Otolog periferik kan kök hücre transplantasyonu sonrası hematopoetik engraftman gelişme süresini etkileyen faktörler

Abstract

ÖZET Yüksek doz kemoterapi ve otolog periferik kan kök hücre desteği relaps yapmış lenfoma ve lösemilerde uzamış hastalıksız sağ kalım ve bazı solid tümörlerde daha uzun süren tam cevap sağlar. Kemik iliği engraftmanı sağlanıncaya kadar sürecek 2-4 haftalık aplazi dönemindeki enfeksiyöz ve kanama komplikasyonları en belirgin morbidite ve mortalite nedenidir. Bu nedenle nötrofil ve trombosit engraftman zamanı çok önemlidir. Miyeloablasyondan sonra periferik kan kök hücrelerin infüzyonunu takiben engraftmanın gelişimi ile ilgili olabilecek faktörleri belirlemek için, iki transplantasyon merkezinde (GATA ve AÜTF KİT merkezleri) PKKHT uygulanan 43 olgu çalışmaya alındı (13-62 yaşlarında). Olgularda histolojik olarak Hodgkin hastalığı (15), non-Hodgkin lenfoma(13), AML(9), multiple myeloma(3), germ hücreli tümör(2) ve meme kanseri(l) tanıları mevcuttu. 500/mm3 nötrofil ve 50000/mm3 trombosit sayılarına sırasıyla median 14 ve 26 günde ulaşıldı. Kemik iliği engraftmanı gelişim sürelerine etkileri araştırılan faktörler: Olguların yaşları, transplantasyon öncesi dönemde uygulanan radyoterapi ve kemoterapi, infüzyondan sonra uygulanan büyüme faktör tipi (G-CSF veya GM-CSF), infüze edilen toplam mononükleer ve CD34+ hücre sayısı, toplanan ürünün hacmi, transplantasyondan sonra engraftman gelişinceye kadar geçen ateşli gün sayısı. Bu faktörlerin hepsinin birden kemik iliği yenilenmesine etkileri lineer regresyonla değerlendirildi. Verilerimize göre, nötrofil engraftmanı olguların daha önce kemoterapi görmeleri ile (p =0.011) ve ateşli gün sayısı ile (p=0.0002) negatif korelasyon gösterdi, diğer faktörlerle ilişkili bulunmadı. Trombosit engraftmanı ile sadece ateşli gün sayısı korelasyon gösterdi (p=0.0013). Kemik iliği yenilenmesini artırmada optimal PKKHT protokolü henüz belirgin değildir. Miyeloablatif tedaviden sonra hematopoetik yenilenmeyi hızlandırmak için, engraftmanı etkileyen diğer faktörleri içeren daha fazla çalışmaya gereksinim vardır. 48

SUMMARY Factors Affecting Hematopoietic Engraftment After Periferal Blood Stem Cell Transplantation (PBSCT) High dose chemotherapy with autologous peripheral blood stem cell support achieves prolonged relapse-free survival in relapsed lymphomas and leukemias and has provided durable complete responses in certain solid tumors. The principal morbidity and mortality result from the infectious and bleeding complications during 2-4 week aplasia until the bone marrow autograft can recover. So, time to achieve neutrophil and platelet engraftment is very important. To determine the factors that might be involved in successful engraftment following administration of autologous peripheral blood stem cells after myeloablation, we examined 43 patients (13-62 years of age) undergone PBSCT in two transplantation centers (GATA and AÜTF BMT Centers). Patients were histologically confirmed as Hodgkin's disease (15), non-Hodgkin's lymphoma(13), AML(9), multiple myeloma(3), germ cell tumor(2) and breast cancer(l). The median time to achieve 500/mm3 neutrophils and 50000/mm3 platelets was 14 and 26 days, respectively. Factors investigated in an attempt to determine their effects on marrow engraftment were: The ages of cases, radiotherapy and chemotherapy applied in pretransplantation period, the growth factor used (G-CSF or GM-CSF) after infusion, the total numbers of mononucleer cells and CD34+ cells infused, total blood volume pheresed and the number of days with fever in post -transplant period. The overall effect of all of these factors on marrow recovery was evaluated at the same time by lineer regression. Our data showed that neutrophil engraftment negatively correlated with prior exposure to chemotherapy (p =0.011) as well as days passed with fever (p =0.0002) but not the other factors. And only the number of days with fever was correlated with platelet recovery (p =0.0013). The optimal schedule of PBSCT protocol is not known to enhance bone marrow recovery. More work is required to study other factors affecting engraftment in an effort to further increase hematopoietic constitution after myeloablative therapy. 49