Gülhane Askeri Tıp Akademisi'nde görev yapan gıda ile ilgili personelin hijyen konusunda eğitimleri

Abstract

ÖZET Amaçlar: Bu araştırma ile besin elleyicilerini kişisel hijyen ve besin hijyeni konularında eğitmek ve bu eğitimin etkinliğini araştırmayı amaçladık. Gereç-Yöntem: Bir müdahale araştırması olarak planlanan bu araştırma Gülhane Askeri Tıp Akademisi mutfaklarında görev yapan 83 personelden 78'inin katılımı ile Kasım 1999-Ağustos 2000 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Görsel ve yazılı eğitim materyalleri GATA Halk Sağlığı AD. tarafından geliştirilmiş ve eğitime dahil olmayan besinlerle ilgili personeller üzerinde ön denemesi yapılmıştır. Araştırmaya katılanların bilgi düzeyleri ve tutumları eğitimden önce, eğitimden hemen sonra ve eğitimden 1 ay sonra bir anket formu aracılığı ile değerlendirilmiştir. Bilgi sorularından 50 puan ve üzerinde alanlar başarılı kabul edilmişlerdir. Çalışanların el hijyenleri el kültürleri ile değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bunun için eğitimden önce ve eğitimden 1 ay sonra ellerini yıkamadan önce kültürleri alınmıştır. Kültürler buyyon ile doldurulan steril eldivenlerde katılımcının elini 3 dakika süre ile yıkaması yoluyla alınmış, alınan kültürler kanlı agar ve EMB ağarlara ekilmiştir. Üreyen kolonilerin identifikasyonunda öncelikle manuel yöntemler kullanılmış, bazı koloniler için API kitlerine başvurulmuştur. Sonuçlar: eğitim öncesi, eğitimden hemen sonra ve eğitimden 1 ay sonra ki başarı hızları sırasıyla %35.9, %88.5, %84.2 olarak bulunmuştur. Eğitim öncesi ile eğitimden hemen sonraki başarı durumları karşılaştırıldığında Rölatif Etkinlik=5.57, Atfedilen Etkinlik= %52.6, Etkinlik Oranı=%82.1 olarak bulunmuştur. Eğitim öncesi ile eğitimden 1 ay sonra karşılaştırıldığında ise aynı değerler sırasıyla 4.06, %48.3, %75.4 olarak bulunmuştur. 78 personelin el kültürlerinde 74 kişinin Koagulaz (-)stafilokok, 58 kişinin Staf Aureus, 16 kişinin enterokok, 14 kişinin difteroid basil, 2 kişinin E. Coli, 1 kişide de diğer bakteriler saptanmıştır. Eğitimden 1 ay sonra ulaşılan 76 kişide aynı bakteriler sırasıyla 73,62,16,10,4,2 kişide saptanmıştır. İki değerlendirme arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0.05). Eğitimden önceki toplam koloni sayısı 11,100+21,500 cfu/ml, eğitimden 1 ay sonraki toplam koloni sayısı 8,803+13,400 olarak bulunmuştur, iki değerlendirme arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır (p>0.05). Tartışma: bu araştırma sonunda şunu söyleyebiliriz. Eğitim besin elleyicilerin besin hijyeni konusunda bilgi düzeyini arttırmış ve bu artış eğitimden bir ay sonra büyük ölçüde devam etmiştir. Bu çalışmaya katılan personelin el hijyeni, ellerinde normal flora dışı bakterilerin üremesi nedeniyle ve ellerinde üreyen mikroorganizma koloni sayısının fazlalığı nedeniyle `iyi` olarak değerlendirilmemiştir. Ayrıca el kültürü sonuçları eğitimle istatistiksel olarak değişiklik göstermemiştir. 81

İNGİLİZCE ÖZET: Objective: In this study we aimed to educate the food handlers on food and personal hygiene, and to determined the effectivity of this education. Methods: We planned this study as a intervention research, and performed it among 78 of 83 personal working in catering services of Gülhane Military Medical Academy (GATA), in October 1999-July 2000. Visual and written education materials made by GATA Department of Public Health, were priory tried in some catering services which were not included in this study. Knowledge and attitude of personal in the study were examined before education, just after education and one month later with a questionnaire. In the knowledge questions fifty points and above were accepted as successful. The personal hand hygiene were determined with hand culture. The personal did not wash their hands prior to hand cultures. Cultures was made by washing left hands in sterile gloves full of broth. This material was edit to blood agar and EMB plate by tube dilution. Mainly colony identification was made manually, API (Analytical Profil Index) kits were used if required. Results: Success rate were 35.9%, 88.5%, 84.2% before education, just after education, and one month after education respectively. In comparing success rate before education and just after education relative effectivity, attributable effectivity, effectiveness rate were found as 5.57, 52.6% and 82.1 respectively. In comparing success rates before education and one month after education relative effectivity, attributable effectivity, effectiveness rate were found as 4.06, 48.3%, 75.4% respectively. There was statistically significant differences between success rates before education, just after education and one month later. Amount 78 personal joining the study, Coagulas (-) Stafylococ, Stafylococcus aureus, enterococcus, difteroid bacilles, E. Coli, and others were growth in the hands of personal 74,58,16,14,2,1 respectively. Amount the reached one month after education this numbers were 73, 62, 16, 10, 4, 2. The differences between two cultures was not statistically significant (p>0.05). Colony numbers before and after education were 11,100+21,500 cfu/ml, 8,803+13,400 cfu/ml respectively. The differences was not statistically significant (p>0.05). Conclusion: In this study we found that education is effective in increasing the food hygiene knowledge of food handlers. Furthermore it was found that this effect was greatly continuing one month later. Hand hygiene of food handlers, who were in this study, was not good because there were bacterials out of endogenous flora and colony numbers were high. Even if not statistically significant reduction by education. 82