Yüksek çevre sıcaklığında barındırılan tavşanlarda bazı hematolojik ve biyokimyasal parametrelerde değişiklikler

Abstract

Bu araştırmanın amacı, 29-30ºC çevre sıcaklığına, 72 saat süreyle maruz bırakılan tavşanlarda bazı fizyolojik, hematolojik ve biyokimyasal parametrelerdeki değişiklikleri araştırmaktır.Çalışmanın materyalini, 2,5-3 aylık yaşta, ortalama canlı ağırlıkları 2,21 ± 0,47 kg olan sağlıklı, erkek, 12 Yeni Zelanda Tavşanı oluşturdu. Tavşanlar 21ºC oda sıcaklığı, %40-50 nisbi nem, fotoperiyod 16 saat aydınlık/8 saat karanlık olacak şekilde düzenlenmiş hepa filtreli havalandırma sağlanan özel tavşan odalarında 15 gün tutularak adaptasyonları sağlandı. Bu süreçte hayvanlar 40x50x64 cm boyutlarındaki kafeslerde tutuldu. Hayvanlara hazır pelet tavşan yemi ve su ad-libitum olarak verildi.Araştırmada kullanılan 12 tavşandan uygulama öncesi kan parametreleri ve kan serumu biyokimyasal parametreleri için kan örnekleri alındı. Kan örnekleri alınan tavşanlardan 6'sı oda sıcaklığının 29-30ºC'ye yükseltildiği odaya alınırken; diğer 6 tavşan 21ºC çevre sıcaklığındaki odada tutulmaya devam edildi ve 3 gün süreyle bu şartlarda tutuldular. Çalışma öncesinde ve barınak sıcaklığının ayarlanmasından sonraki 1., 2. ve 3. günlerde her bir tavşanın solunum sayıları, vücut sıcaklıkları ve canlı ağırlıkları ölçüldü. Üç gün boyunca tavşanların hareketleri gözlemlendi ve değişiklikler not edildi. Tüketilen su ve yem miktarları dijital tartı cihazıyla saptanarak kaydedildi.Uygulamanın 3. gününde, kan örnekleri alma işlemi tekrar edildi.Alınan kanlar 1 saat içerisinde laboratuara ulaştırıldı ve hemoglobin, hematokrit, eritrosit, lökosit, bazofil, eozinofil, lenfosit, monosit, MCH, MCHC, MCV ve trombosit; total protein, albumin, kolesterol, trigliserid, BUN, kreatinin, glukoz, AST, ALT, Na, K, Cl, Ca, P, fT3 ve fT4 değerleri saptandı.Yapılan çalışma sonucunda 72 saat boyunca 29-30ºC çevre sıcaklığına maruz bırakılan tavşanların kontrol grubuna göre daha az canlı ağırlık kazandıkları, daha az yem tükettikleri, buna karşın su tüketimlerinin daha fazla olduğu (p<0.05) saptandı.Her iki grupta çalışma boyunca hergün kaydedilen solunum sayıları ve rektal vücut sıcaklığı bakımından gruplar arası ve grup içi değerler arasında önemli farklılık kaydedilmedi. 29-30ºC çevre sıcaklığına maruz bırakılan tavşanların çevreye olan ilgisinin azaldığı, kolay yakalandıkları ve depresif oldukları dikkat çekti.29-30ºC çevre sıcaklığına maruz bırakılan tavşanlarda uygulama sonrası belirlenen ortalama hematokrit (Ht) değerin uygulama öncesi değerine göre düştüğü; buna karşın hemoglobin, eritrosit, lökosit, bazofil, eozinofil, lenfosit, monosit, MCH, MCHC, MCV ve trombosit değerlerinde gruplar içi uygulama öncesi ve sonrası ile her iki grup arasında istatistiksel olarak önemli bir fark olmadığı saptandı (p<0.05).Uygulama öncesi belirlenen serum albumin düzeyinin 29-30ºC çevre sıcaklığına maruz bırakılan tavşanlarda uygulama sonrası düştüğü (p<0.05), total kolesterol ve trigliserid değerlerinin yükseldiği (p<0.05) saptandı. Total protein, BUN, kreatinin, glukoz, AST, ALT, Na, K, Cl, Ca ve P değerlerinde iki grup arasında ve grup içi değerlerde istatistiksel anlamda bir fark olmadığı görüldü.Her iki gruptaki fT3 ve fT4 değerleri arasında istatistiksel olarak önemli bir fark saptanamazken, 29-30ºC çevre sıcaklığına maruz bırakılan tavşanlarda uygulama sonrası fT3 ve fT4 değerlerinin uygulama öncesi değere göre düştüğü (p<0.05) saptandı.Sonuç olarak bu çalışmada 29-30ºC çevre sıcaklığına, 72 saat süresince maruz bırakılan tavşanlarda fizyolojik (canlı ağırlık değişimi, tüketilen su ve yem miktarları), davranışsal (depresyon), hematolojik (hematokrit değer), biyokimyasal (albumin, total kolesterol, trigliserid) ve hormonal (fT3 ve fT4) bazı değişikliklerin olduğu; hemoglobin, eritrosit, lökosit, bazofil, eozinofil, lenfosit, monosit, MCH, MCHC, MCV ve trombosit; total protein, BUN, kreatinin, glukoz, AST, ALT, Na, K, Cl, Ca ve P değerlerinin ise bu şartlardan etkilenmediği belirlendi.Anahtar sözcükler: hematolojik ve biyokimyasal parametreler, tavşan, 29-30ºC çevre sıcaklığı

