Kararlı koroner arter hastalarında koroner arter hastalığı konsorsiyum skoru ve fetuin-a düzeyi ile koroner kalsifikasyon ve koroner arter hastalığı yaygınlığının ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Giriş: Ülkemizdeki ve dünyadaki kardiyovasküler alanda yapılan çalışmalar ve yaşanan gelişmelere rağmen koroner arter hastalığı gelişmiş ülkelerde mortalite ve morbitenin en önemli nedeni olamaya devam etmektedir. Bu güne kadar ateroskleroz için tanımlanan yaş, cinsiyet, hipertansiyon, sigara, obezite, diyabet, dislipidemi gibi risk faktörlerinden başka birçok alanda risk faktörleri bulunmuş, çalışmalar yapılmış ve yapılmaktadır. Hastaların risk faktörlerinin çeşitli varyasyonları ile koroner arter hastalığı olasılık skorları oluşturulmuş, klinisyenlere yol göstermesi açısından bu skorlarda yeni geliştirmeler yapılmaktadır. Bu yeni geliştirilen skorlardan birisi olan KAH ( Koroner Arter Hastalığı ) konsorsiyum temel ve klinik skorları, kararlı koroner arter hastalarında test öncesi hastalık ihtimalini göstermek için geliştirilmiştir. KAH konsorsiyum temel skor; yaş, cinsiyet, göğüs ağrısı paramatrelerinin ileri istatiksel yöntemler ile geliştirilmesi ile oluşturulmuştur. KAH konsorsiyum klinik skorda ise yaş, cinsiyet, göğüs ağrısı parametrelerine diyabet, sigara kullanımı, hipertansiyon, ve dislipidemi parametreleri eklenmiştir. Biz bu çalışmamızda kararlı koroner arter hastalığı tanısıyla girişimsel koroner anjiografi endikasyonu konularak servisimize yatırılan hastalarda, KAH konsorsiyum temel ve klinik skorlarına serum fetuin-a düzeyi, karotis intima media kalınlığı(KİMK), vücut kitle indeksi(VKİ) parametrelerini de ekleyerek kroner anjiografi sonuçlarından floroskopik olarak koroner arter kalsifikasyonu varlığı ve SYNTAX (Synergy between PCI with TAXUS and Cardiac Surgery ) skoru ile belirlenen koroner hastalık yaygınlığının ilişkisini incelemeyi amaçladık. Çalışma sonunda koroner arter hastalığı risk faktörü olan koroner kalsifikasyonun tespiti için kullanılan koroner kalsiyum skoruna alternatif daha pratik uygulanabilir, ekonomik ve radyasyon içermeyen bir parametre belirlemek amaçlandı.Hastalar ve yöntem: Kliniğimize Temmuz 2017- Aralık 2017 tarihleri arasında kararlı koroner arter hastalığı tanısı konularak girişimsel koroner anjiografi kararı verilerek yatırılan 40 ile 90 yaş arasında kadın ve erkek hastalar çalışmaya alındı. Hastaların onamları alındıktan sonra KAH konsorsiyum temel ve klinik skorları ile vücut kitle indeksi, karotis intima media kalınlıkları ve rutin kan tahlilleri ile birlikte serum fetuin-a düzeyi bakılmak üzere kanları alındı. Bilinen kronik böbrek veya karaciğer hastalığı, kronik inflamatuar hastalığı, malignensi öyküsü, aktif enfeksiyonu olan, akut koroner sendrom tanısı alan, osteoporoz tanısı almış veya kalsiyum metabolizmasını etkileyen ilaç kullanan hastalar çalışmaya alınmadı. Hastaların koroner anjiografi görüntüleri yatış endikasyonu koyan hekimi tarafından görüntülendi. Hastaların karotis intima media kalınlıkları Philips marka HD 11XE revision 2.0.8 model ekokardiyografi cihazı, L12-3 vasküler probu kullanılarak Q-Lab programı ile kaydedildi. 142 hasta ile istatistiksel analiz yapıldı. Hastaların verileriyle SYNTAX skoru yüksek ( >22 ) ve düşük ( ≤22 ) olan ile koroner anjiografisinde kalsifikasyon olan ve olmayan olmak üzere dört ayrı grup oluşturuldu. İstatistik programı olarak ''SPSS for Windows, versiyon 24.0, SPSS Inc, Chicago, Illinois, USA` kullanıldı. Sürekli değişken veriler için ortalama ± standart sapma, kategorik değişkenler için ise grafik, sayılar, yüzdeler şeklinde ifade edildi. SYNTAX düşük, SYNTAX yüksek, kalsifikasyon olan ve kalsifikasyon olmayan gruplarında SYNTAX düşük ve kalsifikasyon olanların örneklem sayısı 30'dan az olduğundan normal dağılım göstermemiş ve nonparametrik test kullanılmıştır. İki grup arasındaki farklılığı test etmek üzere Mann Whitney U testi ile istatistiksel değerlendirme yapıldı. 0.05'in altındaki p değerleri anlamlı kabul edildi. Araştırmaya katılanların Yaş, VKİ, Fetuin-a, KİMK, KAH Klinik, KAH Temel sıra ortalamasının SYNTAX değerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek üzere, Mann Whitney U testi yapılmıştır. Araştırmaya katılanların Yaş, VKİ, Fetuin-a, KİMK, KAH Klinik, KAH Temel sıra ortalamasının kalsifikasyon olup olmama durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek üzere, Mann Whitney U testi yapılmıştır.Bulgular: Araştırmada katılımcıların Yaş( 69,18'e karşı 88,56 p=0,068), VKİ( 72,76'e karşı 62,24 p=0,322), Fetuin-A( 69,49'e karşı 86,29 p=0,114) sıra ortalamalarının SYNTAX değerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği görülmektedir(p>0,05). Araştırmada katılımcıların KİMK( 68,90'e karşı 90,59 p=0,041) sıra ortalamasının SYNTAX değerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği