Ailesel akdeniz ateşi olan hastalarda endotel disfonksiyonunun değerlendirilmesi: asimetrik dimetil arjinin ve endokan düzeylerinin, karotis intima media kalınlığı ve endotel bağımlı vazodilatasyon ile ilişkisi

Abstract

Ailesel Akdeniz Ateşi (AAA) hayat boyu devam eden ateş ve serozit ataklarıyla karakterize monogenik otoinflamatuar bir hastalıktır. Bu hastalarda ataksız dönemde de devam eden subklinik bir inflamasyonun var olduğu kabul edilmektedir. Devam eden bu inflamasyon nedeniyle endotel disfonksiyonu (ED) gelişebileceği, bunun sonucunda da ateroskleroz gelişimi ile kardiyovasküler hastalık (KVH) riskinin artabileceği öne sürülmüştür. Ancak AAA olanlarda erken dönemde ED gelişimine dair yeterli veri yoktur. Biz bu çalışmada genç erişkin AAA tanılı hastalarda ED ve bunun endokan düzeyleri ile ilişkisini araştırmayı amaçladık. Çalışmamıza daha önceden tanısı konulmuş 57 AAA hastası ile yaş ve cinsiyet uyumlu 35 sağlıklı kontrol dahil edildi. AAA tanılı hastalarda ataksız dönemdeki endokan seviyeleri kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı yüksek, akım aracılı dilatasyon (FMD) ölçümleri ise düşük bulundu (p<0,001). Asimetrik dimetil arginin (ADMA) seviyeleri hasta grupta yüksekti ancak bu fark anlamlı değildi (p>0,05). Karotis intima media kalınlığı ölçümleri, hasta ve kontrol grubunda benzerdi (p>0,05). Bu sonuçlar bize herhangi bir ek KVH riski olmayan AAA hastalarında genç erişkin dönemde de ED gelişebileceğini; ED'nun gösterilmesinde endokanın ADMA'dan daha iyi bir biyobelirteç olabileceğini düşündürmüştür.

Familial Mediterranean Fever (FMF), a lifelong continuing disease, is a monogenic auto-inflammatory disease which is characterized by attacks of serositis and fever. It is suggested that there is an ongoing subclinical inflammation in these patients also in attack-free periods as well. Due to this ongoing inflammation, endothelial dysfunction (ED) may develop. Previously, ED has been suggested to increase the risk of the atherosclerosis and cardiovascular disease (CVD). However, there is not sufficient data whether those with FMF could develop ED in the early period of life. In this study, we aimed to investigate ED and its relation with endocan in young FMF patients.Fifty-seven patients who were previously diagnosed with FMF and thirty-five age and sex-matched healthy controls were included in to our study. The endocan levels of the FMF patients during attack free period were significantly higher than the control group (p <0.001). On the other hand, flow-mediated dilatation (FMD) measurements were significantly lower among FMF patients (p <0.001). Asymmetric dimethyl arginine (ADMA) levels were higher in the patient group; however, this difference was not significant (p> 0.05). Carotid intima-media thickness values were similar among FMF patients and healthy controls (p> 0.05).These results have suggested that ED may develop in the patients with FMF who have no additional CVD risk, even during young adulthood, and endocan may be a favorable biomarker at demonstration of ED than ADMA among FMF patients.