Hipertiroidi hastalarında radyoaktif iyot (I-131) tedavi başarısını etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Hipertiroidi tiroid bezinde hormon üretiminin artması ve dokuların dolaşımda bulunan fazla tiroid hormonlarına maruz kalmasıdır. En sık sebepleri Graves hastalığı, toksik multinodüler guatr ve toksik adenomdur. Radyoaktif iyot tedavisinde amaç hastaların ötiroidik veya hipotiroidik hale getirilmesidir. Tedavi sonrasında bazı hastalarda hipertiroidi devam etmekte veya nüks gelişmektedir. Biz bu çalışmamızda hipertiroidi hastalarında radyoaktif iyot tedavisinin başarısını etkileyen faktörleri incelemeyi amaçladık.Çalışmamızda Kayseri Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Polikliniği'nde 2013-2016 yılları arasında takip edilmiş, hipertiroidi nedeniyle radyoaktif iyot tedavisi almış, en az 6 ay süre ile takip edilmiş, klinik ve laboratuvar verileri kayıtlı 79 hastanın verileri retrospektif olarak incelendi. Tanılarına göre gruplandığında 33 (%42) Graves hastalığı, 9 (%11) toksik multinodüler guatr, 37 (%47) toksik adenom tanılı hasta bulunmaktaydı. Hastaların 17'si (%21) erkek, 62'si (%79) kadın olup yaş ortalamaları 56,5±16,80 idi. Tedavi sonrası hipotiroidi ve ötiroidi başarılı, hipertiroidi veya nüks gelişimi ise tedavi başarısızlığı olarak kabul edildi. Tedavi sonrası 71 (%89) hastada hipotiroidi veya ötiroidi sonucuyla tedavi başarısı sağlanırken 8 (%11) hastada ise tedavi başarısızdı. Toksik multinodüler guatr ve toksik adenomda tedavi başarısı %100 iken Graves hastalarında başarı oranı %75,7 olarak saptandı. Tedavi öncesinde antitiroid ilaç kullanım süresinin kısa olması, tanı anında serbest T4'ün daha düşük olması ve tiroid hacminin normal olması ile tedavi başarısı arasında pozitif korelasyon saptandı. Tüm alt gruplar dikkate alındığında 9,8 ayda tedavi başarısı %90 bulundu. Toksik multinodüler guatr hastalarında tedaviye yanıt en erken, Graves hastalarında ise tedaviye yanıt en geç ortaya çıktı. Antitiroid ilaç kullanmayan hastalarda, kullanan hastalara göre tedavi yanıtı daha erken ortaya çıktı. Hipertiroidi hastalarının tanı anında bakılan sT4 değerinin her 1ng/dl artışının tedavi başarısını 1,42 kat azalttığı, nodül boyutundaki her 1 mm artışın ise tedavi başarısını 1,07 kat azalttığı saptandı (p<0,05).Radyoaktif iyot tedavisi, hipertiroidi hastalarında başarılı bir tedavi yöntemidir. Ancak bu tedavinin başarısını etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörlerin açıklığa kavuşabilmesi için, daha fazla vaka ile uzun süreli prospektif araştırmalar yapılması klinik pratikte kullanılabilecek daha güvenilir veriler sağlayacaktır.Anahtar sözcükler:Hipertiroidi, radyoaktif iyot tedavisi, metimazol, propiltiyourasil, tedavi etkinliği.

ABSTRACTHyperthyroidism is an increase in hormone production in the thyroid gland and exposure of tissues to the circulating thyroid glands hormones. The most common causes are Graves disease, toxic multinodular goiter and toxic adenoma. The purpose of radioactive iodine treatment is to make patients become euthyroid or hypothyoroid. Despite treatment, hyperthyroidism persists in some patients or recurrence develops. The aim of our study is to investigate the factors affecting the success of radioactive iodine treatment in hyperthyroidism.In this retrospective study, clinic and laboratory data were recorded in Kayseri Training and Research Hospital, Endocrinology and Metabolism Diseases Polyclinic in 2013-2016. Patients who received RAI treatment and the patients who is observed for at least 6 months were accepted for these study. A total of 79 patients were included in the study. There were 33 (42%) Graves disease, 9 (11%) toxic multinodular goitre and 37 (47%) toxic adenomatous patients when grouped according to the patients' diagnoses. Mean age was 56.5 ± 16,80. 17 patients (21%) were male and 62 (79%) were female. After treatment, development of hypothyroidism or euthyroidism were successful, hyperthyroidism or recurrence was considered as treatment failure. In 71 (89%) patients after treatment, hypothyroidism or euthyroidism resulted in treatment success, whereas in 8 (11%) patients, the treatment failed due to recurrence or persistent disease. The success rate of toxic multinodular goitre and toxic adenoma was 100% while the success rate in Graves' patients was 75.7%. There was a positive correlation between treatment success and short-time period using of antithyroid medication before treatment, low free-T4 detecting at the moment of diagnosis of hyperthyroidism and normal thyroid volume. When all subgroups were considered, treatment success was 90% at 9.8 months. The treatment response was the earliest in toxic multinodular goitre patients and the latest treatment response in Graves patients. Patients who did not use antithyroid drugs improved faster than patients who used antithyroid drugs. It was determined that each 1 ng/dL increase in the sT4 value observed at the time of diagnosis of hyperthyroid patients decreased the treatment success by 1.42 times and that 1 mm increase in nodule size decreased the treatment success by 1.07 times (p<0,05). Radioactive iodine therapy is a successful treatment in patients with hyperthyroidism. However, there are many factors that affect the success of this treatment. In order for these factors to be clear, prospective long-term studies with more cases will provide more reliable data that can be used in clinical practice.Key Words:Hyperthyroidism, radioactive iodine therapy, methimazole, propylthiouracil, treatment efficacy.