde bağımlılık yapan maddelere karşı olumsuz tutumun ana baba tutumları ile ilişkili olduğu ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin madde kullanımına en fazla olumsuz tutumu demokratik ana baba tutumunda söz konusu olmuştur. Pozitif ilişki, koruyucu istekçi tutumda demokratik tutuma göre daha az oranda çıkmıştır. Öğrencilerin ders notlarındaki başarısı da ana babanın demokratik tutumuyla artmıştır. Öğrencilerin sigara içmeleri ise demokratik tutumlu ana babalarda en az oranda çıkmıştır. Ana ve babadaki otoriter tutum ve annedeki koruyucu istekçi tutum, çocukta sigara içmeye riski artırmıştır. Babanın otoriter tutumu annede sigara içimine karşı ters yönde bir etki oluşturmuştur. Babanın demokratik tutumu annenin ara sıra alkol alımını artırırken otoriter ve koruyucu istekçi tutumu azaltmıştır. Annenin kendisinin demokratik tutumu annenin ara sıra alkol alımını artırırken, otoriter tutumu azaltmıştır. Babanın demokratik tutumu annenin ara sıra alkol alımını artırırken, babanın otoriter tutumu annenin ara sıra alkol alımını azaltmıştır.Bunun yanında annenin demokratik veya koruyucu istekçi tutumları, annenin düzenli alkol alımını azaltmıştır. Babanın demokratik veya koruyucu istekçi tutumları ise annenin düzenli alkol alımını gene azaltmıştır. Babanın ve annenin demokratik tutumlarında babanın ara sıra alkol alımı artmıştır. Annenin demokratik ve babanın otoriter tutumlarında babanın düzenli alkol alımı azalmıştır.Günümüzde internet, televizyon ve birçok iletişim araçları sayesinde gençler birçok konuda olduğu gibi bağımlılık yapıcı maddeler konusunda da bir takım bilgilere ulaşmaktadır. Kronik bir beyin hastalığı olarak kabul edilen bağımlılık oluştuktan sonra diğer kronik hastalıklar gibi ömür boyu tedavi yönetim ve monitörizasyon gerektirir. Madde bağımlılığını yok saymak yerine gençlerin madde bağımlılığına karşı olumsuz bir tutum içinde olmalarını sağlayıcı tedbirleri almak en akıllıca yoldur. Đnsanların psikososyal gelişimlerinde ve hayata dair tutumlarının gelişimlerinde ana babanın çocuklarıyla iletişimi ve tutumları önemlidir.Biyolojik, psikolojik, sosyal, genetik birçok faktörle ilişkili olan madde bağımlılığı interdisipliner bir konudur. Biyopsikosoyal modele dayalı bir disiplin olan aile hekimliği de yaş, cins, ırk, din ve hastalık ayırımı yapmadan bireylerin tüm sorunlarıyla ilgilenir. Bu anlamda madde bağımlılığından korunmada aile hekimleri ana babalar ve çocukların davranış ve tutumlarıyla ilgilenmeli; ana babaların tutumlarının, çocuklarının davranışları, tutumları ve kişilikleri üzerine olan etkilerilerini önemsemelidir.

This thesis, with a title about the effect of the family's attitude in high students school towards addictive substances assosicated behavior and attitudes is done in Family Medicine Clinic of Ankara Numune Training and Research Hospital by resident Dr Coskun Öztekin between Oct. 19th and Dec. 16th 2011.Đn this study, we aimed to assess the risk factors affecting attitudes against addictive substances in high school students with a selection of a sample having the ability to reflect Ankara.This study was undertaken by making face to face interviews with the individuals who were already chosen randomly in Akyurt, Bala a district in Çankaya. Sociodemographic data of each student who agreed to be included in the study were invistigated. The Students' Attitudes toward Addictive Substances Scale (LOBYMĐTÖ), as well as parental attitudes scale was applied. Results were analyzed using the program SPSS for Windows version 17.0. This study was made as a scanning model. During dataanalysis, two groupsof variableswiththe values of continuous variables were compared in terms of their unit. For data which meet the requirements of parametric test's pre-conditions the independent two sample t test, while for data which do not meet the requirements of parametric test's pre- conditions Mann-Whitney U test was used. With three or more than three groups of variables which have the values of continuous variables were compared in terms of their unit, for data which meet the requirements of parametric test independent one- way analysis of variance, while for data which do not meet the requirements of parametric test the Kruskal-Wallis test was used. As a result of one-way analysis of variance, in the comparison of variablesfound to be meaningful of multiple comparisons Tukey test, as well as Dunn's test was used as a result of Kruskal- Wallis test. Because of not meeting the requirements of parametric pre-conditions for the two continuous variables measured Spearman correlation analysis was conducted and perfusion diagrams were drawn. The level of significance set at p value of 0.05.Đn our study, negative attitudes against addictive substances among high school students were found to be associated with parental attitudes. The most negative attitude about substance use in students was the attitude of the parents were to be democratic. A positive relationship was less than democratic attitude in a protective demanding stance.The success of students in their lectures' notes has increased with the democratic attitude of the parents. Although smoking rate among the students was the lowest in the democratic attitude of the parents. The authoritarian attitudes of the parents, as well as the mother's protective demanding attitudehave increased smoking rate among children. The authoritarianattitude of the father against the mother's smoking status has created an impact in the opposite direction. While the democratic attitude of the father has increased the mother's occasional alcohol intake it has reduced her authoritarian and protective demanding attitude. The democratic attitude of the mother has increased her occasionally alcohol intake while her authoritarian attitude has reduced it. The democratic attitude of the father has increased the mother's occasionally alcohol intake while his authoritarian attitude has reduced her occasionally alcohol intake.Đn addittion, the democratic or protective demanding attitudes of the mother has decreased the mother's regular alcohol intake. The democratic or protective demanding attitudes of the father has also decreased the mother'sregular alcohol intake. Đn the democratic attitudes of the father and the mother father's occasional alcohol intake has increased. Đn the democratic attitudes of the mother and the authoritarian attitude of the father father's occasional alcohol intake has decreased.Today, the young peopleas well asin any subject they can also find information about addictive substances through internet, television and many other communication tools. Being defined as a chronic brain disease, addiction like the other chronic diseases it requires management and monitoring a lifetime. Rather than ignoring substance abuse taking measures to provide the young people with negative attitude towards substance abuse would be be the most clever way. Đn the psychosocial development of the human beings as well as the development of the attitudes about life, the parents' communicatation with their children and their attitudes has a citical importance.Substance abuse, associated with many factors including biological, psychological, social and genetic faktors, is a interdisciplinary subject. Family medicine as a biyopsikosoyal model-based discipline, takes care individuals without age, sex, race, religion, and disease distinction discrimination. Đn this sense, in substance addiction prevention process, physicians must be much more interested in parent's and children's behavior and attitudes and take care about the effects of the parent's atittudes on the children's behaviours, attitudes and personalities.