Evde sağlık hastalarına bakan hasta yakınlarının aile işlevlerinin değerlendirilmesi

Abstract

AMAÇ: Bu araştırmada evde sağlık hastasına bakan hasta yakınlarının aile işlevlerinin değerlendirilmesi ve bu konuyla ilgili yapılacak çalışmalara yardımcı olmak amaçlanmıştır.GEREÇ VE YÖNTEM: Gözlemsel, Analitik(Korelasyonel) ve Prospektif yöntemlerle yürütülen Kalitatif ve Kantitatif (Miks) tipteki bir çalışmadır. Çalışmaya Ekim 2018- Şubat 2019 tarihleri içinde, Sağlık Bilimleri Üniversitesi Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi Evde Sağlık Birimine kayıtlı olan hastalara bakan hasta yakınlarından 77 kişi ile evde sağlık hastasına bakım vermeyen gönüllülerden oluşan 77 kişi olmak üzere toplamda 154 kişi katıldı. Çalışmaya katılanlara sosyo-demografik özelliklerini değerlendirmek amacıyla veri toplama formu ve Mc Master Aile Değerlendirme Ölçeği(ADÖ) uygulandı. Analiz için SPSS 22.0 paket programı kullanıldı. BULGULAR: Çalışmaya katılanların %72,1'i kadın; %27,9'u erkek cinsiyet idi. Vaka grubunun yaş ortalaması 51,56 iken kontrol grubunun yaş ortalaması ise 46,78 idi (p =0,013).Bakım verenlerin %66,2'si evli; bakım vermeyenlerin ise % 89,6'sı evliydi(p=0,002). Çalışmaya katılanların %77,9'u aktif çalışmıyorken; % 59,1'i ev hanımı idi. Eğitim yılı ortalamaları 9,03±4,07 yıl idi. Modelimize göre bakım verenlerle kontrol grubu arasında Aile Değerlendirme Ölçeği'nin 'Roller'(p<0,001) ve 'Gereken İlgiyi Gösterme'(p=0,008) boyutları üzerinde anlamlı fark vardı. Bu boyutlarda bakım verenlerde aile işlevlerinde bozulma mevcuttu. Bakım verenlerde eğitim yılının (p<0,001) 'Roller' işlevini olumsuz etkilediği görüldü. Aktif çalışmanın 'İletişim' üzerine olumlu etkisi görüldü.' Gereken ilgiyi gösterme' üzerine çocuk sahibi olmanın olumsuz, bakım verende ise evde bakım süresindeki artışın olumlu etkisi saptandı. 'Duygusal tepki verebilme' işlevinde ise kadınlar daha başarılıydı.SONUÇ: Evde sağlık hastasına bakan hasta yakınlarının aile işlevlerinin olumsuz yönde etkilendiği görüldü. Bakım veren bireylerin sosyal ve psikolojik olarak desteklenmesi, Evde Sağlık Hizmetleri tarafından bakım veren bireylere yönelik faaliyetler yapılması aile işlevlerinde düzelme sağlayabilir.ANAHTAR KELİMELER: Aile İşlevleri, Bakım Veren, Evde Sağlık Hizmeti.

AIM: In this study, evaluating the family functions of the patient's relatives who are caring for home health patients and helping the studies to be done on this subject are aimed.MATERİAL AND METHOD: This study is a Qualitative and Quantitative (Mixed) study which is conducted with Observational, Analytical (Correlative) and Prospective methods. Between October 2018 and February 2019, a total of 154 people participated in the study, 77 of whom were relatives of patients who were enrolled in the Home Health Unit of the Health Sciences University Keçiören Training and Research Hospital and 77 of volunteers who did not care for the home health patient. In order to evaluate socio-demographic characteristics, data collection form and Mc Master Family Assessment Device (FAD) were applied to the participants. SPSS 22.0 software was used for analysis.RESULTS: 111(72.1%) of the participants were female, while 33 (27.9%) were male. The mean age of the case group was 51.56, while the mean age of the control group was 46.78 (p = 0.013). 66.2% of the caregivers were married; 89.6% of those who are not caregiver were married (p = 0.002). 77.9% of the participants were not active; 59.1% were housewives. The mean education year was 9.03 ± 4.07 years. According to our model, there was a significant difference between the caregivers and the control group on the Roles '(p <0.001) and 'Affective Involvement' (p = 0.008) dimensions of the Family Assessment Device. Caregivers of these dimensions had deterioration in family functions. In addition, it was seen that the year of education (p <0.001) in caregivers is negatively affected on 'Roles'function. It was found that active work had a positive effect on 'Communication'. It was also investigated that having children had negative effects on all the groups for showing the 'Affective Involvement', however; the increase of home-care-duration had positive effects on caregivers. In the 'Affective Responsiveness' function, women were more successful than men. CONCLUSİON: It is concluded that family functions of the relatives of the patients who were caring for the home health patient were negatively affected. Moreover, both supporting caregivers in terms of socially and psychologically< and organizing activities for caregivers who works for Home Health Services can be efficient for regulating family functions.KEY WORDS: Care giver, Family Functions, Home health care.