Çocukluk çağı aşıları ile ilgili ebeveynlerin bilgi ve tutumları

Abstract

AMAÇ: Çalışmamızda ebeveynlerin aşılar hakkındaki bilgi ve tutumlarının belirlenmesi ve aşı reddinin asıl nedenlerinin tespiti amaçlandı.YÖNTEM: Çalışmamız 1 Şubat 2018-1 Mayıs 2018 tarihleri arasında Ankara ilindeki çeşitli aile sağlığı merkezlerinde yapıldı. Bu aile sağlığı merkezlerine kayıtlı olan ve aşılama çağı çocuğu olan ebeveynlere 39 soruluk bir anket yüz yüze veya telefon aracılığı ile uygulandı. Verilerin istatistiksel analizi SPSS 20.0 paket veri programıyla yapıldı.BULGULAR: Aşılama kararına etki eden 4 faktör tespit edildi. Bu faktörler; `Yakın Çevrede Aşı Sonrası Yan Etki Varlığı (p<0.001)`, `Çocuğun Yaşı (p<0,001)`, `Aşı Hakkında Bilgi (p=0,002)` ve `Ebeveyn Eğitim Yılı (p=0,001)` idi. Aşı yaptırmak isteyen ebeveynlerin %36,7'sinin, aşı yaptırmak istemeyen ebeveynlerin ise %71,7'sinin yakın çevresinde aşı sonrası yan etki ile karşılaşmış olduğu görüldü (p<0,001). Aşı yaptırmak istemeyen ebeveynlerin çocuklarının yaşının, aşı yaptırmak isteyen ebeveynlerin çocuklarının yaşından daha düşük olduğu görüldü (p<0,001). Aşı yaptırmak isteyen ebeveynlerin %73,3'ü aşılar hakkında bilgi sahibi iken, aşı yaptırmak istemeyen ebeveynlerin %95'i aşı hakkında bilgi sahibiydi (p=0,002). Aşı yaptırmak istemeyen ebeveynlerin eğitim yılının aşı yaptırmak isteyen ebeveynlerden daha yüksek olduğu görüldü (p=0,001). Aşı yaptırmak istemeyen ebeveynler %39 oranında aşı içeriğine güvensizlik, %30 oranında aşıya bağlı yan etkiler, %12 oranında aşıların menşeinin yabancı olması, %4 oranında aşıların koruyuculuğun olmadığı inancı, %2,5 oranında dini inançlarına uygun olmadığı gerekçesiyle aşı yaptırmak istemediklerini belirtti. Aşı yaptırmak istemeyen ebeveynler aşılar ile ilgili bilgi kaynaklarının; %36 oranında internet, %22 oranında doktor-hemşire, %14 oranında kitap, %13 oranında TV-radyo-gazete, %12 oranında komşu-aile olduğunu belirtti.SONUÇ: Çalışmamızdaki bulgular doğrultusunda, aşılama çağı çocuğu olan ebeveynlere yakın çevresinde aşı yan etkisinin olup olmadığını sorgulayan anket uygulanması, ebeveynlere gebelik döneminden başlayarak aşılar ile ilgili sağlıklı bilgi verilmesi, internet ve sosyal medyada sağlıklı bilgi kaynaklarının artırılması, ebeveynlere aşılar hakkında bilgi verecek sağlık personelinin daha donanımlı hale getirilmesi, ebeveynlere daha yüksek kalitede akademik bilgiler temin edilmesinin bu problemin çözümüne katkı sağlayacağını düşünmekteyiz.ANAHTAR KELİMELER: Çocukluk, Aşı, Ebeveynler, Bilgi, Tutum

AIM: In our study, it was aimed to determine the knowledge and attitudes of parents about vaccines and to determine the main causes of the vaccine refusal.METHODS: Our study has been performed between February 1, 2018 and May 1, 2018 in Ankara at various family health centers. A questionnaire with a 39-sentence has been applied to the parents who were registered to these health care centers and who have children in the age of vaccination. The statistical analysis of the data was done by SPSS 20.0 packet data program.RESULTS: 4 factors affecting the decision about the vaccination were detected. These factors are `Presence of post-vaccine side effect in the neighborhood (p<0.001)`, `The age of child (p<0.001)`, `Information about vaccines (p=0.002)` and `Education year of parents (p=0.001)`. It was observed that 36.7% of the parents who want to get the vaccine and 71.7% of the parents who reject to get vaccine, were encountered the post vaccine side effects in the neighborhood (p<0,001). The age of the children of parents who rejected to be vaccinated was found to be lower than those parents who wanted to take the vaccine (p<0,001). 73.3% of the parents who wanted to have a vaccine were aware of the vaccines, while 95% of the parents who refused to be vaccinated had information about the vaccine (p = 0.002). Parents who refused to have a vaccination were found to have a higher education year than those parents who wanted to have a vaccine (p = 0.001). The parents stated that they do not want to be vaccinated due to insecurity of the vaccine content in 39%, vaccine-related side effects in 30%, foreign origin of vaccines in 12% and being unsuitable for religious beliefs in 2,5%. The source of information about vaccines for parents who refused to get vaccines are internet in 36%, doctor-nurse in 22%, books in %14, tv-radio-newspaper in %13, neighbor and family in 12%.CONCLUSION: According to the findings of our study, we think that to apply a questionnaire which questioning whether there is a vaccine side effect in the neighborhood of the parents who have children in the age of vaccination, to give parents information about vaccines beginning of pregnancy, to increase reliable sources of information in the internet, the written and visual media, to make health care providers more knowledgeable about vaccines and to provide higher quality academic information to parents will contribute to the solution of this problem.KEYWORDS: Childhood, Vaccines, Parents, Knowledge, Attitude