2005-2010 yılları arasında nefroloji bölümünde takip edilen son dönem böbrek yetmezliği hastalarının retrospektif analizi

Abstract

ÖZETGiriş: Tıp alanındaki ilerlemelere ve artan teknolojik imkânlara rağmen son dönem böbrek yetmezliği (SDBY) bir ülkenin sağlık hizmetlerinde kalite, yeterlilik, etkinlik ve organizasyon gücünün zorlandığı hastalıkların başında gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, SDBY'si olan hastaların demografik özelliklerini saptayıp bu hastalığın erken dönemde teşhis, tedavi ve takibinde birinci basamak sağlık hizmetlerinin sunumunda görevli olan Aile Hekimliği Uzmanı / Aile Hekimlerinin farkındalığını artırmaktır.Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı kesitsel nitelikteki bu araştırma 2005-2010 yılları arasında GATA Nefroloji BD tarafından takip edilen 469 SDBY tanısı alan hastalar üzerinde yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket istatistik programına aktarılarak bilgisayar ortamında analiz edilmiştir.Bulgular: Araştırma grubumuzdaki son dönem böbrek yetmezliği hastalarının %71.2'si erkek, %28.8'i kadındı. Çalışmamızda erkeklerin yaş ortalaması 51.39±20.35, kadınların yaş ortalaması 53.17±18.87 olarak bulundu. Hastaların yaş grupları incelendiğinde son dönem böbrek yetmezliği gelişmiş olan hastaların %37.6'sı 20-44 yaş grubunda, %33'ü 65 yaş ve üzerinde idi. SDBY'nin yaş gruplarına göre dağılımında istatiksel olarak anlamlı fark vardı (p<0.005). Hipertansiyon, tüm yaş gruplarında en sık görülen ek hastalıktı. Ek hastalıkların yaş gruplarına göre dağılımında istatiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0.001). Farklı yaş grubunda bulunan SDBY hastalarında farklı hastalıklar eşlik etmekteydi. HT 20-44 da en sık, DM+HT birlikteli 65 yaş ve üzerinde daha sıktı.Böbrek nakli uygulanan SDBY'li hastalar incelendiğinde; böbrek nakillerinin %64.4'ü (N=87) canlı vericiden, %35.6'sı (n=48) kadavradan yapılmıştı. Canlı vericinin % 48.3 (N=42)'ünü anneler oluşturuyordu.Toplam 88 hastaya biyopsi (65'i erkek, 23'ü kadın) yapılmıştı. Tüm biyopsi yapılan hastalar ele alındığında FSGS en sık rastlanan histopatolojik tanıydı (%29.3).Sonuç: Çalışmamızda SDBY hastalarında en sık oranda bulduğumuz hipertansiyon ve ikinci olarak diyabet hastalığı gibi ek hastalıklar aynı zamanda böbrek yetmezliğinin en sık nedeni olan hastalıklardır. SDBY'ye neden olan hastalıkların erken dönemde teşhis, tedavi ve takibinde birinci basamak sağlık hizmeti sunumunda görevli olan Aile Hekimliği Uzmanları ve Aile Hekimlerine önemli görevler düşmektedir. Türkiye'de uygulanan aile hekimliği modeli ile tüm hastaların Aile Hekimlerince kaydedilip muayene ve takiplerinin iyi bir şekilde yapılması ile Aile Hekimleri ülkemizde kronik hastalıkların önlenmesinde ve tedavi maliyetlerinin azaltılmasında etkin bir rol oynayacaktır.Anahtar Kelimeler: Son Dönem Böbrek Yetmezliği, Böbrek biyopsisi, Böbrek Nakli, Hipertansiyon, Diyabet,

SUMMARYAim: Despite developments and technical progress in medicine, end stage renal failure (ESRF) still remains to be a challenging medical problem. The aim of this study was to summarize the demographic and clinical features of these patients and to draw attention towards those clinical manifestations that would be commonly seen during the clinical practice of family physicians.Methods: The files of 469 ESRF patients who had been followed in GATA nephrology department between 2005-2010 were retrospectively reviewed. Data were analysed bu using Statistical Package for Social Sciences.Results: The distribution of males and females were 71.2% and 28.8%, respectively. Mean age of males was 51.39±20.35 years and that of femlaes was 53.17±18.87 years. Concerning the age distribution of the patients, 37.6% was between 20-44 years and 33% was 65 years or older. The frequencies of concomitant diseases were statistically different among age groups (p<0.001). Hypertension was the most common accompanying disorder followed by diabetes mellitus in every group. Renal tranplantations were performed from live donors (64.4%, N=87) and from cadavers (35.6%, N=48). Mothers constituted 48.3% (N=42) of the live donors. Biopsy was done in 88 patients (65 males, 23 females) and focal segmental glomerulosclerosis was found to be the most common underlying histopathology (29.3%).Conclusions: In the light of results, hypertension and diabetes mellitus were found to be the most common concomitant disorders in end stage renal failure patients. Drawing attention to the fact that patients with these disorders are commonly seen by family physicians during daily practice, we imply that family physicians should play more significant roles in the early diagnosis and follow up of patients with renal disorder, especially trying to avoid end stage renal disease.Key words: End stage renal failure, hypertension, diabetes mellitus, renal biopsy, transplantation