görülmektedir(p<0,05). Buna göre SYNTAX değeri yüksek olanların KİMK değeri, SYNTAX düşük olanlara göre daha yüksektir. Araştırmada katılımcıların KAH Klinik (65,52'e karşı 115,47 p=0,00) sıra ortalamasının SYNTAX değerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği görülmektedir (p<0,05). Buna göre SYNTAX değeri yüksek olanların KAH Klinik değeri, SYNTAX düşük olanlara göre daha yüksektir. Araştırmada katılımcıların KAH Temel (66,20'e karşı 110,47 p=0,00) sıra ortalamasının SYNTAX değerine göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği görülmektedir (p<0,05). Buna SYNTAX değeri yüksek olanların KAH Temel değeri, SYNTAX düşük olanlara göre daha yüksektir. Araştırmada katılımcıların VKİ( 58,46'e karşı 74,15 p=0,088) sıra ortalamasının kalsifikasyon olup olmama durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediği görülmektedir (p>0,05). Bu durum bize kalsifikasyon olup olmama durumunun VKİ sıra ortalaması üzerinde önemli bir rol oynamadığının göstergesidir. Araştırmada katılımcıların Yaş( 98,38'e karşı 66,03 p=0,00), Fetuin-a( 87,38'e karşı 68,27 p=0,038), KİMK(93,65'e karşı 67,00) p=0,004, KAH Klinik(123,38'e karşı 60,95 p=0,00, KAH Temel(115,79'e karşı62,49 p=0,00) sıra ortalamasının kalsifikasyon olup olmama durumuna göre istatistiksel olarak anlamlı farklılık gösterdiği görülmektedir (p<0,05). Buna göre kalsifikasyon olanların Yaş, Fetuin-a, KİMK, KAH Klinik, KAH Temel değerlerinin kalsifikasyon olmayanlara göre daha yüksek olduğu görülmüştür.Sonuç: Girişimsel koroner anjiografi görüntülerine göre floroskopik koroner kalsifikasyon varlığı ile SYNTAX skoruna göre koroner hastalık yaygınlığını göstermede KAH konsorsiyum temel ve klinik skorlarının yüksekliği yol gösterici olmuşlardır. KİMK, koroner kalsifikasyonu tahmin etmek için kolay uygulanabilir, non-invaziv, pratik ve radyasyon içermeyen bir tetkik olarak gözükmektedir. Artmış KİMK koroner kalsifikasyon varlığı için önemli bir risk faktörüdür. Serum fetuin-a düzeyi ise seçilmiş hastalarda kullanıldığı takdirde koroner kalsifikasyon hakkında fikir vermekle birlikte çelişkili sonuçlar vermiştir.

AbstractDespite the developments in our country and the world, CAD is still the biggest cause of mortality and morbidity in developed countries. Until today many risk factors for aterosclerosis, like age, gender, hypertension, smoking, obesity, diabetes, dislipidemia has been found. CAD probabitility scores has been developed using various combinations of risk factors to give some insight to the clinicians. CAD consortium basic and clinic scores is one of these new developed scores to show the probability of disease at stable CAD patients. CAD consortium basic score has been developed with high statistical methods using age, gender, chest pain parameters. In CAD consortium clinic score parameters like diabetes, smoking, hypertension and dyslipidemia added to these parameters. In our study, we aimed to investigate the correlation between CAD prevalance identified with SYNTAX and adding fetuin-a levels, carotis intima media thickness, body mass index parameters to the CAD consortium basic and clinic scores flouroscopically proven coronary artery calcifications. At the end of the study, we aim to define a more practical, cheaper and radiation-free parameter to determinate coronary calcifications.MethodMale and female patients hospitalized to our clinic between July 2017 and December 2017 with stable CAD diagnosis, aged between 40 and 90 and have an invasive coronary angiography plan are included to the study. Patients with known chronic kidney or liver disases, chronic inflammatory diseases, malignancy, acute infection, acute coronary syndrome, osteoporosis or taking medication effecting calcium metabolism were excluded from the study. Coronay angiography studies of the patients examined by the clinician decided to hospitalize the patient. The thickness of carotis intima media of the patients had been measured with Phillips HD 11XE revision 2.0.8 echocardiograph, using L 12-3 vasculary probe and saved with Q-Lab program. Statistical analysises were made with 142 patients. Using the data of patients four seperate groups were made, low (≤22) SYNTAX score, high (>22) SYNTAX score and with or without calcification at coronary angiography. `SPSS for Windows, version 24.0, SPSS Inc, Chicago, Illinois, USA` program was used for statistical analysis. Result: Elevation of CAD consortium basic and clinic scores were guiding to show the prevalance of CAD. Carotis intima media thickness seems to be an easy-to-use, non-invasive, practical and radiation-free way to predict the coronary calcifications. Elevation of CIMT is an important risk factor for coronary calcifications. Serum fetuin-a level, when used in selected patients, gave an idea about coronary calcification but gave conflicting results.