The aim of this study is to investigate changes of some physiological, hematological and biochemical parameters in rabbits exposed to 29-30ºC ambient temperature for 72 hours.Twelve, male, healthy, 2,5-3 months aged New Zealand White Rabbits had 2,21 ± 0,47 kg weights on an average were constitued as material of study. The rabbits? adaptation were provided by keeping them at special rabbit rooms, with hepa filter tipped ventilating, which its temperature is 15-21ºC, relative humidity is 40-50 % and photoperiod is characterized by 16 hours light/8 hours dark. In this stage, the rabbits were kept in 40x50x64 cm sized cage. Commercial pellet food and water were given ad-libitum to animals.Blood samples were taken from twelve rabbits used in investigation for hematological and biochemical parameters before research. Six ones of 12 rabbits that had been taken blood samples from before research were taken to room which its temperature had been elevated to 29-30ºC, while the other 6 rabbits were being kept at room at 21ºC and they were kept in these conditions for 3 days. Before study and after adjustment of room temperatures, on days 1, 2 and 3, each rabbits? respiration rate, body temperature and live weight were measured. During 3 days, rabbits? behaviours were watched for and changes were noted. Consumed food and water amounts were determined by using digital scale and noted.On third day of research, procedure of taking blood was repeated.The blood samples which had been taken were arrived at laboratory in an hour and values of hemoglobin, hematocrit, erytrocyte, leukocyte, neutrophil, basophil, eosinophil, lymphocyte, monocyte, MCH, MCHC, MCV, thrombocyte; total protein, albumin, cholesterol, trigliseride, BUN, creatinine, glucose, AST, ALT, Na, K, Cl, Ca, P, fT3 and fT4 were determined.At the end of study, when the datas had been obtained from rabbits exposed to 29-30ºC ambient temperature for 72 hours compared to controlled group, that the rabbits located in high ambient temperature had gained less weight, had consumed less food, for all that they had consumed more water (p<0.05) were determined.An important difference wasn?t determined between values of groups and in groups in point of the respiration rates and the rectal body temperatures which noted day by day during 3 days in both groups. It was defined that the rabbits exposed to 29-30ºC ambient temperature had have less interest to environment, had been depressed and it had been easy to capture them.In rabbits exposed to 29-30ºC ambient temperature, it was determined that mean hematocrit value determined after research had decreased compared to the value determined before research. However, in values of hemoglobin, erytrocyte, leukocyte, neutrophil, basophil, eosinophil, lymphocyte, monocyte, MCH, MCHC, MCV and thrombocyte had not an important difference in both groups before and after research and between two groups (p<0.05).It was determined that serum albumin value, which had been determined before research, had decreased (p<0.05); total cholesterol and trigliseride values had increased after research in rabbits exposed to 29-30ºC ambient temperature. It was seen that the values of total protein, BUN, creatinine, glucose, AST, ALT, Na, K, Cl, Ca and P had have not a difference statistically between values of groups and in groups.Even if a significative difference between fT3 and fT4 values of two groups were not statistically determined, it was set forth that the values of fT3 and fT4 determined after research had decreased when compared to values determined before research in rabbits exposed to 29-30ºC ambient temperature.As a result, in this study, in rabbits exposed to 29-30ºC ambient temperature for 72 hours there were some changes on physiological (live weight, water and food intake), behavioral (depression), hematological (hematocrit value), biochemical (albumin, total cholesterol, trigliseride) and hormonal (fT3 and fT4) parameters, while hemoglobin, erytrocyte, leukocyte, neutrophil, basophil, eosinophil, lymphocyte; monocyte, MCH, MCHC, MCV, thrombocyte, total protein, BUN, creatinine, glucose, AST, ALT, Na, K, Cl, Ca and P were not affected by these conditions.Key Words: hematological and biochemical parameters, rabbit, 29-30ºC ambient temperature