Kanser hastalarında anemi sebepleri ve eritropoietin düzeylerinde kemoterapi ile oluşan değişmeler

Abstract

VI -ÖZET Kanser, ölüme yol açan nedenler arasında kalp hastalıklarından sonra ikinci sırayı almakta ve tüm ölümlerin yaklaşık % 22,3 'ünü oluşturmaktadır.kanser insidansı son yıllarda genel olarak artış göstermektedir.Kanserli hastaların % 90'dan fazlasında hayatlarının bir döneminde anemi oluşur.Kansere bağlı aneminin doğru tespit ve tedavisi ile sadece hastanın yaşam kalitesinin artmasının ötesinde direk yaşam süresinin artması da sağlanır. Çalışmamızda kemoterapi almamış 42 kansere bağlı anemisi olan hastada ve bunlardan iki- üç kür kemoterapi sonrası değerlendirilebilen 20 hastada kansere bağlı anemi sebepleri araştırıldı.Bunlarda ve kontrol grubu olarak alınan 20 normal sağlıklı birey ve anemisi olmayan kemoterapi almamış 20 kanser hastasında eritropoietin düzeyleri karşılaştırıldı. Kemoterapi almamış anemisi olan kanser hastalarının 27 'sinde (% 64,2) Kronik hastalık anemisi, 10'unda ( % 23,8) Demir eksikliği anemisi, 6'sında (% 14,2) B12 eksikliği anemisi, 4'ünde (% 9,5) Folik asit eksikliği anemisi, 4'ünde (% 9,5) Kayıp anemisi, 3 'ünde (% 7,1) Hemolitik anemi tespit edilmiştir. Kemoterapi sonrası değerlendirilebilen 20 kanser hastasının 8'inde (% 40 ) Kronik hastalık anemisi, 8'inde (% 40) Kronik hastalık anemisi ve Kemoterapinin etkisine bağlı anemi, 2'sinde (% 10) Demir eksikliği anemisi, l'inde (% 5) Folik asit eksikliği anemisi, l'inde (% 5) Myelodisplastik sendroma bağlı anemi tespit edilmiştir. Anemisi olan kemoterapi almamış hastaların eritropoietin düzeyleri (16,36 ± 17,84), anemisi olmayan kemoterapi almamış hastaların eritropoietin düzeylerinden (2,93 ± 4,23) çok ileri derecede anlamlı olarak yüksek saptandı(p=0,0002). Kronik hastalık anemisi saptanan kanser hastaları eritropoietin düzeyleri (12,7 ± 15,37) ile demir eksikliği anemisi saptananlar (17,62 ± 13,35) ve vitamin eksikliğine bağlı anemi saptananlar (24,78 ± 32,46) arasında anlamlı farklılık saptanmadı(sırasıyla p=0,262 ve p=0,377).Bu farklılık hemoglobin ile eritropoietin düzeyleri arasındaki logaritmik ters ilişkinin kronik hastalık anemisiyle birlikte vitamin eksikliğine bağlı ve demir eksikliğine bağlı kanser anemisinde de bozulduğunu gösterir. Sonuç olarak ülkemizde kemoterapi almamış hastalarda kansere bağlı anemi nedenlerinin yarıya yakınını demir ve vitamin eksikliğine bağlı anemiler oluşturmaktadır.Özellikle gastrointestinal kanserlerde sıklığı artan bu eser elementlerin eksikliğinin yerine konması oldukça kolay, ucuz ve çalışmalarda gösterildiği üzere aynı zamanda yaşamı uzatıcı etkilidir. 40

SUMMARY Cancer is the second cause of death after heart diseases and takes part a ratio of [22,3% in the overall number of death.Throughout last years, the incidence of cancer is seen to be increasing.More than 90% of patients having cancer, anemia is seen during the lifetime of the referred patient.Diagnosis and treatment of cancer related anemia both increases the quality of life of the patient and increases the survival time. în our study, 42 patients who were no taken chemotherapy and having cancer related anemia, 20 of them who had undergone two or three doses of chemotherapy were enrolled for the examine causes of cancer related anemia.Out of those patients and in 20 healty individuals and 20 cancer patients with not having anemia being control group, the levels of eritropoietin were compared. İn the group of patients, who were not received chemotherapy; 27 patients (64,2%) had anemia of chronic disease, 10 patients (23,8%) had iron deficiency anemia, 6 patients (14,2%) had vitamin B12 deficiency anemia, 4 patients (9,5%) had folik asit deficiency anemia, 4 patients (9,5%) had blood loss anemia, 3 patients (7,1%) had hemolitik anemia. 20 patients evaluated after chemotherapy, 8 patients (40%) had anemia of chronic disease,8 patients (40%) had anemia of chronic disease and chemotherapy induced, 2 patients (10%) had iron deficiency anemia, 1 patients (5%) had folik asit deficiency anemia and 1 patients (5%) had anemia of myelodisplastik sendrom. The erytropoietin levels of anemic patients; who did not have chemotherapy (16,36 ± 17,84) were very very significantly higher than the levels of the anemic patients who were undergone chemotherapy (2,93 ± 4,237)(p=0,0002). There is no statistical difference between the levels of erythropoietin of cancer patients having anemia of chronic disease (12,7 ± 15,3) and the levels of the patients having iron deficiency anemia (17,62 ± 13,35) and also patients having vitamin deficiency anemia (24,78 ± 32,46)(p=0,262 and 0,377). This diference shows that the inverse logarithmic relationship between hemoglobine and erythropoietin is ho longer valid in the anemia of chronic disorders, and the cancer related anemia depends on vitamin deficiency and iron deficiency. As a conclusion, in our country cause of cancer related anemia in no received chemotherapy patients, nearly half of them has iron or vitamin deficient.These deficiencies are especially seen in gastrointestinal cancers.Replacement of these elements is easy, cheap and on the other hand increases the survival. 41