Diyaliz tedavisi alan kronik böbrek yetmezlikli hastalarda kognitif fonksiyonlar ile depresyon arasındaki ilişki

Abstract

Amaç: Diyaliz tedavisi gören kronik böbrek yetmezliği hastalarında yeterli bilgiye sahip olmadığımız kognitif fonksiyon bozukluğunun, hastalığın morbiditesini ve mortalitesini artırdığı ve yaşam kalitesini önemli derecede bozduğu öne sürülmüştür. Çalışmamızda Hemodiyaliz ve periton diyaliz tedavisi gören olgularda kognitif fonksiyon bozukluğu ile depresyon arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçladık.Metod: Kognitif bozukluk Mini Mental Test, depresyon ise Beck Depresyon Ölçeği ile değerlendirildi. Laboratuar parametreleri periton diyalizi alan hastalardan 3 aylık rutin kontrol testlerinde isteden kanlardan, hemodiyaliz tedavisi alan hastalarda ise her ay rutin olarak değerlendirilen testler kullanılarak değerlendirildi.Vucut kitle indeksi, sistolik kan basıncı ve diastolik kan basıncı hastalardan diyaliz işlemlerinden önce ölçüldü.Bulgular: Çalışmamıza Kayseri Eğitim Araştırma Hastanesi Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi ünitelerinde takip edilen en az 6 ay süre ile diyaliz tedavisi gören toplam 103 hasta dahil edildi.52 hemodiyaliz ve 51 periton diyaliz hastası olmak üzere toplamda 103 hasta üzerinde inceleme yapılmıştır. Erkeklerin oranı %47,6 ve kadınların oranı da %52,4'tür.Cinsiyetlerin gruplara göre dağılımları farklılık göstermemektedir (p=0,198).Hemodiyaliz grubunda erkek oranı %53,8 iken periton diyaliz grubunda %41,2'dirHemodiyaliz grubunda kognitif bozukluk varlığı cinsiyet, eğitim, medeni durum, çalışma durumu ve diyaliz yeterliliğe bağlı değildir(p>0,05). Kognitif bozukluk varlığı ise depresyon ile ilişkilidir (p=0,008). Depresyonu olmayanların %88,9'unda, depresyonu olanların ise %56,3'ünde Mini mental test normal elde edilmiştir. Hemodiyaliz grubunda depresyon varlığı cinsiyet, eğitim, medeni durum ve çalışma durumuyla ilişkili değildir(p>0,05).Depresyon diyaliz yeterliliğe bağlıdır (p=0,003). Diyaliz yeterliliği normal olanların %77,3'ünde, anormal olanların ise %25'inde depresyon durumu normal olarak tespit edilmiştir. Mini mental test sonucunda normal çıkanların %78'inde, bozuk çıkanların da %36,4'ünde depresyon yok olarak elde edilmiştir.Periton diyalizi grubunda kognitif bozukluk varlığı cinsiyet, eğitim, medeni durum, çalışma durumu ve diyaliz yeterliliği ile ilişkili değildir (p>0,05).Kognitif bozukluk ise depresyona bağlıdır(p=0,001). Depresyonu normal olanların %95'inde, bozuk olanların ise %54,5'inde mini mental test normal elde edilmiştir. Periton diyaliz grubunda depresyon varlığı cinsiyet, eğitim, medeni durum, çalışma durumu ve diyaliz yeterliliğe bağlı değildir (p>0,05). Depresyon varlığı ise mini mental teste bağlıdır (p=0,001). Mini mental test sonucu normal olanların %86,4'ünde, bozuk olanların ise %28,6'sında depresyon normal elde edilmiştir. Mini mental test için risk farktörlerinin belirlendiği çoklu regresyon analizlerinde Beck depresyon skoru bağımsız bir risk faktörü olarak ortaya çıkmıştır.Sonuç: Kognitif bozukluk depresif belirtilerin varlığı ile yakından ilişkili bulunmuştur. Bilişsel bozulma, yeterli demans bulguları olmadan diyaliz hastalarının yaşam kalitesini etkileyebileceğinden basit tarama metoları ve uygun sorgu ölçükleri ile erken dönemde diyaliz hastalarında kognitif bozukluk ve depresyonu saptanması açısından önemlidir.Anahtar Kelimeler: Kronik böbrek yetmezliği, kognitif fonksiyon bozukluğu, hemodiyaliz, periton diyalizi, mini mental test, depresyon

Aim: It has been suggested that cognitive dysfunction improves the morbidity and mortality of the disease and significantly impairs the quality of life in patients with chronic renal failure who undergo dialysis treatment. We aimed to investigate the relationship between cognitive dysfunction and depression among patients with hemodialysis treatment and patients with peritoneal dialysis treatment.Method: Mini Mental State Examination cognitive impairment, depression was assessed with the Beck Depression Inventory. Blood parameters were assessed from patients receiving peritoneal dialysis by three months of routine control tests and patients who received hemodialysis treatment by using the values of blood samples routinely examined every month. Body mass index, systolic blood pressure and diastolic blood pressure of patients were measured before dialysis session.Results: The study included 103 patients who underwent hemodialysis treatment and peritoneal dialysis treatment for at least 6 months followed in the hemodialysis and peritoneal dialysis unit of Kayseri Education Research Hospital. A total of 103 patients were studied. Of these, 52 were hemodialysis patients and 51 were peritoneal dialysis patients. The proportion of males was 47.6% and the proportion of females was 52.4%.Distribution of genders according to groups did not differ. (p = 0.198). The male ratio in the hemodialysis group was 53.8% while in the peritoneal dialysis group it was 41.2%The presence of cognitive impairment in the hemodialysis group was not dependent on gender, education, marital status, working status and dialysis adequacy (p> 0.05). Cognitive impairment was due to depression (p = 0.008).The Mini mental test was normal in 88.9% of those without depression and 56.3% of those with depression.The presence of depression in the hemodialysis group did not depend on gender, education, marital status and working status (p> 0.05).Depression was dependent on dialysis adequacy (p = 0.003).Depression status was normal in 77.3% of patients with normal dialysis ability and 25% of abnormal ones. Depression was normal in 78% of normal subjects and 36.4% of abnormal subjects as a result of mini mental test.The presence of cognitive impairment in the peritoneal dialysis group did not depend on sex, education, marital status, working status and dialysis adequacy (p> 0.05). Cognitive impairment was due to depression (p = 0.001).The mini mental test was normal in 95% of those with normal depression and 54.5% of those with abnormal depression. Depression in the peritoneal dialysis group was not related to gender, education, marital status, working status and dialysis adequacy (p> 0.05).The presence of depression was due to the mini mental test (p = 0.001). Depression was normal in 86.4% of the patients with normal mental function test results and in 28.6% of the abnormal patients. The Beck depression score appeared to be an independent risk factor in multiple regression analyzes in which risk variants for mini mental test were identified.Conclusion: Cognitive impairment is closely related to the presence of depressive symptoms. Cognitive impairment is important for the early detection of cognitive impairment and depression in dialysis patients with simple screening methods and appropriate questionnaires, as it may affect the quality of life of dialysis patients without evidence of adequate dementia.Key words: Chronic renal failure, cognitive dysfunction, hemodialysis, peritoneal dialysis, mini mental test, depression