Sıçanlarda gentamisinle oluşturulan akut böbrek yetmezliğinde nitrendipin ve nikardipinin koruyucu etkisi

Abstract

Amioglikozid nefrotokisistesinde farmakokinetiğe ve doz ayarlamasına çok dikkat edilmesine rağmen yatan hastalarda önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. Çalışmamızda sıçanlarda genta- misine bağlı böbrek hasarı oluşturulup, nitrendipin ve nikardipinin etkisi çalışılmıştır. Böbrek hasarı oluşturmak için gentamisin40 mg/ kg/gün dozunda i.m olarak 12 gün süreyle albino sıçanlarına verildi. Nitrendipin ve nikardipin 10 mg/kg/gün ve 30 mg/kg/gün dozlarında içme sularına karıştırılarak verildi. Çalışmamızda gentamisin tek başına idrar BUN, kreatinin, Na, dansite ve idrar volümünü düşürmekte, proteinüriyi artırmakta, serum BUN, kreatinin, P, K düzeylerini arttırmakta, serum Na düzeyini etkilememekte, Ca düzeyini düşürmektedir. Ayrıca Ccr, Ucr/Por, U BUN/P BUN, BUN/Cr oranlarını düşürmekte, RFI, FE Na değerlerini arttırmaktadır. Nitrendipin ve nikardipin verdiğimiz sıçanlarda düşük dozlarında gentamisinin bu etkilerini tamamen önlediğini, yüksek dozlarda kısmen önlediğini gözledik. Bu etkileri açısından nitrendipin ve nikardipin arasında fark görmedik. Histopatolojik olarak sadece gentamisin alan grupta kon- jesyon, tubul epitelinde bombeleşme, tubul epitel hücrelerinin yassılaşması, tubul lümeninde eozinofilik madde birikimi, tubul lümeninde nekrotik artık, proteinöz materyal, proximal tubul hücre nekrozu, mononükleer hücre infiltrasyonu, bowman kapsül mesafesinin daralması, proximal tubul degenerasyonu, proximal tubullerde dilatasyon bulgularını gözledik. Düşük dozda nitrendipin ve nikardipin verildiğinde tüm bu histopatolojik durumların azaldığını (sadece mononükleer hücre filtrasyonu nitrendipin ve- rilen grupta artmış olarak gözlendi), yüksek doz nitrendipin ve nikardipin verildiğinde kısmen bu histopatolojik bulguların azal- dığını gözledik. Nitrendipin ve nikardipinin böbreği nefrotoksik harabiyetten önemli derecede koruduğunu gösteren bu bulgular, literatür bilgileri ile karşılaştırılarak tartışıldı.