Fibromyalji hastalığında nesnel uyku değişkenlerinin, ruhsal, immünolojik ve ağrı değişkenleri ile ilişkisi

Abstract

Giriş ve Amaç : Fibromyalji sendromunda (FMS) hastalar sıklıkla uyku ile ilgili şikayetler bildirmekte ve uyku değişkenlerinin hastalığın kliniğini etkilediği düşünülmektedir. Bu çalışmada FMS hastalarında sık görülen ve klinik olarak anlamlı olan uykululuk, öznel uyku değişkenleri, ağrı, anksiyete, depresyon, somatik belirtilerinin, proinflamatuar sitokin seviyelerinin uykunun objektif değişkenleri ile birbirleri arasındaki ilişkilerinin araştırdık.Yöntem : Araştırmaya Erenköy Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon (FTR) Polikliniğine ayaktan başvuran ve FMS tanısı alan 17 hasta dahil edildi. Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne davet edilen hastalara fiziksel ve ruhsal durum tespiti için Fibromyalji Etki Anketi (FIQ), Hasta Sağlık Ölçeği (PHQ-SADS; PHQ 15 Somatik, GAD 7 Anksiyete, PHQ 9 Depresif belirtiler), Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ), Epworth Uykululuk Ölçeği (EUÖ), Vizuel Analog Skala (VAS) uygulandı. Katılımcıların immunolojik durumlarının tespiti için proinflamatuar moleküllerin (TNF alfa, IL 1 beta, IL 6) seviyelerine bakıldı Aynı zamanda hastalar nesnel uyku değerlendirmesi için de polisomnografiye (PSG) alındı Hastaların tüm tetkikleri ilk başvuruda ve tedavi başlanmasını takiben 6 hafta sonra tekrarlandı.Bulgular : Olguların tedavi öncesi ve sonrası karşılaştırmalarında öznel uykunun (PUKI, EUÖ), ruhsal değişkenlerin (PHQ 15, GAD 7, PHQ 9), ağrı değişkenlerinin (FIQ, VAS) ve IL 6 seviyelerinin anlamlı olarak değiştiği (sırasıyla t: 2,75, p:0,01 ; t: 2,85, p:0,01; t: 7, p: 0; t: 2,14, p: 0,04 ; t: 3,78, p:0 ; t:4,95, p:0 ; t:2,79, p:0,01; t:-2,22 , p:0,04) diğer değişkenlerdeki değişimin anlamlılık düzeyinde olmadığı görüldü. Tedavi öncesi değişkenler ile PSG değişkenleri arasındaki ilişkiye bakıldığında anksiyete puanları ile toplam uyku süresi (TST) arasında negatif yönde, FIQ puanı ile uyku latansı arasında pozitif yönde, IL 6 seviyeleri ile N 1 uyku yüzdesi, arousal sayısı ve indeksi arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunduğu, diğer değişkenlerdeki değişimin anlamlılık düzeyinde olmadığı görüldü. ( sırasıyla r:0,49, p:0,04; r:0,55, p:0,02; r:0,54, p:0,02; r:0,69, p:0,002; r:0,66, p:0,004).Sonuç : Klinik değişkenler uykuya girme, sürdürme ve toplam uyku süresi ile ilişkilidir. Hastalara uygulanan tedavi özellikle ruhsal değişkenler, ağrı ölçümleri ve uykunun öznel değerlerinde değişim yaparken, nesnel değişkenlerde değişim yapmamaktadır. Bulgularımızın katılımcı sayısı yüksek gruplarda ve daha uzun süreli takip çalışmaları ile desteklenmesi gerekmektedir.

Introduction and objective : Sleep disorders are often seen in fibromyalgia syndrome and it may influnce the clinical manifestations of the disease. The aim of the present study is to investigate the relationship between common symptoms such as daytime sleepiness, subjective sleep parameters, pain, anxiety, depression, somatic symptoms and proinflammatory cytokine levels and objective sleep parameters.Method : 17 patients diagnosed with fibromyalgia in Erenköy Physical Therapy and Rehabilitation Hospital outpatient clinic included in this study. PSQI, Epworth Sleepiness Scale (ESS), FIQ, VAS, PHQ-SADS were applied to patients at Erenköy Mental Health Training and Research Hospital. Participants immunological status assesed by proinflammatory cytokine levels. PSG applied to all patients for objective sleep assesment. In the sixth week of the treatment, the evaluation repeated.Findings: Statistically significant change observed in subjective sleep parameters (PSQI, ESS), psychiatric parameters (PHQ 15, GAD 7, PHQ 9), pain parameters (FIQ, VAS) and IL 6 after the treatment (respectively t: 2,75 p:0,01 , t: 2,85 p:0,01, t: 7 p: 0, t: 2,14 p: 0,04 , t: 3,78 p:0 , t:4,95 p:0 , t:2,79 p:0,01, t:-2,22 p:0,04). There was a statistically significant negative correlation between anxiety scores and total sleep time before the treatment ( r:0,49, p:0,04). There was a statistically significant positive correlation between FIQ scores and sleep latency before the treatment (r:0,55, p:0,02). There was a statistically significant positive correlation between IL 6 levels and N 1 sleep percent, aruosal number and arousal index before the treatment (r:0,54, p:0,02, r:0,69, p:0,002, r:0,66, p:0,004).Conclusion: As a result , cilinical variants correlate with sleep latency. Subjective sleep parameters, psychiatric parameters, pain scores changed with treatment but no statistically significant change observed in objective sleep parameters. These findings should be supported with more studies in larger groups and longer follow up periods.Key words: Fibromyalgia, sleep disorders, anxiety, proinflammatory cytokines